همانطور که در ایران برای استفاده از اینترنت محدودیت سنی وجود ندارد، برای مجرمان هم نمیتوان سن مشخصی را تعیین کرد. در گذشته زمانی که اسم هکر را میشنیدیم، مردی جوان که مدام پشت کامپیوترش در حال ضربه زدن به کیبورد است تصور میشد. اما حالا نوجوانان و حتی کودکانی را میبینیم که با یک تبلت براحتی حسابهای کاربری اشخاص را در تلگرام هک میکنند.
7 دی 94
پسر 17 ساله در حالی که میخواست یک کامپیوتر را از مغازه محصولات رایانهای سرقت کند دستگیر شد. ماجرا اینگونه بود که نوجوان به مغازه رفته و از مرد فروشنده میخواست یک رایانه به او بدهد، بعد از انتخاب رایانه مورد نظر وی اظهار کرد مبلغ پولی که فروشنده میخواهد همراه خود ندارد و از فروشنده خواست اجازه دهد کامپیوتر را بردارد و پول را اینترنتی به حساب فروشنده واریز کند.
فروشنده مخالفت کرد و زمانی که با اصرار نوجوان روبهرو شد به او شک کرد و ماموران پلیس را در جریان قرار داد. ماموران در مغازه حاضر شده و با توجه به تناقضگوییهای پسر نوجوان او را برای تحقیقات به کلانتری منتقل کردند که در آنجا اظهارات قبلی خود را تکرار کرد.
متهم زمانی که برای ادامه بازجویی به پلیس فتا فرستاده شد، به کلاهبرداریهای اینترنتی خود اعتراف کرد.
او در اظهاراتش گفت: ابتدا یک سایت اینترنتی راهاندازی کرده و در آن نوشته بودم اگر قصد خرید شارژ تلفن همراه با قیمت پایینتر و برنده شدن در قرعهکشی را دارید از سایت ما خرید کنید. یک درگاه بانکی جعلی راهاندازی کردم و به این شیوه اطلاعات حساب افرادی را که برای خرید شارژ به سایت مراجعه میکردند به دست آورده و حساب آنها را خالی میکردم. میخواستم موجودی حساب دیگر کاربران را هم برداشت کنم، اما هنگامی که برای خرید محصولات رایانهای به فروشگاهی رفته بودم تا پول کالای خریداری شده را اینترنتی از حساب مردم بپردازم دستگیر شدم. علاوهبر آن به بهانه آموزش هک نیز از چند نفر کلاهبرداری کردم. نیاز مالی نداشتم، اما میخواستم با اینکار به خانواده و دوستانم ثابت کنم اطلاعات اینترنتیام زیاد است.
17 فروردین 95
پسر 13 ساله اوایل سال 95 به جرم هک کردن یک سامانه بزرگ در فضای مجازی دستگیر شد. این پسر نوجوان که هیچ نیاز مالی در زندگی احساس نمیکرد بعد از دستگیری و در بازجوییها به جرم خود اعتراف کرد.
طبق تحقیقات پلیس مشخص شد انگیزه این پسربچه به هیچ وجه انگیزه مادی و مالی نبوده و انگیزه وی از هک این سامانهها فقط قدرتنمایی در فضای سایبری بوده و میخواسته قدرت ذهنی و هوش بالای خود را به دیگران ثابت کند.
14 اردیبهشت 95
پسر نوجوان زمانی که دید توانایی هک کردن تلگرام دیگران را دارد، از این کار خوشش آمد و پروفایل یک زن 34 ساله را هک کرد. همه چیز اوایل به نظرش شوخی بود و میخواست اوقات فراغت خود را اینگونه بگذراند، ولی با دیدن عکسهای زن جوان فکر دیگری به ذهنش رسید.
نوجوان 12 ساله میدانست این خانم که سهبرابر او سن دارد با او دوست نخواهد شد پس باید کاری میکرد تا قدرت خود را بیش از پیش به نمایش بگذارد. نوجوان عکسهای زن را برایش فرستاد و او را تهدید کرد که اگر با او رابطه دوستی برقرار نکند، عکسها را در فضای مجازی پخش خواهد کرد.
زن جوان که ابتدا موضوع را جدی نگرفته بود با دیدن عکسهای خودش متوجه شد که اوضاع بدتر از آن است که فکر میکند، پس بلافاصله به پلیس فتا مراجعه کرده و از آنها تقاضای کمک کرد.
پلیس فتا با پیگیری موضوع متوجه شد که هکر این خانم یک نوجوان است که 12سال بیشتر ندارد.
هکر 12 ساله در بازجوییها بعد از اعتراف به جرم خود گفت:من به هیچ وجه نمیدانستم کاری که میکنم جرم است و فقط میخواستم سرگرم باشم و کمی با دیگران شوخی کنم.
کامبیز یعسوبی / ضمیمه تپش
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد