برای مینای شکسته ادبیات

او با کتاب «ای شمع‌ها بسوزید» که متاثر از رمانتیک مغموم دهه‌های 30 و 40بود، ‌بر سر زبان‌ها افتاد و بیشتر مخاطبان او اقشار متوسط و حتی کم‌سواد جامعه بودند که نام عامه می‌گیرند. معینی نیز تا حدودی هم‌سو و هم‌نگاه و هم‌زبان شاعرانی چون مهدی سهیلی و کارو با بیان احساسات فردی و حرکت در سطح عاطفی توانست در دو دهه واپسین حکومت پهلوی توجه جامعه را به خود جلب کند.

اما چهره معینی با چرخش دوربین شعرش به قالب جدیدتر و همچنین تصنیف و ترانه‌هایی متفاوت توانست از هم‌دوره‌ای‌های خود پیش بیفتد.

شعر معروف «عجب صبری خدا دارد»، حدود شش دهه بر سر زبان‌هاست و حاکی از موفقیت این شعر حداقل بین عامه جامعه است. اما چهره مشهورتر و ادبی‌تر معینی، در ساخت ترانه‌هایی با زبان و بیان و احساس ترانه‌گی در معنای واقعی خود دیده می‌شود‌؛ ترانه‌هایی چون «ساغرم شکست ای ساقی» یا «رفتم که رفتم» یا «مینای شکسته» و بسیاری دیگر که با صدا و آهنگسازی اهالی برجسته موسیقی خوانده شده‌اند، مبین این امتیاز است.

بخش دیگر فعالیت زنده‌یاد معینی کرمانشاهی به نظم کشیدن تاریخ ایران به تعبیر خودش بعد از دوره تاریخی شاهنامه فردوسی است با نام شاهکار که تقریبا ناتمام در 10 جلد روانه بازار شد‌. انگیزه و تلاش و زحمت او در این کار ستودنی است، اما به نظر می‌آید ماحصل این همه وقت و زحمت، کاری باشد نه درخور یک اثر ادبی و قابل اعتنا که امتیازی در خیل آثار گرانسنگ ادبی برای او محسوب شود ولی به تبع «اگر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم» قابل تقدیر است.

در خاتمه یادآور می‌شود، معینی کرمانشاهی با آن که در جرگه شاعران و ترانه‌سرایان عامه قرار می‌گیرد و چهره او در ترانه موفق‌تر و قابل اعتنا‌تر از شعر و نظم و تاریخ اوست، اما با تلاش و انگیزه و حس لطیف در کنار زبان و بیان روان توام با سوز عاطفی چه در شعر و چه در ترانه ستودنی و قابل احترام و تکریم و تعظیم است و ما به‌عنوان شاگردان او از بعد تاریخی همواره در محضر او و آثارش دست ادب بر سینه می‌گذاریم.

دکتر علی آبان - استاد دانشگاه / روزنامه جام جم