یک فنجان فنـاوری

فضای الکامپ امسال ۲۳ هزار مترمربع بود که ۳۳۶ شرکت داخلی، ۸۶ شرکت خارجی از ۱۸ کشور و ۲۵۰ استارت‌آپ در آن حضور داشتند. الکامپ بزرگ‌ترین رویداد فناوری در ایران است که به عقیده بسیاری، از برادر خود تلکام پیشی گرفته و موفق‌تر عمل می‌کند. این نمایشگاه مخاطبان خاص خود را دارد که حتی سرما و تعطیلات هم جلودارشان نیست، مخاطبانی که بیشتر آنها کم سن و سال و جوان هستند. از ترافیک ورودی‌ها و خروجی‌های نمایشگاه با وجود تعطیلات و برپا بودن بساط دستفروشان که بگذریم، الکامپ امسال فرصتی برای دولتی‌ها و خصوصی‌ها بود تا دستاوردهای یک سال خود را به نمایش بگذارند. اما آنچه الکامپ 22 را از سال‌های قبل متمایز کرد، حضور پرشور استارت‌آپ‌ها برای دومین بار در نمایشگاه با نام الکامپ استارز و تولد بخشی به نام الکامپ گیمز بود.

حضور پررنگ دولتی‌ها

با توجه به نزدیک بودن انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی، امسال آخرین حضور دولت یازدهم در الکامپ بود، به همین دلیل دولت تمام توان خود را برای معرفی دستاوردهای خود گذاشت و 60 درصد متراژ تحت اختیار خود را افزایش داد تا با غرفه‌های شیک و بزرگ در الکامپ عرض اندام کند. بر همین اساس دولتمردان دولت یازدهم در الکامپ حضور پررنگی داشتند و علاوه بر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، معاون مرکز توسعه دولت الکترونیک و فناوری اطلاعات وزارت کشور، معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات، مسئول دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، معاون سازمان میراث فرهنگی، مسئولان دیگری مانند وزیر اقتصاد و امور دارایی، دبیر شورای عالی فضای مجازی و معاون وزیر آموزش و پرورش نیز از نمایشگاه بازدید کردند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم افتتاحیه الکامپ با اشاره به این‌که نمایشگاه با محوریت شبکه ملی اطلاعات که یک مطالبه 14 ساله بوده برگزار شده، گفت: «در حال حاضر معماری شبکه ملی اطلاعات تکمیل و زیرساخت آن آماده شده است. ظرفیت شبکه داخلی در گذشته 624 گیگ بود و اکنون به 4000 گیگ رسیده و تا پایان امسال به ده هزار گیگ افزایش پیدا خواهد کرد.» واعظی درباره مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات نیز گفت:‌ «سال آینده 600 میلیارد تومان از درآمدهای شرکت ارتباطات زیرساخت کاهش پیدا خواهد کرد تا شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شود و تولید محتوا، نهضت خدمات و اپلیکیشن‌نویسی رونق بگیرد.»

در مراسم افتتاحیه، معاون وزیر ارتباطات، حجم بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را در شرایط کنونی 32 هزار میلیارد تومان و سهم این صنعت را از تولید ناخالص ملی 2.6 درصد عنوان کرد. جهانگرد در ادامه صحبت‌هایش گفت: «با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته بیشترین سهم رشد در برنامه ششم توسعه مربوط به این بخش خواهد بود و امیدواریم در پایان برنامه ششم فناوری اطلاعات و ارتباطات با صد هزار میلیارد تومان ارزش، بیش از 5 درصد از GDP کشور را به خود اختصاص دهد.» او همچنین ارتقای محتوای بومی را لازمه توسعه این بخش دانست و اعلام کرد در دو سال و نیم گذشته حدود صد هزار اپلیکیشن فارسی در کشور طراحی و تولید شده است.

2 پروژه نیمه تمام دولت الکترونیک

تبدیل خدمات کاغذی به الکترونیکی همواره یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین اهداف دولت الکترونیک در هر کشور است. در سال‌های اخیر روند الکترونیک شدن در بعضی از بخش‌های کشور بسرعت پیش رفته و در برخی دیگر با سرعت حلزونی حرکت می‌کند. بخش سلامت از مواردی است که حلزونی تغییر می‌کند و لزوم تغییر در ساختار آن بشدت حس می‌شود. مسئول دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در نمایشگاه الکامپ توضیحاتی درباره پرونده الکترونیک سلامت ارائه کرد: «اکنون تمام خدمات و سرویس‌های وزارت بهداشت به نوعی بر بستر شبکه ملی اطلاعات فعال خواهد شد و امیدواریم با معماری شبکه ملی اطلاعات علاوه بر ارتباط سرویس‌های بین سازمانی شاهد اتصال تمام سازمان‌های مجموعه خوشه سلامت به شبکه ملی اطلاعات باشیم.» محمود تارا در صحبت‌های خود به یکی از مشکلات این حوزه یعنی پرونده‌های کاغذی بایگانی شده در بیمارستان‌ها اشاره کرد که گاهی به صدها هزار مترمربع می‌رسد و یکی از سازمان‌های بیمه‌گر بیش از 600 میلیون سند کاغذی برای رسیدگی دارد! او همچنین گفت: «در پرونده یکپارچه سلامت شهروندان علاوه بر اتصال مراکز درمانی به سامانه سلامت، راه‌اندازی نسخه الکترونیک، داروخانه الکترونیک و حتی سامانه الکترونیک مطب‌ها باید داشته باشیم. اکنون بالغ بر 25 درصد مطب‌ها پرونده کاغذی نگهداری می‌کنند و تنها کمتر از 10 درصد مطب‌ها سامانه الکترونیک دارند.» مسئول دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت همچنین از اجرای پروژه رصدخانه اطلاعات نظام سلامت مرکز تجمیع، پایش و تحلیل نظام اطلاعات سلامت وزارت بهداشت و امضای تفاهم‌نامه با وزارت ارتباطات خبر داد.

یکی دیگر از دستاوردهای سالن دولت الکترونیک رونمایی نمادین از نسخه نهایی تجهیزات اخذ رای الکترونیک بود. سال گذشته پیش از انتخابات مجلس، شورای نگهبان ایراداتی به این تجهیزات که از سوی وزارت کشور معرفی شده بود وارد کرد و به همین دلیل این تجهیزات نتوانست به انتخابات آن دوره برسد. حال معاون مرکز توسعه دولت الکترونیک و فناوری اطلاعات وزارت کشور می‌گوید: «تمام ایرادات تجهیزات اخذ رای الکترونیک رفع شده و نسخه نهایی آماده ارائه به شورای نگهبان است. در این سیستم تمام قانون انتخابات کشور رعایت شده و امکان اخذ رای در ترمینال‌های مجری و ناظر به‌صورت آنلاین و متصل به شبکه و در ترمینال صندوق اخذ رای به صورت لوکال و آفلاین در نظر گرفته شده است.» باید منتظر ماند و دید آیا این تجهیزات به انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده می‌رسد یا هنوز جای کار دارد.

متولی الکامپ هر سال تغییر نکند

الکامپ همیشه فرصت ویژه‌ای برای فعالان خصوصی بخش ICT است تا در سطحی کلان دستاوردهای خود را رونمایی کند. گفت‌و‌گو با فعالان بخش خصوصی نشان می‌دهد بیشتر آنها دو سال گذشته از الکامپ رضایت بیشتری داشته‌اند و برگزاری این رویداد توسط سازمان نظام صنفی رایانه‌ای را به فال نیک می‌گیرند، هرچند هنوز هم با مشکلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم می‌کنند. شرکت تسکو که حدود ده سال است فعالیت خود را در حوزه تولید، مونتاژ و واردات شروع کرده، یکی از حاضران الکامپ است. جمال جعفری، مدیرعامل این شرکت درباره الکامپ بیست و دوم می‌گوید: «به نظر من الکامپ امسال بسیار متفاوت بود، از وقتی نظام صنفی برگزارکننده آن است بسیار بهتر شده، ولی می‌تواند بهتر هم باشد. این نمایشگاه بین‌المللی نیست، زیرا فقط ایرانی‌ها در آن حضور دارند (بازدیدکنندگان)، در حالی که در نمایشگاه‌های بین‌المللی دنیا تعداد زیادی بازدیدکننده خارجی وجود دارد. البته این مدل از نمایشگاه که ما داریم و کاملا داخلی است، بد نیست و برای بهبود کسب‌و‌کار لازم است.» او حضور استارت‌آپ‌ها را نیز در نمایشگاه امسال مثبت ارزیابی می‌کند و درباره متولی نمایشگاه می‌گوید: «متولی باید برای 50 سال آینده یکی باشد، نباید هر سال عوض شود. این‌که معلوم نیست برگزارکننده سال آینده الکامپ کیست و تجربه امسال برگزارکننده به چه دردی می‌خورد، تفکر اشتباهی است.» اعتقاد جمالی که در حوزه واردات، مونتاژ و تولید فعالیت دارد این است که باید بازار را بسازیم و بعد تولید کنیم: «جنس را وارد می‌کنیم و در بازار ایران می‌فروشیم و اگر استقبال خوب بود، بعد آن را تولید می‌کنیم.» این تولیدکننده مشکل تولید در ایران را فروش عنوان می‌کند: «در بسیاری از نقاط دنیا تولیدکننده یک نمونه اولیه از محصول خود تولید می‌کند و آن را در نمایشگاه‌ها عرضه می‌کند و به عنوان مثال من 2000 نسخه از آن را سفارش می‌دهم و او با پولی که به‌عنوان بیعانه از من و دیگر سفارش‌دهنده‌ها گرفته محصول را تولید می‌کند و چند ماه بعد تحویل می‌دهد، اما در ایران روند بکلی متفاوت است، تعداد سفارش‌ها بسیار محدود است و حاضر به پرداخت بیعانه نیستند.»

جواد عمرانی، مدیر تحقیق و توسعه شرکت گرین نیز الکامپ امسال را از لحاظ شرکت‌کننده‌ها و بازدیدکننده‌ها قوی‌ترین الکامپ در حداقل پنج سال گذشته می‌داند و معتقد است نگاه تخصصی سازمان نظام صنفی به این رویداد در کیفیت آن بسیار تاثیرگذار است. شرکت گرین 20 سال است که حضور پرفراز و نشیبی در صنعت آی‌تی ایران داشته و ابتدا عمده محصولات این شرکت بر پایه محصولات کیس و پاور بوده‌اند، اما در چند سال گذشته سبد محصولات این شرکت بیشتر شده و اسپیکر، ماوس و کیبورد، سیستم‌های خنک‌کننده و گیمینگ نیز به آن اضافه شده است. بعضی از محصولات این شرکت از طراحی تا تولید در کشور انجام می‌شود، عمرانی درباره دشواری تولید در ایران می‌گوید: «اگر تولیدکننده فقط دنبال پول بود، الان هیچ تولیدکننده‌ای در ایران نداشتیم! زیرا تولید در ایران پولساز نیست و اگر پولشان را در بانک بگذارند سود بیشتری عایدشان می‌شود. در واقع تولید سخت‌ترین روش درآمدزایی در ایران است. البته باید این نکته را در نظر بگیریم که شاید 20 کشور در دنیا هستند که تولید سخت‌افزار را انجام می‌دهند و ایران جزو آن 20 کشور است. خیلی از کشورها فقط واردکننده هستند و حتی یک عملیات پیچ بستن هم در کشورشان انجام نمی‌شود. اگر نیمه پر لیوان را ببینیم همین که صد جوان در کارخانه‌ای برای مثال اسپیکر سر هم می‌کنند، یک پله جلوتر از دیگر کشورهایی هستیم که حتی هیچ عملیاتی انجام نمی‌دهند. ولی نیمه خالی لیوان این است که حمایتی صورت نمی‌گیرد.»

الکامپ استارز می‌درخشد

می‌توان نقطه عطف الکامپ امسال را درست مانند سال گذشته حضور جوانان خوشفکر و پر تلاش در قالب گروه‌های استارت‌آپی دانست. سال گذشته سالنی در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار گرفت تا بتوانند ایده‌های خود را به مردم معرفی و حتی سرمایه‌گذار پیدا کنند، هرچند آن سالن پرت بود و کوچک، اما هیجان استارت‌آپی باعث شد استقبال از آن بشدت زیاد باشد. این سنت خوب که از سال گذشته در الکامپ پایه‌گذاری شد، امسال به‌صورت هدفمندتر دنبال شد ‌طوری که به گفته باقر بحری، مدیر اجرایی الکامپ، بیش از 50 نفر برای برپایی سالن ویژه کسب و کارهای نوپا که «الکام استارز» نام گرفت، تلاش کردند. سالن 18 نمایشگاه، امسال میزبان جوانان پرشور استارت‌آپی بود؛ سالنی که باز هم کمی دور بود و 250 استارت‌آپ فشرده به هم و بدون تهویه مناسب در آن حضور داشتند. با این اوصاف، این سالن کوچک بیش از سالن‌های پر زرق و برق دیگر درخشید و در تمام طول نمایشگاه تعداد بازدیدکنندگان آن از همه سالن‌های دیگر بیشتر بود.

عطا خلیقی از اعضای گروه اجرایی الکام استارز درباره حضور استارت‌آپ‌ها گفت: «بیش از 500 استارت‌آپ متقاضی حضور در این بخش بودند و با توجه به فضای درنظر گرفته شده، یک تیم ارزیابی به غربالگری متقاضیان براساس عوامل مختلف از جمله در اختیار داشتن وبسایت و اپلیکیشن برای ارائه خدمت پرداختند. ابتدا از 242 استارت‌آپ سپس از 39 استارت‌آپ دیگر برای حضور در الکام‌استارز دعوت به عمل آمد و در نهایت 220 کسب و کار نوپا در کنار 11 استارت‌آپ در حال توسعه (با پرداخت هزینه جا) و سه شتاب‌دهنده حضور یافتند که در واقع 82 درصد پذیرفته‌شدگان در الکامپ هستند.»

دیگر دستاورد الکامپ برای استارت‌آپ‌ها امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی سبیت هانوفر آلمان است. مارتینا لوبون، مدیر اجرایی نمایشگاه سبیت در این باره گفت: «سبیت آلمان و الکامپ دو نمایشگاه با ویژگی‌های مشابه هستند و طیف وسیعی از فناوری‌ها و محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بر می‌گیرند، بنابراین امکان همکاری دوجانبه فراهم است. به همین منظور تصمیم گرفتیم در گام نخست نسبت به برپایی غرفه سبیت در الکامپ و از سوی دیگر غرفه نظام صنفی رایانه‌ای در سبیت اقدام کنیم تا هم ما به شرکت‌های ایرانی درباره فرآیند حضورشان در سبیت اطلاع‌رسانی کنیم تا فرصت نمایش توانمندی‌هایشان را در بازار اروپا داشته باشند و هم شرکت‌ها و تجار اروپایی فرصت آشنایی با صنعت و نمایشگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران را پیدا کنند.»

به گفته باقر بحری، ده نفر از استارت‌آپ‌های حاضر در نمایشگاه به‌عنوان برگزیده به سبیت اعزام خواهند شد که کل هزینه سفر سه استارت‌آپ اول و هزینه غرفه هفت استارت‌آپ بعدی را سازمان نظام صنفی رایانه‌ای پرداخت خواهد کرد. برای انتخاب استارت‌آپ برگزیده، هر استارت‌آپ دو دقیقه فرصت ارائه سخنرانی داشت و پس از آن داوران به مدت چهار دقیقه پرسش و پاسخ خواهند داشت.

