سلام بر آن پیشاهنگ جهاد و شهادت

درخصوص کتاب او نظرات گوناگونی وجود دارد و برخی آن را بسیار قوی و حتی به نوعی تئوریزه کردن جمهوری اسلامی می‌دانند.

سید مجتبی نواب صفوی که نام خانوادگی اصلی‌اش میرلوحی بود زندگی پرفراز و نشیبی داشت. او در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود.

معروف است که در جریان متحدالشکل شدن لباس‌ها و قانون صادره در سال 1314 او لباس روحانی از تن درآورده و به عنوان وکیل دعاوی دادگستری مشغول خدمت شد و در جریان مشاجره‌ای سخت با علی‌اکبر داور وزیر عدلیه وقت، سیلی محکمی بر صورت وی زد. در نتیجه سه سال زندان را تحمل کرد.

این روحیه پدر در فرزند وی یعنی مجتبی اثر بسیار داشت، و خیلی زود او را نیز مانند پدر به سیاست کشاند.

شهرت نواب صفوی با صدور حکم ارتداد احمد کسروی توسط تعداد قابل توجهی از علمای نجف آغاز گردید.

مرحوم نواب به دنبال اجرای این حکم از عبدالحسین امینی خواست تا این حکم فقهی اجرا شود ولی امینی از نواب می‌خواهد که در این کارها دخالت نکند و به درسش برسد.

نواب صفوی تلاش وافری کرد تا از راه‌های مختلف بحث و مناظره و مذاکره کسروی را از فعالیتش بر علیه مسائل دینی و مباحث عقیدتی و دشمنی با آن منصرف کند ولی تلاش او بی‌فایده بود و کسروی سرسخت بر روی عقاید ضددینی‌اش پافشاری می‌کرد.

نواب‌صفوی پس از آخرین دیدار با کسروی مصمم گردید تا وی را از میان بردارد. در نهایت در 29 فروردین 1324 در میدان حشمت‌الدوله او را ترور کرد اما کسروی زنده ماند. در نتیجه نواب دستگیر و زندانی گردید. وی به درخواست روحانیان ایران و نجف پس از دو ماه با قید کفالت آزاد گردید.

نواب‌صفوی پس از آزادی از زندان طی اعلامیه‌ای جمعیت فداییان اسلام را تشکیل داد. وی در این اعلامیه برادری، استقامت و اتحاد را خط کلی جنبش فداییان اسلام، رسیدن به حاکمیت اسلام و قرآن را هدف اصلی جنبش و شهادت و انتقام و قصاص را روش اصلی مبارزه معرفی کرد.

نواب‌صفوی در ادامه مبارزاتش با آیت‌الله کاشانی ارتباط گرفت. در جنبش ضداسرائیلی 21 اردیبهشت 1327 در مسجدشاه و تظاهرات آن شرکت کرد و به اقدامات مبارزاتی خود علیه رژیم ستمشاهی ادامه داد: رهبر انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دست‌نوشته‌ای بر روی عکس نواب‌صفوی نوشته‌اند: «سلام بر آن پیشاهنگ جهاد و شهادت در زمان.»

ایشان ضمنا اشاره داشته‌اند که اولین جرقه‌های انگیزش انقلابی به‌وسیله نواب در من به وجود آمد، به علت مبارزات شدید و مسلحانه بر علیه حکومت شاهنشاهی سرانجام در بامداد 27 دی 1334 هـ.ش رژیم پهلوی او را اعدام کرد، پیکر ایشان ابتدا در مسگرآباد تهران به خاک سپرده شد ولی بعدها با اجازه مرحوم آیت‌الله نجفی و با اقامه مجدد نماز میت توسط او به قم منتقل و در قبرستان وادی‌السلام این شهر به خاک سپرده شد.

دکتر مهدی گلجان - استاد دانشگاه