مهریه بالا ضامن بقای زندگی مشترک نیست

در جامعه ما دختران و پسران قبل از ازدواج شناخت کافی از یکدیگر ندارند و نمی‌دانند اخلاقشان به هم می‌خورد یا نه. در بسیاری موارد دختران برای جبران عدم شناخت طرف مقابل به مهریه سنگین روی می‌آورند. دختر و خانواده‌اش در اول ازدواج نمی‌دانند تا چه اندازه از نظر اخلاقی و فرهنگی و مسائل دیگر با پسر و خانواده‌اش همسو هستند. از منظر آنها، مهریه زیاد نوعی پشتوانه و ضمانت بقای زندگی مشترک است. از سوی دیگر، ماده قانونی که حق طلاق را به مرد می‌دهد، خواه ناخواه این نگرانی را ایجاد می‌کند که بقای زندگی مشترک در دست مرد است. زنان در این زمان مهریه زیاد تعیین می‌کنند نه برای اینکه از اول ازدواج به طلاق فکر می‌کنند بلکه این نوعی حرکت برای ثبات زندگی و جبران بی‌اعتمادی به مرد است.

گرفتن مهریه‌های سنگین نه‌تنها در ازدواج‌های سنتی بلکه در ازدواج‌های دیگر هم تا حدودی قابل توجیه است. مثلا در بحث ازدواج با عشق و علاقه قبلی، دختر و پسر هر چقدر هم که با یکدیگر رفت و آمد داشته باشند، باز هم خودشان را فرد دیگری نشان می‌دهند و زمانی که زیر یک سقف می‌روند تازه با علایق و خواسته‌های یکدیگر آشنا می‌شوند. در این زمان هم دختران باز هم با گرفتن مهریه‌های سنگین مرد را به ادامه زندگی وادار می‌کنند.

البته افرادی هم هستند که از این مهریه‌های سنگین سوءاستفاده کرده و از آن به عنوان تهدیدی برای رسیدن به هدف خود استفاده می‌کنند.

چشم‌ و همچشمی هم یکی دیگر از دلایل زیاد شدن نرخ مهریه‌هاست. بسیاری از موارد را می‌توان دید که خود دختر به گرفتن مهریه کم و حتی مراسم ساده راضی است ولی پدر و مادر به دلیل ترس از حرف مردم یا چشم و همچشمی با فامیل و دوستان اصرار به تعیین مهریه زیاد دارند. پسر و خانواده‌اش هم به دلیل این که دوست دارند زودتر وصلت سر بگیرد و با تکیه بر اصطلاح منسوخ «مهریه را کی داده و کی گرفته» شرایط را می‌پذیرند.

ولی در کل می‌توان گفت که تعیین مهریه زیاد از طرف دختران به دلیل بی‌اعتمادی به طرف مقابل و ترس از طلاق است و نمی‌تواند الزاما باعث تداوم زندگی و ایجاد عشق میان همسران شود.

دکتر مریم یوسفی - جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه

تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)