شهرام شاهکار، مدیرعامل اسنپ نیز در جریان برگزاری نمایشگاه گفت: «حضور گسترده شرکت‌های نوپا در این نمایشگاه از بهترین مواردی بود که امسال شاهد آن بودیم و اسنپ هم به‌عنوان حامی انحصاری نمایشگاه در حوزه اپلیکیشن‌های درخواست خودرو از این حرکت حمایت کرده و امیدوار است با روندی که سازمان نظام صنفی ایران در پیش دارد، شاهد حضور قوی‌تر این شرکت‌ها در سال‌های بعد نیز باشیم. در مورد میزان استقبال عموم از سالن استارت‌آپ‌ها نیز شاهد رشد خیره‌کننده‌ای بودیم که این رشد نشان از آگاهی عموم نسبت به کسب‌و‌کارهای نوپا دارد.»

الکامپ گیمز متولد شد

همان‌طور که سال گذشته برای اولین‌بار سالنی به استارت‌آپ‌ها اختصاص داده شد. امسال نیز برای اولین‌بار الکامپ گیمز متولد شد. الکامپ گیمز در 300 متر از فضای سالن 6 الکامپ کار خود را آغاز کرد و هرچند نتوانست موفقیت و حال و هوای سالن استارت‌آپی سال گذشته را تکرار کند، ولی حضور بازی‌های ایرانی به‌صورت مستقل در الکامپ را می‌توان به فال نیک گرفت.

یکی از بازی‌های این بخش که به‌عنوان رقیبی برای بازی Clash of Clans ساخته شده، زاراوان نام دارد. این بازی استراتژیک رایگان مانند دیگر بازی‌های این سبک ساخته شده و قابلیت پیشرفت سریع در بازی از طریق خرید وجود دارد که همین شیوه، محل درآمد سازنده بازی خواهد بود. به گفته سامان فیروزی، مدیرعامل شرکت سازنده بازی، اکنون زاراوان پس از سه ماه عرضه حدود 240 هزار بار دانلود شده و صد هزار کاربر فعال دارد.

رونمایی از شیوه‌های جدید پرداخت الکترونیک

سال‌هاست در الکامپ، سه اپراتور اصلی موبایل کشور یعنی همراه اول، ایرانسل و رایتل در کنار شرکت‌های ارائه‌کننده اینترنت پرسرعت، شلوغ‌ترین غرفه‌ها را دارند و بازدیدکنندگان زیادی جذب این غرفه‌ها می‌شوند. هرچند امسال هم در محوطه بیرونی نمایشگاه، اپراتورهای همراه در کنار ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی بسیاری از مردم را برای گرفتن سیمکارت و اینترنت به صف کرده بودند، ولی صف‌ها کوتاه‌ شده بودند و خبری از آن صف‌های عریض و طویل برای گرفتن یک سیمکارت ناقابل نبود. به همین دلیل شاید کسی انتظار نداشت یک شرکت پرداخت الکترونیک با غرفه‌ای متفاوت در الکامپ حاضر شود و بتواند جمعیت زیادی را به سمت خود بکشد. مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد که توانست غرفه پربازدیدی داشته باشد، درباره محصولی که در الکامپ معرفی کرده می‌گوید: «اپلیکیشن ایوا با خاصیت تعامل اجتماعی و پرداخت الکترونیک در حالی در نمایشگاه بیست و دوم الکامپ در معرض دید عموم قرار داده شده که برخلاف دیگر اپلیکیشن‌های پرداخت دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است. در این اپلیکیشن ما سه نوع خدمات مهیج و شگفت‌انگیز را قرار داده‌ایم که مخاطبان دهه 70 و 80 را دربرمی‌گیرد.» به گفته محمد مهدی صادق، ایجاد جذابیت‌های غیرپرداختی یکی از مزیت‌های این اپلیکیشن است: «ما خدمات سرگرمی و پرداختی را در اپلیکیشن یکپارچه کرده‌ایم.‌ کاربران می‌توانند در محیطی جذاب گروه‌های گپ ایجاد و گفت‌وگو کنند. همچنین ارائه‌کنندگان خدمات مانند خیریه‌ها می‌توانند در تعامل با کاربران گزارش‌ فعالیت‌های خود را به‌صورت متناوب اطلاع‌رسانی کنند.» یک روش جدید پرداخت موبایلی در بستر اپلیکیشن نیز در نمایشگاه رونمایی شد. علیرضا غفوری، معاون عملیات پرداخت الکترونیک سامان در این باره گفت: «شناخت نیاز مشتریان در بخش‌های بازار ما را به سمت تولید روشی نوین در پرداخت درون برنامه‌ای اپلیکیشن‌های موبایل سوق داد. مشکلی که کاربران تا به حال با آن روبه‌رو بودند خارج شدن از محیط اپلیکیشن‌ها برای پرداخت‌های درون برنامه‌ای بوده است. برای حل این مشکل متد نوین پرداخت درون برنامه‌ای به نام Seppay ایجاد شده است.»

در حاشیه

یکی از نشست‌های خبری مهمی که در حاشیه الکامپ برگزار شد، نشست خبری اتحادیه فناوران بود که در آن درباره نماد گارانتی توضیحاتی ارائه شد. به گفته میرمهدی، رئیس اتحادیه فناوران، پیگیری ساماندهی خدمات پس از فروش از سال 92 انجام شد، آیین‌نامه آن در پایان سال 93 آماده و به سازمان حمایت از مصرف‌کننده ارسال شد و پس از انعقاد قرارداد با این سازمان، اتحادیه فرآیند نظارت و بازرسی بر خدمات پس از فروش را آغاز کرد.

میرمهدی درباره آینده گارانتی‌ها گفت: «از سال آینده تمام شرکت‌هایی که این نماد را دریافت می‌کنند حق ارائه سرویس خدمات پس از فروش در ایران را دارند و با برچیده شدن گارانتی‌های غیرمعتبر اصالت بازار به صنف آی‌تی بازمی‌گردد.» این مجوز یکساله خواهد بود و شاخصه‌هایی مانند میزان توانمندی و ارائه خدمات به مصرف‌کننده، گستردگی خدمات پس از فروش در سطح کشور و میزان توانمندی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در ارزیابی و اعطای مجوز نقش داشته است. به گفته میرمهدی 98 درصد قاچاق در محصولات آی‌تی متعلق به سایت‌های فروش مجازی است که هم‌اکنون زیر نظر اتاق اصناف فعالیت می‌کنند.

یکی از خبرهای حاشیه‌ای مهم دیگری که در جریان الکامپ به آن اشاره شد، راه‌اندازی خط تولید در ایران توسط یک برند تایوانی بود. بوذری، مدیر بازاریابی ایسوس اعلام کرد: این برند قصد دارد بزودی در ایران یکی از کالاها را به شکل داخلی تولید کند و به این شکل ارز کمتری از کشور خارج می‌شود.» هرچند او اطلاعات بیشتری درباره محصول موردنظر ارائه نکرد، اما ایسوس نزدیک ده سال است که فعالیت خود را در ایران آغاز کرده و از سال 1989 توانسته 500 میلیون مادربورد در دنیا بفروشد که اگر همه این مادربوردها را کنار هم بچینیم، چهار بار دور کره زمین
پیچیده می‌شود!

یکی دیگر از فناوری‌های نوین رونمایی شده در الکامپ 22، سرویس پهن باند بی‌سیم و مبتنی بر فناوری TDLTE بود. این سرویس در سه سال گذشته در دنیا رو به توسعه بوده و قرار است از نیمه دوم دی 95 در ایران توسط مبین‌نت راه‌اندازی شود. شروع این سرویس از شهر تهران و کرج خواهد بود و بتدریج وارد دیگر استان‌ها نیز می‌شود.

به گفته ریاضی، مدیرعامل مبین‌نت، سرویس TDLTE روی فرکانس 5/3 گیگاهرتز خواهد بود و سرویس‌دهی روی این فرکانس به دلیل توانایی ارائه بالاترین سرعت با پهنای باند مناسب خواهد بود.

مائده گیوه چین