2 پیشنهاد برای موثرتر واقع شدن جایزه ترویج علم

سال‌هاست در سرزمین‌هایی که امروزه وارث علوم مسلمانان شده‌اند و بر پایه آن بنای خوشبختی و پیشرفت خود را ساخته‌اند، رسم است با وسایل مختلف از نوشتن مقاله و کتاب گرفته تا فیلم و سریال‌های آمیخته با بزرگنمایی اما جذاب درباره زندگی دانشمندان خود، زمینه جذب کودکان و نوجوانان را به سوی علم و فناوری فراهم می‌کنند و راهی را در پیش گرفته‌اند تا این افراد، الگوی نوجوانان و جوانان شوند. این کشورها از ترویج علم، بزرگراهی ساخته‌اند تا نوجوانان و جوانان را با سرعت زیاد به سوی علم و صنعت فردا هدایت کند.

متاسفانه امروزه در کشور ما به عنوان یکی از مهم‌ترین رستنگاه‌های علوم جهانی، در این زمینه هیچ حرکت ملموس و قابل عرضه‌ای دیده نمی‌شود و به رغم آن که داعیه مسلمانی داریم، گام ارزشمندی در جامه عمل پوشاندن به فرمایش‌های پیامبر مکرم اسلام در ترویج علم و دانش برنمی داریم.

این در حالی است که آگاهی دادن به مردم، علاقه‌مندکردن آنها به موضوع‌های علمی و از آن مهم‌تر، ترویج دانش در بین نوجوانان و جوانان، از مواردی است که باید سرلوحه کار رسانه‌های گروهی و سازمان‌های مسئول قرار گیرد. در بین دستگاه‌های دولتی و شبه دولتی شاهد نوعی بی‌تفاوتی و حتی در مواردی حرکت‌هایی منفی و معکوس در زمینه ترویج علم هستیم.

در صورتی که هریک از آنها، در چارچوب کاری که به عهده آنهاست، باید عهده دار گوشه‌ای از ترویج علم باشند.

این بلیه متاسفانه به دلیل همراهی نکردن ارگان‌های دولتی ذی‌ربط دامن انجمن ترویج علم ایران را هم گرفته و انجمنی که باید حضوری فعالانه داشته باشد، تنها به برگزاری مراسمی سالانه اکتفا می‌کند و حتی نمی‌تواند برای بهره‌گیری از توانایی‌های افرادی که به دریافت جایزه این انجمن سرفراز شده‌اند، برنامه‌ای تدوین کند.

در صورتی که اگر ارگان‌های دولتی مانند وزارت آموزش و پرورش همکاری‌های لازم را با انجمن ترویج علم داشته باشد، این افراد می‌توانند حداقل طی سال بعد از انتخاب، کارهای ترویجی گسترده‌ای را در سطح مدارس انجام دهند.

برای موثرتر شدن مراسم اهدای جایزه ترویج علم در ایران دو پیشنهاد دارم؛ اول این‌که به جای این تندیس (یا همراه با آن) مدالی طراحی و به برندگان اهدا کنند. این مدال می‌تواند در تبلیغ برای انجمن آنها بسیار موثر باشد؛ زیرا دارنده مدال در مراسم‌ عمومی مختلف با نصب آن بر سینه، مورد سوال واقع می‌شود و باید برای مردم از مدالش، خودش و کارش توضیح دهد.

همین کار باعث می‌شود مردم با کارهای او و البته تشکیلات آن انجمن آشنا شوند. همین‌طور در رسانه‌ها وقتی سراغ فرد دریافت کننده مدال می‌روند، مدال نصب شده بر سینه آن فرد مسلما یکی از سوال‌ها خواهد بود که آن هم در معرفی یک الگو برای جامعه و البته انجمن ترویج علم و فعالیت‌هایش به مردم موثر خواهد بود.

پیشنهاد دوم این است که وزارت آموزش و پرورش با هماهنگی انجمن ترویج علم ایران از برندگان جایزه ترویج علم بخواهد در زمان‌های فراغت یا هر زمانی که امکانش را دارند، در مدارس حضور پیدا کنند و برای دانش‌آموزان سخنرانی‌هایی با مضمون علمی کنند. با این کار دستاورد‌های انجمن ترویج علم و جایزه و مراسم سالانه آن خودش هم در راه ترویج علم به کار گرفته می‌شود.

سیروس برزو - برنده چهاردهمین دوره جایزه ترویج علم ایران