روز قدس؛ استراتژی پا برجای انقلابی

یکی از روش‌هایی که در چنین شرایطی کاربرد دارد برنامه ریزی و انتخاب استراتژی پابرجاست. استراتژی پابرجا در قبال وقوع هرسناریویی قابل اتکاست و توانایی پاسخگویی در شرایط مختلف را دارد. این استراتژی در برابر تمام سناریو ها و آینده های محتمل و ممکن عملکردی مناسب و معقول دارد و در گستره وسیعی از حالات کاربرد آن کمترین پشیمانی را ممکن است در پی داشته باشد.

اززمانی که انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسید، مساله فلسطین با توجه به شرایط سرزمین‌ های اشغالی، منطقه، و نظام بین المللی با عدم قطعیت های عمیق و گسترده مواجه بود. بویژه با توجه پیروزی‌های پی در پی رژیم صهیونیستی بر اعراب، امضای قرار داد صلح کمپ دیوید، و ناکامی اعراب در پیگیری حقوق فلسطینیان، رنگ یاس و نومیدی بر جریان مبارزه برای آزادی فلسطین نشسته بود. با این وضعیت آینده و سرنوشت فلسطین و قدس شریف در ابهام و در شرایط عدم قطعیت عمیق قرار داشت.

ابهامی که تصمیم گیری و انتخاب استراتژی مناسب را که بتواند زمینه تحقق آرمان آزادی فلسطین و قدس شریف را فراهم سازد بشدت دشوار می ساخت. در این وضعیت امام خمینی(ره) آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز قدس نامگذاری کردند. امروز از زمان این نامگذاری 37 سال می گذرد. نگاهی به کارکرد روز جهانی قدس در 37 سال گذشته نشان می دهد این تصمیم و استراتژی مبتنی بر آن، استراتژی‌ای پابرجا و قابل انطباق با شرایط مختلف بوده و در شرایط گوناگون مناسب ترین نتایج را برای پیگیری آرمان آزادی فلسطین و قدس شریف به همراه داشته است.

در زمانی‌که قرار داد صلح کمپ دیوید به الگویی برای حل منازعه اعراب و اسرائیل تبدیل شد، وقتی که با گسترش امواج انقلاب اسلامی جریان‌های اسلامی در فرآیند مبارزات مردم فلسطین قدرت گرفتند، در شرایطی که با حمله صدام به کویت منطقه به آشوب کشیده شد و عرفات با حمایت از صدام، موجب تضعیف موقعیت فلسطینیان شد، زمانی‌که شوروی سابق به عنوان یک قطب مسلط در نظام بین‌المللی از بین رفت و نظام دو قطبی فروپاشید، زمانی‌که روند به اصطلاح صلح خاورمیانه در چارچوب ایده نظم نوین جهانی و خاور میانه جدید بوش پدر قوت گرفت، در شرایط پس از 11 سپتامبر و حمله بوش پسر به عراق، در سال‌های آغاز بیداری اسلامی و ظهور جنبش‌های انقلابی که منجر به سقوط برخی از دیکتاتورها در کشورهای عربی شد، و اینک در شرایط بی ثباتی منطقه و جولان گروه‌های تروریستی مورد حمایت طرفداران صلح و سازش با اسرائیل، روز قدس و استراتژی مبتنی بر آن به روشنی راه پیگیری آرمان آزادی فلسطین و قدس شریف را ترسیم و با بسیج نیروها و امکانات در این مسیر، راه رسیدن به هدف را هموار ساخته است.

در آینده پژوهی و مطالعات استراتژیک، استراتژی پابرجا با آن‌که قابل انطباق با شرایط مختلف است، اما استراتژی محافظه کارانه به حساب می آید زیرا با آن نمی توان لزوما وضع مطلوب را شکل داد بلکه تلاش می شود واکنش مناسب و کم هزینه‌ای در شرایطی که در آن قرار می گیریم داشته باشیم. اما استراتژی روز قدس ضمن آن‌که پیگیری جریان مقاومت و مبارزه برای آزادی فلسطین را در هر شرایط و در هر سناریویی میسر می سازد، تنها به انطباق با شرایط و کم کردن هزینه های مبارزه بسنده نکرده، بلکه با رویکردی انقلابی می کوشد با تاثیر گذاری بر وضعیت‌ها و سناریوهای مختلف امکان پیگیری آرمان آزادی فلسطین و قدس شریف را فراهم کند و با بسیج امکانات و نیروها در مسیر ساختن آینده مطلوب که همانا آینده ای با وجود فلسطین و قدس آزاد است عمل نماید و به پیش رود.

این استراتژی در 37 سال گذشته در هر شرایطی تاثیرات گسترده و عمیقی بر جای گذاشته، ضمن آن‌که مانع فراموشی و رکود مقاومت و مبارزه برای آزادی فلسطین شده، تحولات را به سوی تحقق آرمان آزادی فلسطین رقم زده است. از این رو انتخاب آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز قدس را باید استراتژی پابرجای انقلابی دانست.

دکتر حاکم قاسمی - عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)