اقتصاد جهان

اوپک؛ برنده جنگ نفت

مدتی پیش، خبر اکتشاف و استخراج نفت در آمریکا به روش نوین شیل باعث شد جایگاه و توازن تولید نفت در سطح بین‌المللی دستخوش تغییر شود. این رویداد درست زمانی اتفاق افتاد که منطقه خاورمیانه به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تولید انرژی فسیلی در جهان، درگیر برخی ناآرامی‌ها و مشکلات صادرات نفت شده بود. از این رو کارشناسان اقتصادی و آنهایی که درباره بازارهای نفت مشغول بررسی بودند درباره آینده طلای سیاه در جهان دچار تردید شدند و سعی در گمانه‌زنی در آینده اقتصاد صادرات نفت داشتند.

کد خبر: ۸۲۶۷۶۵

بررسی کارشناسان نفتی با درنظر گرفتن داده‌های آماری از کشورهای تولیدکننده‌، این احتمال را قوت بخشید که در آینده این نفت شیل آمریکاست که باید بازی را به نفع تولید‌کنندگان اوپک ترک کند و قدرت سیاستگذاری اوپک رادر تولید نفت جهان به رسمیت بشناسد.

سیاست تولید نفت از سوی اوپک با وجود کاهش شدید قیمت نفت، امروز بیانگر آن است که سیاست عدم کاهش تولید نفت باعث شده آمریکا بزودی تولید نفت شیل را کنار بگذارد و اوپک همچنان به عنوان برترین تصمیم‌گیرنده بازار نفت باقی بماند.

در آخرین گزارش از سوی آژانس بین‌المللی انرژی ـ که اولین هفته ماه آگوست (9مرداد) منتشر شده ـ آمده است: با توجه به داده‌های موجود، عرضه نفت از سوی کشورهای غیراوپک به‌طرز چشمگیری در سال آینده کاهش خواهد داشت و به سطح اولین روزهای خود در سال 2008 میلادی می‌رسد.

بخش دیگری از گزارش با اشاره به تولید نفت شیل و هزینه‌های آن در آمریکا می‌نویسد: با توجه به کاهش تقاضای نفت و همچنین کاهش قیمت طلای سیاه، بیشترین آسیب در خارج از اوپک به صنعت نفت شیل آمریکا خواهد بود و تولید این نوع نفت را به حاشیه خواهد راند.

کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی، در این گزارش آورده‌اند: اگرچه برخی تولیدکنندگان خارج از اوپک در کوتاه‌مدت می‌توانند در مقابل افزایش تولید در برخی کشورهای اوپک مثل ایران مقاومت کنند، اما بدون تردید این تولید‌کنندگان با یک شیب نزولی درنهایت مجبور به ترک بازار خواهند شد. این درحالی است که فعالیت حفاری ایالات متحده به روش شیل با شیب تندی از اکتبر 2014 تا جولای گذشته (خرداد ـ تیر)، 59 درصد کمتر شده است.

نبرد اوپک و دیگر تولیدکنندگان

در همین حال، محققان آژانس بین‌المللی انرژی معتقدند: عربستان به عنوان کارتل نفتی قدرتمند در اوپک به دنبال بازپس‌گیری سهم نفتی خود از بازار بخصوص تولید‌کنندگان غیر اوپکی، جنگ نفتی شدیدی را از ماه نوامبر گذشته آغاز کرده است. به این صورت که با توجه به کاهش قیمت نفت، هرگز اجازه کاهش تولید اوپک را نداده و با همین سیاست توانسته مانع بزرگی برای تولید نفت با هزینه بالا یعنی نفت شیل یا حتی دیگر تولیدکنندگان غیراوپک باشد.

کارشناسان، این سیاست را حاصل انعطاف‌پذیری تولید‌کنندگان غیراوپکی که در راس آنها روسیه و آمریکا هستند از 17 سال گذشته تاکنون دانسته و عنوان می‌کنند: با توجه به کاهش قیمت نفت به زیر بشکه‌ای 50 دلار، امروز این انعطاف‌پذیری از کشورهای غیراوپکی گرفته شده و موقعیت بهتری برای تولیدکنندگان درون اوپک فراهم آمده است.

اکنون و در سال 2015 تولید غیر اوپکی‌ها در صنعت نفت جهان، تقریبا 1/1 میلیون بشکه در روز است که به تولید کلی 58.1 میلیون بشکه‌ای کل کشورهای نفتی افزوده خواهد شد، اما با توجه به شرایط کنونی، تولید غیراوپکی‌ها در سال 2016 به 200 هزار بشکه درروز کاهش خواهد یافت که این تولید در مقایسه با تولید 2.4 میلیون بشکه نفت غیر اوپکی در سال 2014 از کاهشی چشمگیر حکایت می‌کند.

این درحالی است که نباید فراموش کنیم در سال 2016 احتمالا با توجه به بیانیه مشترک هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 و با ورود نفت ایران ،حجم تولید اوپک بازهم افزایش خواهد یافت که می‌تواند به گوشه رینگ رفتن بیشتر غیر اوپکی‌ها از بازار بینجامد و شانس پیروزی اوپک در جنگ نفتی را بیش از پیش پررنگ کند.