حملات روسیه به تروریستها تا به حال چه نتایجی داشته است؟
ورود مستقیم و عملیاتی ارتش روسیه بهخصوص نیروی هوایی این کشور تاثیر مهمی داشته از این باب که برتری هوایی بسیار قوی را برای ارتش سوریه ایجاد کرده است تا بتواند در سایه این حمایت هوایی به پیشرویهای زمینی خود ادامه دهد. پیش از این، ارتش سوریه با این که نیروی هوایی داشت و این نیرو در زمان بحران فعال بود، اما تمام امکانات خود را صرف این عملیات و جنگ چهار پنج ساله کرده بود. از وقتی روسها عملیات خود را شروع کردند توانستهاند ضربات موثری را به گروههای تکفیری وارد کنند و بسیاری از مقرها و انبار مهمات و پادگانهای آموزشی و مراکز تجمع را مورد هدف قرار داده و حتی چهرههای مهمی از گروههای تروریستی را دراین حملات به هلاکت برسانند. حتی اخباری وجود دارد که نشان میدهد ترکیه از جبهه النصره و چند گروه دیگر درخواست کرده سریع خاک سوریه را ترک کنند و به داخل ترکیه بازگردند، اما نباید فراموش کرد که نمیتوان جنگ را با حملات هوایی پایان برد و نیروی هوایی نقش پشتیبانی را ایفا میکند. تکلیف جنگ را نیروی زمینی مشخص میکند. از این رو نیروی زمینی ارتش سوریه باید از حملات هوایی روسها استفاده و مناطق را از تصرف گروههای تکفیری خارج کند.
آیا فشارهای بینالمللی موجب قطع این حملات نخواهد شد؟
فشارهای سیاسی و عملیات روانی بسیار سنگینی علیه روسیه از طرف جهان غرب و سران عرب برای خروج از سوریه وجود دارد، اما تا این لحظه پوتین و مقامات روسیه ازجمله دیمیتری مدودف و سرگئی لاورف نشان دادهاند در تصمیم خود متزلزل نشده و خطر گروههای تکفیری را که از آسیای میانه و از جمهوریهای مسلماننشین اتحادیه روسیه آمدهاند، احساس کردهاند. این عناصر اگر در سوریه موفق شوند، بعدها به خاک روسیه باز میگردند و خطر امنیتی بسیار بزرگی برای این کشور خواهند بود.
برخی مذاکرات سیاسی چندجانبه برای حل بحران سوریه در جریان است. این مذاکرات تاکنون چه نتایجی داشته است؟
دیدگاه روسها همواره این بوده که به موازات عملیات نظامی برای نابود کردن گروههای تکفیری باید تلاشها برای راهحل سیاسی در بحران سوریه ادامه یابد. در این چارچوب است که روسیه در حال حاضر از یک طرف حضور نظامی قوی در سوریه دارد و از طرف دیگر تلاشهای سیاسی را دنبال میکند. به همین خاطر پوتین از بشار اسد دعوت کرد از مسکو دیدار کند و راهحلهای سیاسی مطرح شود. پس از آن نیز کنفرانس وین برگزار شد که روسها بر حضور ایران و مصر در این کنفرانس تاکید داشتند. اگر ایران در راه حل سیاسی دخیل نباشد مذاکرات به نتیجه نمیرسد، زیرا ایران یک بازیگر قوی است و موضع السیسی در قبال سوریه نیز با موضع عربستان تفاوت دارد. السیسی ودولتش، تکفیریها را خطری برای منطقه میدانند و اعتقادی به سرنگون کردن نظام سوریه ندارند؛ بنابراین اگر مصریها به مذاکرات دعوت شوند کمک قابل توجهی به راهحل سیاسی در سوریه میکنند.
بشار اسد اعلام کرد حاضر است در یک انتخابات زودهنگام شرکت کند. معنی این حرکت چیست؟
اسد برای شرکت در انتخابات اعلام آمادگی کرده که این در چارچوب راهحل کامل است، اما مشکل با انتخابات حل نمیشود. مشکل این است آن دسته از گروههای مخالف که حاضرند در راهحل سیاسی مشارکت کنند در صحنه جنگ تاثیری ندارند. میدان جنگ در واقع در دست تکفیریهاست و آنها نیز راهحل سیاسی را قبول ندارند؛ بنابراین یافتن یک راهحل سیاسی در سوریه بسیار پیچیده خواهد بود.
اساسا دولت فعلی سوریه با کدام بخش از گروههای مخالف میتواند کنار بیاید؟
یک گروه مخالف داریم که در دمشق است و با این گروه میتوان کار کرد، اما یک گروه مخالف در خارج از کشور است که وابسته به کشورهای بیگانه بوده و قطعا نمیتواند در راهحل سیاسی نقش داشته باشد.
آینده تحولات سوریه را چگونه پیشبینی میکنید؟
آینده پیچیدهای است، چون از بین بردن گروههای تکفیری یک پروسه دراز مدت بوده و به این راحتی اتفاق نمیافتد. از سوی دیگر تا وقتی مرزهای ترکیه و اردن با سوریه بسته نشود و از ورود تروریستها به داخل خاک سوریه جلوگیری نشود، هیچ راهحل سیاسی موفقی در بین نخواهد بود.
معصومه زارع
بینالملل
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد