اولویت ترامپ نه غرب بلکه شرق آسیاست

آنچه مسلم است، ترامپ رئیس‌جمهوری است که کمترین تجربه را در سیاست خارجی داشته و همه او را یک تاجر و سرمایه دار می‌دانند، لذا روابط آمریکا با کشور‌های شرق آسیا دارای ابعادی است که حتی ترامپ نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.

دکتر مرتضی صفاری، عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس و سفیر پیشین ایران در اسپانیا معتقد است که اقتصاد چین رقیب سرسخت آمریکاست و می‌تواند به اقتصاد این کشور ضربه وارد کند،‌ لذا نمی‌تواند در معادلات اقتصادی آمریکا نادیده گرفته شود.

وی درخصوص آینده اقتصادی آمریکا با کشور‌های شرق آسیا با ما به گفت‌وگو نشسته که می‌خوانید.

با حضور دونالد ترامپ در جایگاه ریاست‌جمهوری آمریکا فکر می‌کنید اقتصاد این کشور با توجه به شعارهای انتخاباتی به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟

آقای ترامپ در کلوپ سرمایه‌داران و بیزنس‌من‌های آمریکا قرار دارد. چون فعالیت‌های کاری وی بیش از این‌که سیاسی باشد بر پایه اقتصاد شکل گرفته است لذا وی در ردیف افرادی اعلام موجودیت می‌کند که کار اقتصادی کرده و قصد دارد به کمک اقتصاد خصوصی یا اقتصاد سرمایه‌داری توجه بیشتری داشته باشد. بنابراین، این برداشت وجود دارد که خدمات اجتماعی، خدمات عمومی، بیمه یا سرویس‌های اینچنینی که برای کمک به مردم و رفاه اجتماعی بود حذف یا از آن فاصله گرفته شود که البته این اقدام در صحبت‌های انتخاباتی‌ آقای ترامپ هم اشاره شده بود.

بنابراین از این جهت با حذف چنین مواردی ممکن است بعضی شاخص‌های اقتصادی مورد توجه قرار گیرد و به رشد اقتصادی منجر شود، اما در ابعاد تامین اجتماعی و رفاه،‌ مردم با کاهش مواجه شوند.

ترامپ، اقتصاد آمریکا را روی حباب دانسته، آیا این رئیس‌جمهور قادر است اقتصاد آمریکا را فعال کند و در ایجاد اشتغال گام‌هایی بردارد؟

گفته‌ها و وعده‌ها در دوران انتخابات بعضا یک مقدار جنبه شعاری دارد اما تا واقعیت‌ها چه چیزی باشد و چه امکاناتی در اختیارش باشد و چه طرح و ایده‌هایی را بتواند دنبال کند، مسائلی است که هنگام دست و پنجه نرم کردن با واقعیت‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهد.

این‌که اقتصاد آمریکا در حال حاضر حبابی است درست است چون اقتصاد سرمایه‌داری در خیلی از کشورها حبابی است ودر بحث مسکن و بانک‌ها دقیقا مشکلاتی وجود دارد که اگر بخواهد به آن دست بزند معلوم نیست که آیا دستاورد خوبی بدست آید!

رئیس‌جمهور آمریکا در سخنانش تاکید کرده کشور‌هایی مثل عربستان که نفت باکیفیتی دارند و پول خوبی هم درمی‌آورد نباید از حمایت مالی ونظامی آمریکا برخوردار باشند. نظر شما در مورد این‌که وضعیت اقتصادی عربستان تحت‌الشعاع حضور ترامپ قرار می‌گیرد چیست؟

اساسا از مدت‌ها پیش آمریکایی‌ها تحولی را در نگاه خود به منطقه، نفت و منابع انرژی پیدا کردند که این نظر به تحولاتی که در حوزه داخلی آمریکا در پیدا کردن نفت‌ در داخل کشور شد باز می‌گردد، لذا این تحول باعث شد که نیازمندی‌ این کشور به نفت خاورمیانه کم شود و از طرفی رشد اقتصادی دنیا و تمرکز اقتصادی از اروپا و جاهای دیگر به منطقه جنوب‌شرق آسیا شیفت پیدا کند، بعد از این تحولات و با توجه به کم شدن نیاز این کشور به انرژی از منطقه خاورمیانه، نیاز آمریکا از این منطقه شیفت به سمت منطقه جنوب شرق آسیا شد و خود به خود سرقفلی و جایگاه کشورهایی مثل عربستان در سیستم سیاست خارجی آمریکا پایین رفته و به عبارتی افت پیدا خواهد کرد، به دنبال این سیاست قطعا آمریکا دیگر توجهی به حوزه خاورمیانه، خصوصا عربستان سعودی در آینده نخواهد داشت.

ترامپ شعارهای ضدچینی هم داده است. در مورد آینده روابط اقتصادی آمریکا و چین چه نظری دارید؟

اقتصاد چین رقیب سرسخت آمریکاست و می‌تواند به اقتصاد این کشور ضربه وارد کند، حرف ترامپ اینجاست که اگر بخواهد اقتصاد آمریکا را پویا نگه دارد باید بازار را از دست چینی‌ها بیرون بیاورد چون هم‌اکنون چینی‌ها بازار آمریکا را در دست دارند و همین عاملی برای مشکلات است. لذا بحث این است که صادرات چین به آمریکا و ارزش پول چین می‌تواند با توجه به بالا بودن رقم و حجم مبادلات تاثیر زیادی بر اقتصاد آمریکا بگذارد.

آیا تصمیمات اقتصادی ترامپ مراودات سیاسی دو کشور را دچار مشکل نمی‌کند؟

بالاخره بستگی دارد که چطور بخواهند با هم کار یا این‌که آمریکایی‌ها بخواهند سرمایه‌گذاری‌ هایشان را محدود کنند.

سرمایه‌داران آمریکایی علاقه‌مند به سودآوری هستند و از آنجاکه چین دارای امکانات ارزان برای سرمایه‌گذاری و بالا بودن بهره‌وری به دلیل نیروی کار ارزان است بعید به‌نظر می‌رسد که این سرمایه‌داران به این زودی بخواهند صحنه چین را ترک کنند. لذا در مقابل شعار‌های آقای ترامپ باید این طرف میدان یعنی نظر سرمایه‌داران این کشور را هم مد نظر قرار داد‌ و بعید است که ترامپ بتواند سرمایه‌داران آمریکایی را متقاعد کند که پول‌های خود را از چین خارج کنند. مبحث دیگر این‌که چینی‌ها هم به اندازه کافی اهرم فشار برای اقتصاد آمریکا دارند به‌گونه‌ای که بخش عمده‌ای از اوراق قرضه آمریکا، دست چینی‌هاست و اگر آنان بخواهند یک‌باره این اوراق را نقد و خارج کنند این رفتار می‌تواند اقتصاد آمریکا را به هم بریزد.

با همه این تغییرات، فکر می‌کنید سیاست آینده آمریکا با کشورهای شرق آسیا، با حضور ترامپ چه تغییری خواهد کرد؟

کشورهای شرق آسیا رشد جدی در اقتصاد جهان دارند و درواقع می‌توانند قدرت‌های آینده اقتصادی در دنیا محسوب شوند. بنابراین آمریکایی‌ها دو راه بیشتر ندارند یا کاری انجام دهند یا این‌که بنشینند و رشد این کشورها را تماشا کنند یا مداخله کنند. اگر آمریکا با سرمایه‌گذاری‌های مشترک در منطقه، اقدام جدی نماید روندی رو به جلو در بخش اقتصاد خواهد داشت و از منافعش استفاده خواهد کرد. چون سیاست اقتصادی هم اکنون شیفت به منطقه شرق شده و روند اقتصادی‌ رو به رشد است، سرعت رشد اقتصادی در این منطقه بالاست لذا توجه به این منطقه می‌تواند بهره‌وری بالایی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

ضمیمه جام سیاست جام جم