روزه عبادتی است که کارکردهای اجتماعی و فردی بسیاری دارد

روزه، یادآوری مسئولیت ما در برابر فقرا

کارهای خداوند متعال بی‌حکمت نیست و قصد و هدف خاصی دارد. این گفته پندآموز چنان در زندگی کسانی که به راز این حکمت پی برده‌اند جریان دارد که در پس هر اتفاق، خوشایند یا ناخوشایند، دلیلی نهفته می‌بینند. اگر قدمی فراتر نهیم، درمی‌یابیم این حکمت، همان فلسفه‌ای است که در پشت و ورای هر چیزی پنهان است. اگر ما نیز با بزرگان دین همراه شویم و گوش جان به سخنان آنها بسپاریم، می‌شنویم اکنون که فلسفه و حکمت الهی در دل تمامی اوامر زندگی نهفته است، پس در احکام و قوانین دینی و اصول و فروع دین نیز حضور دارد.
کد خبر: ۸۰۸۸۱۴
روزه، یادآوری مسئولیت ما در برابر فقرا
یعنی خداوند که دانای غیب و پیش‌برنده امور است، شریعت دین را بنا نهاده تا آدمی را به سوی رستگاری رهنمون کند. شریعت دربردارنده اصول و فروع است و اصول و فروع دین، ساختمان دین را شکل می‌دهند. پس بر هر دینداری واجب است پیرو اصول و فروع دین باشد و آگاه از این مهم که هر بخش از اصول و فروع دین دارای فلسفه‌ای است و آدمی برای درک درست از دین باید به کنه آن پی ببرد.

فلسفه روزه

بنا بر آنچه گفته شد بر هر مسلمانی واجب است اصول و فروع دین را بخوبی بشناسد و به اجرای آنها همت گمارد و چه بهتر به معنای آنها نیز پی ببرد. روزه یکی از فروع دین است که درجه اهمیت آن پس از نماز قرار دارد. از این رو روزه از اهمیتی همپایه نماز و یادکرد و تسبیح خداوند قرار دارد. روزه، فلسفه و حکمتی دارد که برای درک درست و عمل کردن صحیح باید به آن توجه کرد. روزه، هم از لحاظ جسمی و هم از نظر روحی برای بدن بسیار مفید است. یکی از فواید روزه تقویت اراده در فرد است. این که انسان بتواند اراده خود را تقویت کند تا نهتنها در برابر خوردن و آشامیدن مقاومت کند، بلکه افکار ناپسند را نیز از ذهنش دور نماید، مهارتی است که پشتکار زیادی میخواهد. میتوان چنین مهارتی را که مدیون صبر زیاد است، در افعال عارفان مشاهده کرد. با تحقیق و تفحص در روش زندگی عارفان اغلب دیده میشود آنها 40 روز روزه میگرفتند یا به اصطلاح چله مینشستند و این چلهها را به چلههای بعدی وصل میکردند. آنها در این چلهها روزها را به روزهداری میگذراندند و شبها تا سحر به ذکر و تسبیح خداوند. آنها با این کار به نوافل عمل میکردند تا به خداوند نزدیک شوند و میکوشیدند درد گرسنگی و تشنگی فقرا را بیشتر احساس کنند و به این وسیله از بینوایان و تهیدستان دستگیری کنند.

سیاست پیامبر در رواج عمل به امر واجب خداوند

پیامبر پیش از مبعوث شدن، به شرایط زندگی مردم فقیر توجه خاصی داشت. او میدید چه فاصلهای میان قشر فقیر و غنی وجود دارد و همواره سعی داشت این فاصله را از بین ببرد. پیامبر سالها با این مردم زندگی کرده بود. او در خردسالی یتیم شد. ابتدا پدربزرگ و سپس عمویش کفالتش را به عهده گرفتند. اما خیلی زود پدربزرگش را نیز از دست داد و با عموی خود ابوطالب زندگی میکرد. با آن که عموی پیامبر از بزرگان قبیله قریش بود، به خاطر مشکلات مادیای که برایش رخ داده بود، معیشت خود و خانوادهاش بسختی میگذشت. به همین دلیل پیامبر بخوبی با درد یتیمان و تهیدستان آشنا بود و همواره قصد داشت اختلاف طبقاتی میان این دو گروه را از بین ببرد.

امر به روزه گرفتن و واجب کردن آن، یکی از خطمشیهایی بود که اسلام در به وجود آوردن جامعهای سالم و یکدست به آن اهتمام ورزید. وجوب روزه امری است که در قرآن ذکر شده است: «ای کسانی که ایمان آورده‏اید روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانی که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد که پرهیزگاری کنید.» (بقره/ 183) و در عین حال پیامبر به مسلمانان بسیار سفارش کرده است روزه بگیرند و به روزه گرفتن اهمیت دهند.

این سفارش غیر از آن که بر امری واجب از سوی خداوند تأکید دارد، به منظور در نظر گرفتن حال فقرا و تهیدستان نیز بوده است. تأکید پیامبر بر روزه گرفتن به زندگی ائمه نیز راه یافت و احادیثی از ایشان برجای مانده که همگی بر اهمیت توجه به حال فقرا اشاره دارد. در احادیث از قول امام صادق(ع) آمده است: «خداوند روزه را واجب کرده تا به این وسیله دارا و ندار (غنی و فقیر) مساوی گردنداز این رو میتوان سفارش و تأکید پیامبر در امر روزهداری را بیانگر سیاست و خطمشی خردمندانهای دانست که ایشان نسبت به جامعه و وضع معیشت مردم اتخاذ کرده بودند.

هر ساله بنا به سنت اسلامی، مسلمانان به استقبال ماه رمضان میروند و جسم خود را با تحمل گرسنگی و تشنگی و روح خود را با تقویت اراده و صبر تقویت میکنند. اینچنین مسلمانان سعی دارند غیر از تحمل گرسنگی و تشنگی به معنای واقعی روزه گرفتن نیز پی ببرند و این کار را به نحوی انجام دهند که در جهت خطمشی پیامبر(ص) باشد. آنها باید همواره اهمیت روزهداری را که خداوند و پیامبر بر آن تأکید کردهاند، به یاد داشته باشند و بدانند روزه از آن جهت بر مسلمانان واجب شده تا «ثروتمند، رنج گرسنگی را بچشد و از فزونی مالش به بینوایان کمک کند(حدیثی از امام حسینع)

هما شهرام بخت/ جامجم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها