میدان نفتی آزادگان میدان مشترک ایران و عراق

اکتشاف میدان نفتی آزادگان به سال ۱۳۷۶ باز می‌گردد؛ این میدان در محدوده‌ای به وسعت ۲۰ در ۷۵ کیلومتر، در ۱۰۰ کیلومتری غرب اهواز و در منطقه دشت آزادگان واقع شده ‌است.

بر این اساس، قسمت اعظم میدان نفتی آزادگان که بزرگ‌ترین میدان نفتی ایران محسوب می‌شود، در خاک کشورمان قرار دارد و ایران در مابقی آن با کشور عراق مشترک است. این میدان که نزدیک به 18 سال از اکتشاف آن می‌گذرد، بنا به دلایل مختلفی هنوز مراحل توسعه‌ای آن طبق برنامه پیشرفت نکرده است.

از عوامل تاخیر در توسعه این میدان نفتی می‌توان به ماجرای حضور چینی‌ها و تاخیرهای آنها در اجرای پروژه اشاره کرد که موجب شد تا وزیر نفت دستور اخراج چینی‌ها را از این میدان صادر کرده و پس از آن پیمانکاران ایرانی توسعه این میدان را به دست بگیرند.

علاوه بر این، مشکل دیگری که در راه توسعه این میدان بزرگ قرار دارد، سیاست‌های مدیران نفتی بود. یکی از این سیاست‌ها این بود که این میدان عظیم به چند قسمت تقسیم شود تا فرآیند توسعه زودتر پیش رود. بر این اساس، میدان آزادگان دارای دو بخش شمالی و جنوبی است که از سال ۱۳۸۷ تولید نفت از بخش جنوبی این میدان با ظرفیت ۲۵ هزار بشکه نفت در روز شروع شده‌است. بخش آزادگان شمالی نیز در مجاورت میدان مجنون عراق قرار دارد. اما این شکل ابداعی توسعه مشکلاتی را پیش روی صنعت نفت قرار داد که از آن جمله می‌توان به مشکلات ایجاد شده بر سر مالکیت چاه 25 اشاره کرد.

براساس این گزارش، ظرفیت اثبات‌ شده این میدان ۳۳ میلیارد بشکه تخمین زده شده بود. در سال ۱۳۷۸ لایه جدید نفتی با ظرفیت 2/2 میلیارد بشکه، در این میدان کشف شد. هدف از اجرای این پروژه تولید روزانه260 هزار بشکه نفت خام است و زمان اجرای این پروژه حدود هشت سال پیش‌بینی شده بود که برداشت این میزان نفت در پی تعمیر و تکمیل شش حلقه چاه نفت، ساخت حدود ۹۰ کیلومتر خط لوله، دو دستگاه تفکیک‌کننده نفت و گاز و ۱۰۰ کیلومتر خط لوله ۱۰ اینچ انجام شده ‌است.‌ براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته توسعه این میدان در دو فاز انجام خواهد شد که در فاز نخست توسعه، تولید روزانه 320 هزار بشکه نفت و 197 میلیون فوت مکعب گاز و در فاز دوم توسعه، افزایش تولید نفت تا سقف 600 هزار بشکه در روز در برنامه است.

این در حالی است که در شرایط فعلی عراق با برداشت روزانه 210 هزار بشکه نفت از میدان آزادگان جنوبی بیش از چهار برابر ایران از این میدان مشترک طلای سیاه برداشت می‌کند و با پیشی گرفتن از ایران حالا شتاب در طرح توسعه میادین سندباد (مشترک با یادآوران ایران)، بدری (مشترک با میدان آذر ایران) و دیگر میادین مشترک نفتی را در دستور کار قرار داده است.