کمین برندهای خارجی برای مصادره حجاب

کفش‌های موزی، شال‌های کم عرض، لباس‌های بی‌دکمه، روسری‌های کوچک، پارچه‌های بدن‌نما، شخصیت‌های کارتونی هالیوودی ِنقش بسته روی مانتوها، حروف انگلیسی درشت، جمله‌های غلط و پرت، همه و همه به کمک قدرت بازار و کشش ویترین‌های نورانی مغازه‌ها در جامعه ریشه دواندند و نشستند بر سر و بدن مردم از قدیم تا امروز.

بازار پوشاک، آشفته بازاری است برای خودش، هر روز یک مدل می‌آید، یک روز ازغرب، روزی از شرق، روزی نزدیک به فرهنگ ما و یک روز آنچنان دور که حرمت‌شکنی فرهنگی می‌شود و ویترین مغازه‌ها تحت فشار نیروهای نظارتی پاکسازی می‌شود.

دراین حین نیز عده‌ای مستاصل از نبود مدل‌های موجه و خسته از گشت و گذار در بازار، عطای لباس دوخته را به لقایش می‌بخشند و روانه خیاطی‌ها می‌شوند به امید به تن کردن لباسی که مردم چپ چپ نگاهشان نکنند.

بازار پوشاک ما آنچنان که انتظار می‌رود اسلامی ـ ایرانی نیست، ما سال‌هاست از ایجاد چنین بازاری دم می‌زنیم، ولی بازار هنوز آنی نیست که باید باشد، در حالی که ما می‌توانیم و آنقدر طراحان جوان و باانگیزه داریم که بتوانند تراوشات ذهنی‌شان را روی الگو بیاورند، روی پارچه‌ها نقش بزنند و لباس‌های خوش رنگ و لعاب را بدوزند و در معرض دید مردم خسته از مدل‌های غیروطنی کنند. اما انگار هنوز غفلتی در میان است، درحالی که نباید می‌بود، آن هم در بازاری پرسود و همهمه مدلینگ که اگر دیر بجنبیم مقهور مافیا خواهیم شد.

برندهای خارجی کمین کرده‌اند

برندهای خارجی مدتی است پشت مرزهای ایران صف کشیده‌اند از لوازم آرایشی و بهداشتی گرفته تا پوشاک، برخی نیز این سوی مرز آمده‌اند و مشغول فعالیت شده‌اند. ایران بازار بزرگی برای برندهای مطرح دنیاست، یک بازار 80 میلیون نفری که اگر یک سوم این جمعیت به برندها روی خوش نشان دهند سودی فراوان عاید تولیدکنندگان خارجی خواهد شد.

این برندها همان‌هایی هستند که بازار پوشاک کشورهای منطقه حتی بازار محصولات حجاب کشورهای مسلمان را در اختیار گرفته‌اند و طرح‌های دلچسب برای آنها تولید می‌کنند، حتی چادرکه نماد مردمان مسلمان است.

این برندها می‌توانند برای ما نیز خطری باشد، هم به علت به حاشیه راندن طرح‌های داخلی و هم به سبب ذائقه‌سازی برای جامعه که در دست خواهند گرفت.

البته محمدعلی صدق‌آمیز، رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات عفاف و حجاب به جام‌جم می‌گوید فعلا این خطر چندان جدی نیست، حتی نمی‌توان گفت بازار ما تحت تاثیر عمیق مدل‌های لباس خارجی است؛ اما اگر وضع به شیوه کنونی پیش برود این خطر محتمل است. چنانچه اکنون محصولات چینی رقیبی برای محصولات ایرانی شده‌اند، یا بازار کوچکی که با زحمت برای محصولات عفاف و حجاب در کشورهای عراق، افغانستان و لبنان ایجاد شده بود از دست رفت، آن هم با موقعیت‌شناسی و اقدام سریع و موثرتر ترکیه.

اگر می‌توانستیم صادر کنیم

اگر گفته‌های رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات عفاف و حجاب را ملاک قرار دهیم بجز برخی مانتوهای آزاد و چادر مانتوهای مجلسی و تزئینی که به صورت محدود از امارات متحده وارد کشور می‌ شود، در حوزه پوشاک عفاف و حجاب هیچ محصول دیگری به بازار ایران نمی‌آید. ولی این به تنهایی کافی نیست و اگر می‌خواهیم از تولیدکننده داخلی حمایت کنیم باید به فکر صادرات باشیم، یعنی ما نیز بشویم یک برند، یک کشور صادرکننده محصولات حجاب، همان طور که هند توانسته در سه سال گذشته، در حوزه صادرات پوشاک 10 پله صعود کند و جزو ارکان بازار جهانی بشود.

صدق‌آمیز به این جمله‌ها باور دارد و می‌گوید ایران نه چیزی از علم در این حیطه کم دارد و نه از بابت توان نیروی انسانی؛ اما موضوع این است که برای برند شدن و ورود یک تولیدکننده به صادرات، باید حمایت باشد، آنچنان که مسیر تولید و صادرات صاف و صیقلی شود، بی‌مانع و دست‌انداز.

اما این دست‌اندازها اکنون کم نیست، به گفته صدق‌آمیز فقط یک نمونه‌اش این که نرخ تعرفه صادرات این اواخر450 درصد افزایش یافته و عملا صادرات را غیرممکن کرده، درحالی که اگر مردم بدانند که طرح‌های ایرانی در جهان خواهان دارند، مثل پسته و فرش و انار ایرانی، آنها نیز مشتاق این مدل های وطنی می‌شوند، حتی به آنها خواهند بالید.

اما حالا که چنین نیست باید به بازار داخلی فکر کرد، به الگوسازی برای حجاب و ترویج پوشش‌های اسلامی و ایرانی، لباس‌هایی پوشیده و مذهبی اما شیک و خلاقانه، همان گونه که قشر نوجوان و جوان می‌خواهد. این حوزه نیز اما لنگ می‌زند، سندش نیز ویترین‌های رنگارنگ مغازه‌ها که دم به دم ازآن مدل‌های عجیب و غریب بیرون می‌زند.

زمین سست، زیرپای یک قانون

از دی 84 به این سو که شورای عالی انقلاب فرهنگی، قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب را تصویب کرد، دیگر نمی‌توان این حوزه را به بهانه نبود قانون رها کرد. حرف اصلی این قانون، اولویت دادن به موضوع حجاب و عفاف در برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی کشور است با این هدف: مقابله با روند فزاینده بدحجابی.

در این قانون 14 دستگاه و وزارتخانه دولتی مسئولیت دارند (نیروی انتظامی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، شهرداری‌ها، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، سازمان تبلیغات اسلامی، صداو سیما و وزارتخانه‌های ارشاد، بازرگانی، بهداشت، اقتصاد و دارایی، آموزش و پرورش، ورزش و جوانان،علوم، ارتباطات و فناوری اطلاعات) که در راس وظایف آنها آموزش، فرهنگ‌سازی، الگوسازی و نظارت قرار گرفته است.

نگاهی به آنچه این 14 دستگاه متولی باید انجام دهند، نشان می‌دهد که برخوردهای قهری و سلبی بیش از الگوسازی برای حجاب و عفاف مورد توجه قرار گرفته، حتی بازار که تنظیم کننده و پدیدآورنده ذائقه در مصرف‌کنندگان است تا حدی مورد غفلت واقع شده است.

در این قانون می‌خوانیم که باید استانداردهای فرهنگی مناسب برای ترویج فرهنگ عفاف و فراهم کردن زمینه‌های لازم به منظور ترویج الگوهای مناسب پوشش اسلامی توسط نهادهای الگوده تعریف شود، باید مراکز و موسسات متعدد با هدف الگوسازی و ارائه مدل‌های مناسب ایجاد شود، همچنین باید از طریق ارائه محصولات متنوع فرهنگی و هنری به فرهنگ عفاف اصالت داده شود یا باید اشکالات قانونی برای تولید، توزیع و عرضه پوشاک داخلی رفع شود. اما گشتی کوتاه در شهرها و تعمقی کوتاه در آنچه تا امروز انجام شده، از اجرای نیم‌بند قانون عفاف و حجاب نشان دارد.

فرهنگ عفاف و حجاب ریشه در باورهای عمیق و درونی دینی دارد، ولی به کمک پوشش و نوع لباسی که مردم به تن می‌کنند، نمود بیرونی پیدا می‌کند. پس اگر طالب عفاف و حجاب هستیم باید به نوع پوشش مردم، الگوسازی درست در بخش پوشاک، طراحی مدل‌های اسلامی و زیبا و عرضه گسترده تولیدات در جامعه نیز توجه ویژه داشته باشیم، نه این که بازاری مغایر با معیارهای حجاب ایرانی اسلامی داشته باشیم و از مردم پوششی ایرانی اسلامی طلب کنیم.

حجاب در آیینه سخنان رهبر معظم انقلاب

حجاب مایه‌ تشخص و آزادی زن است؛ برخلاف تبلیغات ابلهانه و ظاهربینانه‌ مادیگرایان، مایه‌ اسارت زن نیست. زن با برداشتن حجاب‌های خود، با عریان کردن آن چیزی که خدای متعال و طبیعت، پنهان بودن آن را از او خواسته، خودش را کوچک می‌کند. (23 اردیبهشت 1391 در دیدار جمعی از مداحان سراسر کشور)

ما هیچ وقت نگفتیم که حتما چادر باشد و غیرچادر نباشد. گفتیم که چادر بهتر از حجاب‌های دیگر است. ولی زنان ما می‌خواهند حجاب خودشان را حفظ کنند. چادر را هم دوست دارند. چادر، لباس ملی ماست. چادر، پیش از آن‌که یک حجاب اسلامی باشد، یک حجاب ایرانی است، مال مردم ما و لباس ملی ماست. (20 مهر 1373 دردیدار جمعی از پرستاران)

عده‌ای وقتی در خیابان نگاه می‌کنند و زنانی را می‌بینند که حجابشان قدری ناجور است، دلشان خون می‌شود. بله؛ این کارِ بدی است. اما کارِ بد اصلی، این نیست. کارِ بد اصلی آن است که شما در کوچه و خیابان نمی‌بینید! کسی به کسی گفت چه کار می‌کنی؟ گفت: دهل می‌زنم. گفت: چرا صدای دهلت در نمی‌آید؟ گفت: فردا صدای دهل من درمی‌آید! صدای فروریختن ایمان و اعتقاد ناشی از تهاجم پنهانی و زیرزیرکی دشمن. اگر شما ملت و عناصر فرهنگی بیدار نباشید خدای نخواسته آن وقتی درمی‌آید که دیگر قابل علاج نیست. (21 مرداد 1371 در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی)

بین زن و مرد یک حجاب گذاشته شده است، با هم حرف می‌زنند، معامله می‌کنند، دعوا می‌کنند، دوستی می‌کنند؛ اما با یک حجاب و حفاظ. این در اسلام هست و بایستی رعایت شود. ارتباط زن و مرد را در مکالمات و محاورات بایستی رعایت کرد .(15 بهمن 1381 در دیدار مسئولان سازمان صدا وسیما)

مریم خباز - جامعه