آقای اورجینال در غربت درگذشت

اصلی که یکی از مشهورترین بازیکنان فوتبال ایران در دهه 1340 و در زمان آغاز رشد و پیشرفت این رشته ورزشی در جامعه ایران است، به دلیل مهاجرت از ایران و خداحافظی زودهنگامش از فوتبال کمتر مورد توجه قرار داشته است. حال آنکه او بدون شک به جمع مهمترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران تعلق دارد. شاید بد نباشد کمی درباره چیزهایی که شاید از این گلر تاریخی نشنیده اید، بدانید. دروازه‌بانی که خیلی قبل تر از این حرف ها در قامت یک ستاره فرورفت و مثل یک کولی در افق فوتبال ایران محو شد.

1. عزیز اصلی متولد 1316 تبریز است و اولین ملی‌پوش فوتبال از این خطه در تاریخ 90 ساله فوتبال رسمی ماست، او قبل از آنکه به فوتبال روی آورد، در 3 رشته کشتی، شنا و ژیمناستیک ورزشکاری کامل بود و با گوش شکسته به فوتبال آمد. او در مسابقات قهرمانی آموزشگاه های این سه رشته در کشور قهرمان شد.

2. در سال 1337 به تهران آمد و تحت آموزش مرحوم محسن آزاد قرار گرفت. مرحوم آزاد بازیکن سابق تیم‌ملی در بازی های آسیایی 1951 دهلی نو بود و دبیر آموزش و پرورش محسوب می‌ شد. تحت تربیت آزاد، اصلی فوتبال را به خاطر سرعت و تکنیکش در گوش چپ آغاز کرد. مرحوم آزاد در سال 1339 بر اثر تصادف با اتومبیل درگذشت.

3. در سال 1339 به تیم دارایی تهران رفت. او در این تیم همبازی مصطفی عرب، ناصر نوآموز، غلامحسن نوریان، برادران حیدری، داویدخانیان و ... شد. در یکی از بازی های این تیم وقتی ناصر سلطانی و جمشید محمدی دو گلر دارایی حاضر نبودند توسط مرحوم حسین فکری سرمربی تیم درون دروازه قرار گرفت. او چنان خوب کار کرد که بلافاصله گلر اول دارایی شد و به تیم‌ملی فوتبال هم دعوت شد.

4. اولین بازی ملی خود را روز سیزده خرداد 1341 مقابل عراق در امجدیه انجام داد. در این بازی ایران برابر حریف با تساوی یک ـ یک متوقف شد. اصلی تا پایان مسابقات جام ملت های 1968 و جام بین المللی دوستی ایران دروازه‌بان اول تیم‌ملی شد و فقط در دو بازی از بازی های المپیک 1964 و بازی های آسیایی 1966 بانکوک جای خود را به محمد بیاتی و فرامرز ظلی داد. او در این 7 سال با تیم‌ملی به المپیک 1964 توکیو صعود کرد، در این بازی ها برابر آلمان شرقی و رومانی ایستاد، در بازی های آسیایی بانکوک به مقام دوم رسید و در جام ملت های تهران قهرمان شد.

5. انحلال 4تیم شاهین، دارایی، کیان و تهران جوان در سال های 46 و 47 شکل و اساس باشگاهی در فوتبال تهران را تغییر داد و ستارگان این 4 تیم به پرسپولیس، پیکان، عقاب، تاج و پاس پیوستند. عزیز اصلی یکی از کسانی بود که همراه با ستارگان تیم شاهین به پرسپولیس پیوست و تا آخر عمر فوتبال خود در بهار 51 به پیراهن این تیم وفادار ماند.

6. عزیز اصلی یکی از کسانی بود که با توجه ویژه کارگردانان ورزشی دوست سینما راهی پرده نقره ای شد و در 8 فیلم از دهه 40 به ایفای نقش پرداخت. مرحوم سیامک یاسمی و مرحوم ساموئل خاچیکیان او را در این مسیر تشویق و حمایت کردند. فیلم هایی که او به ایفای نقش پرداخت عبارتند از؛ مامور دوجانبه، بی عشق هرگز و خداحافظ تهران در سال 1345، تونل، کشتی نوح، پلی به سوی بهشت و پنجه آهنین در سال 1347 و فاتحین صحرا در سال 1350. بعد از آن عزیز اصلی با این توجیه که چهره اش به علت شباهت با بازیگر دیگری از سینمای آن دهه مورد توجه قرار می‌ گیرد، سینما را کنار گذاشت و راهی کلاس های مربیگری دتمارکرامر شد.

7. بعد از قهرمانی در جام ملت های 1968، موسس ایران ناسیونال اعلام کرد که به هر کدام از بازیکنان قهرمان ایران در رقابت ها یک دستگاه اتومبیل پیکان اهدا می‌ کند، به دنبال این اعلام فدراسیون یک لیست 50 نفره به موسسه ایران ناسیونال ارائه کرد، خیامی که به عنوان مدیر این شرکت، تنها ضمانت پرداخت 20 دستگاه اتومبیل داده بود به همین دلیل از پرداخت اتومبیل ها خودداری کرد. اصلی با انتقاد شدید از مسوولان این کارخانه، تندگویی را به فدراسیون فوتبال و سازمان ورزش و نهاد نخست وزیری رساند و انتقادات شدیدش وقتی در جلسه دیدار با شاه به غیبت او انجامید منجر به حذف سفارشی او از تیم‌ملی شد.

8. در سال 48 تمام بازیکنان تیم نوظهور پرسپولیس براساس یک پروتکل همکاری اقتصادی ـ تبلیغاتی به تیم پیکان پیوستند. همه ستارگان به این تیم رفتند اما اصلی به علت آنچه درخواست علی عبده برای حضور اصلی در کنار جوانان پرسپولیس عنوان شد، در تیم پرسپولیس جوان ماند. بعضی ها علت نرفتن او را به پیکان درگیری با هادی طاووسی دیگر دروازه‌بان تیم و اختلافش با مدیران پیکان اعلام کردند.

9. در سال 48 در جریان بازی پرسپولیس و تاج در اعتراض به فرمان اشتباه داور مرحوم حاج ابوالحسن، به او سیلی زد و 6 ماه محروم شد. در سال 49 ستارگان پیکان که این بار علی پروین را همراه داشتند، به پرسپولیس برگشتند و اصلی دوباره دروازه‌بان تیم ستاره های پرسپولیس شد. این بار هم سیلی تکرار شد و در بازی دی ماه 49 پرسپولیس و تاج این بار در اعتراض به تصمیم مرحوم ارشد برازنده به او سیلی زد و یک بار دیگر 6 ماه محروم شد.

10. در بهار 51 فوتبال را کنار گذاشت و به عنوان سرمربی تیم ملوان بندرانزلی منصوب شد اما بعد از 4 بازی در لیگ اول تخت جمشید از مسوولیت کناره گرفت و سکان هدایت ملوانان را به بهمن صالح نیا و عباس رجبیه فرد داد. از سال 52 به بعد کلیه فعالیت های ورزشی و سینمایی او متوقف شد و او کارش را در فروشگاه ورزشی عزیز اصلی ادامه داد و در تابستان 1365 جلای وطن کرد و به کشور آلمان رفت و در شهر سردسیر هامبورگ که سرمای تبریز را برایش تداعی می‌ کرد، زندگی را ادامه داد.

11. در سال 1382 اقدام به نگارش کتاب زندگی نامه اش تحت عنوان من عزیز اصلی کرد که کتاب در آلمان منتشر شد و او در این کتاب ضمن مرور داستان زندگی و خاطراتش به معرفی همبازیانش و عکس های مشترکش با آنها پرداخت که نکته جالب عکس های مشترک او، از مرحوم صدقیانی و مکری تا علی دایی و خداداد عزیزی بود. در زمانی که تیم‌ملی جهت جام‌جهانی 98 فرانسه در این کشور اردو داشت، اصلی یک هفته در کنار بازیکنان تیم‌ملی حاضر شد و با هماهنگی دوستش ناصر نوآموز که در این زمان مدیر تیم‌ملی بود، کنار بازیکنان ماند. او هر سه بازی ایران در جام‌جهانی 2006 آلمان را هم با حضور در ورزشگاه تماشا کرد. اصلی در هر سه بازی با پیراهن تیم‌ملی و پرچم ایران حضور پیدا کرد.

* اصلی که خبر فوتش روز گذشته منتشر شد، در سالیان اخیر از عوارض مربوط به بیماری سرطان رنج بسیار برد و سرانجام تسلیم مرگ در غربت شد.

(ورزش سه)