همایش و ما ادراک الهمایش

سیاست روز:همایش و ما ادراک الهمایش

برگزاری همایش‌های متعدد‎ ‎با موضوعات مختلف و از سوی نهاد‌ها و دستگاه‌های گوناگون، در دودهه گذشته به جهت کثرت برگزاری آنها‎ ‎به یک امر معمول مبدل شده است‏‎. رویکرد و رویه حیرت‌آور تمایل به برگزاری انواع همایش‌ها، سمینارها و کنفرانس‌هایی که معمولا بدون‎ توجیه منطقی و خروجی علمی و صرفا با توجیه‌های واهی و صرف هزینه‌های آشکار و پنهان برگزار می‌شود حاکی از وجود آسیبی جدی در فضای مدیریتی کشور است‎.

بدون تردید مرقومه اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به نامه معاون اول رئیس‌جمهور، در ارتباط با برگزاری «همایش ملّی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد» حاوی پیام مهم و اساسی بود. اینکه ایشان یادآور شدند این سمینار و امثال آن بناست چه معجزه‌ای بکند؟ و اینکه مگر وضعیت برای مسئولان سه قوه روشن نیست؟ پیام شفاف و روشنی بود برای هر فرد و سازمانی که مدعی تبعیت از ولایت‌فقیه است و در کلام و سخن خود مدام از التزامش به ولایت فقیه دم می‌زند.

پیامی که به صراحت و به وضوح، نگاه رهبری به این آسیب و چالش جدی کشور، یعنی برگزاری همایش‌ها و... رنگارنگ بیان شده و حجت را تمام کرده است و اگر فرد و سازمانی هنوز این پیام را درک نکرده، یا خود را به غفلت زده و یا به واقع غافل و جاهل است که در هر صورت قابل دفاع نیست و ضرورت یک اصلاح مدیریتی و رویکردی را بیش از هر زمانی در اداره شایسته کشور آشکار می‌سازد.

نفس اقتصاد مقاومتی
قریب به یکسال از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌گذرد. سیاست‌هایی که قرار است تبدیل به یک الگوی اجرایی و کارساز از اقتصاد اسلامی باشد. سیاست‌هایی که از آن تاریخ تاکنون دولت، مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام موظف و مکلف به اجرا و اعمال این سیاست‌ها شده‌اند. بعد از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و تاکید رهبری به اجرای این سیاست‌ها در دولت و دستگاه‌های اجرایی، هر یک از دستگاه‌ها و نهادها در برنامه‌های خود نام «اقتصاد مقاومتی» را برجسته و بر اجرای آن تاکید کردند. اما بدون نگاه بدبینانه باید اذعان کرد که متاسفانه در عمل گامی جدی برنداشته‌اند و برخی اقدامات ناچیز عملی برای به مرحله اجرا رساندن این سیاست‌ها کندتر از آنچه تصور می‌شد در حال انجام است. یک کارشناس اقتصادی در این خصوص می‌گوید: «چالش‌های کلی پیش‌روی اجرایی شدن این سیاست‌ها در سه بخش قابل دسته‌بندی است:

۱- بخشی از مدیران و مسئولان هنوز به درک درستی از ماهیت این سیاست‌ها و قواعد اقتصادی حاکم بر آن نرسیده‌اند.

۲- بخش دیگری از آنان به کارساز بودن این سیاست‌ها باور ندارند و در مقابل اجرایی شدن آن به هر شیوه‌ای که بتوانند مقاومت می‌کنند.

۳- و در نهایت برخی دیگر از مدیران توان اجرایی کردن این سیاست‌ها در ندارند.»

به این ترتیب نمی‌توان انتظار شایسته‌ای از روند کنونی داشت و ضرورت دارد برخی از مولفه‌های اقتصاد مقاومتی به مانند یک مطالبه مردمی درآمده و آحاد جامعه از مسئولان امر بخواهند که در نوع عمل و سیاست‌های اجرایی خویش تجدید نظر کنند. حضرت امام(ره) در بخشی از وصیت‌نامه خود پیرامون اهمیت بالای مسئولیت نظارتی مردم می‌فرمایند: «... به همه قشرهای ملت باید عرض بکنم، با کمال دقت توجه کنید که یک قدم خلاف اسلام (در مملکت) نباشد. این اصل کلی، اول از همه شامل مسؤولین مملکتی، روحانیان، افراد ذی‌نفوذ و مراتب بعدی شامل تمامی آحاد مردم می‌شود و چنان نیست که «مقام» و یا «قدرت» کسی را معاف کرده یا تخصیص بزند، بلکه بر عکس، مسؤولیت فرد را زیادتر می‌کند. با کمال دقت ملاحظه کنید که کسانی... به عنوان اسلام، به عنوان مسلمین، به عنوان معممین، یک قدم خلاف برندارند...»

از این‌رو واکنش نشان دادن در مقابل کج‌روی‌ها یک تکلیف شرعی است و با توجه به مقدمه گزارش، برگزاری بسیاری از همایش‌ها، سمینارها، کنفرانس‌ها و... یک مسیر عبث است که نباید در مقابل آن بی‌توجه بود خصوصا در برهه‌ای از زمان که فشار کشور‌های غربی در نابودی اقتصاد کشورمان در بالاترین شکل خود قرار گرفته و بیش از هر زمانی باید رویکردهای اقتصاد مقاومتی بصورت عملی و به دور از شعار و رفتارهای نمادین و سمبلیک در دستور کار قرار گیرد.

بی‌نتیجه بودن بسیاری از همایش‌ها
در کنار هزینه‌های کلان همایش‎‌ها که بحث آن در ادامه خواهد آمد، واقعیت این است که محتوای همایش‌ها نیز، متاسفانه علی‌رغم تبلیغاتی‎ ‎که از قبل می‌شود از کارایی و نتیجه ملموسی برخوردار نمی‌شوند بگونه‌ای که بعد از اتمام همایش‌ها همه چیز خاتمه می‌یابد و اینکه خروجی اثرات مثبت و منفی آن را بررسی کنند، مغفول می‌ماند‎. موضوعی که بارها بدان اشاره شده ولی این روند اشتباه کماکان در حال طی شدن است. در این رابطه رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با انتقاد از برگزاری همایش‌های فراوان در کشور‏، تصریح می‌دارد: «در کشور ما روزی چند همایش و سمینار برگزار می‌شود که نتیجه و بازدهی آن بسیار کم است ‏وچه بسا پر هزینه و بی‌فایده هستند.

لذا کارشناسان دلسوز حذف همایش‌های عمدتا بی‌مصرف را یکی از راهکارها برای اصلاح الگوی مصرف و تحقق اقتصاد مقاومتی می‌دانند. به گفته آنان، اکثر این همایش‌ها، دستاورد خاصی را به دنبال ندارد و نتیجه‌ای جز یک کتاب خلاصه مقالات که بدون استفاده در قفسه‌ها و در انبارها خاک می‌خورد، در بر نخواهد داشت. البته همایش‌ها و سمینارهای اندکی هم هستند که مفیدند اما نگاه واقع‌بینانه گواهی می‌دهد که بسیاری از سمینارها و همایش‌ها غیرضرور و بی‌ فایده است.

مروری برهزینه‌های یک همایش
گزارشی در سال ۸۸ با محاسبه و تخمین هزینه یک همایش منتشر شد که قابل تامل است. بر‌اساس گزارش مذکور که حدوداً پنج سال پیش تهیه شده، هزینه متوسط برگزاری یک همایش کاملا معمولی نصف روزه ۸۰۰ نفره را که به ناهار یا شام ختم شود، هزینه‌‌ای حدود ۱۹۲ میلیون تومانی به عنوان کف هزینه ارائه می‌دهد و ادامه می‌دهد قبل از برگزاری هر سمینار، دستگاه دولتی باید سراغ رزرو سالن مناسبی برود؛ سالنی که حداقل گنجایش ۵۰۰ تا ۸۰۰ نفر را داشته باشد، چراکه در پای سخنان فلان مدیر یا مسئول باید تعداد مکفی شنونده حاضر باشد. سالن باید سن و جایگاه مناسب سخنرانی هم داشته باشد تا تقدیرها و جوایز در فضایی باشکوه اهدا شود. نورپردازی، صدای مناسب، دکور، گل‌آرایی، پیش‌بینی تابلوها و استندهای تبلیغاتی مناسب و خلاصه هر چه فضا را برای برگزاری آبرومند همایش مهیا کند! باید وجود داشته باشد. رستوران و پذیرایی میان وعده روزگاهی و عصرگاهی به‌علاوه خدمات فیلمبرداری و صدابرداری، عکاسی و اتاق مخصوص خبرنگاران و خدمات ویژه تشریفات چون اتاق وی.آی.پی و...

هزینه‌های خارج از سالن عبارتند از: اجرت نیروهای اجرایی برای راهنمایی، نصب دکور، خدمات و سایر امورات. چاپ بروشور، بنر، پوستر، کاتالوگ، سربرگ و سایر مواد چاپی لازم، خرید هدایای تبلیغاتی چون کیف، خودکار، ساعت مچی و غیره، هزینه مجری، قاری و یا گروه احتمالی سرود یا نمایش و تهیه و ساخت تیزر یا فیلم همایش و پخش به طور رپورتاژآگهی از رسانه‌ها، طراحی سایت دینامیک و دو زبانه و به روز‌رسانی آن، آماده‌سازی و تهیه سی‌دی، تهیه تندیس و... از جمله هزینه‌های بیرون سالن هستند. طبق محاسبات صورت گرفته توسط کارپرداز یکی از سالن‌های برگزاری همایش، به ازای هر نفر، ۱۰۰ هزار تومان هزینه‌های جانبی هر همایش است که البته این رقم کف است. در این صورت برای برگزاری بخش دوم یک همایش مثلا ۵۰۰ نفره باید علاوه بر پول سالن و خورد‌ و خوراک و غیره، ۵۰ میلیون تومان نیز برای تشریفات و هدایا و بروشور گزارش کار و غیره هزینه شود.به خاطر داشته باشید این رقم برای یک همایش کاملا داخلی است و فرض بر این است که تمام مدعوین از تهران در همایش حضور ‌یابند و هزینه احتمالی بلیت رفت و برگشت هواپیما برای عزیمت میهمانان از سایر نقاط ایران پرداخت نشود. البته اگر همایش‌های بین‌المللی باشد باید بلیت رفت و برگشت خارجی و اقامت در هتل‌های چند ستاره و گردش‌های توریستی یا هدایای گران‌قیمت مانند صنایع‌دستی یا قالیچه و زعفران جزو جدایی‌ناپذیر آن است را هم اضافه کنیم.

همایش‌های موسوم به اقتصاد مقاومتی
اکنون که به این مهم دست یافتیم که برگزاری همایش، نه تنها به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک نخواهد کرد بلکه یک عامل بازدارنده نیز تلقی می‌گردد، تنها به گوشه‌ای از عناوین برگزاری همایش‌هایی که با موضوع اقتصاد مقاومتی برگزار شده‌اند و یا مقرر است برگزار شود اشاره می‌شود که می‌توان فهرستی از آنان را در «نمای نزدیک» مرور کرد. البته اگر می‌خواستیم همایش‌های استانی، درون نهادی و... را هم اضافه کنیم از حوصله این گزارش خارج می‌شد.

این در حالی است که در کنار همایش و کنفرانس‌های اشاره شده، صدها همایش دیگر هم در حال برگزاری است که با محاسبه هزینه‌های آن، سهم تلف شدن منابع کشور در این گونه فعالیت‌ها بیشتر خود را نشان خواهند داد که به چند نمونه آنها اشاره می‌شود: کنفرانس بین‌المللی مدیریت، همایش تخصصی سرمایه گذاری در انرژی در ایران، همایش ملی لاستیک ایران، همایش بین‌المللی پایش و مدل‌سازی آلودگی دریا، همایش بین‌المللی یادگیری الکترونیکی، سمپوزیوم سلیاک ایران، کنگره گوارش و کبد در ایران، همایش بین‌المللی مهندسی سواحل، بنادر و سازه‌ها، همایش بین‌المللی خصوصی سازی باشگاه‌های فوتبال، همایش تلاش برای ارتقای سلامت اداری، همایش ملی فیزیک، همایش شناسایی جمعیت بی‌سواد، همایش منطقه‌ای نقش دهیاران در ترویج فرهنگ عمومی و... .
اینها فقط فهرست بخشی از همایش‌ها و سمینارهای برگزار شده و در حال برگزاری است. سمینار‌ها و همایش‌هایی که برگزارکنندگان بسیاری از آنها دستگاه‌های دولتی یا وابسته دولت هستند و طبعا هزینه این برگزاری‌ها را از کیسه بیت‌المال تقبل می‌کنند.

هدف برخی مدیران از برگزاری همایش‌ها
‎بررسی‌های غیر رسمی حاکی از آن است که بیشتر آنها بدون کارایی و فایده لازم بوده ومضافا آسیبی هم از لحاظ‎ ‎فرهنگی و هم از لحاظ اقتصادی محسوب می‌شوند که اگر درمان نشود ‎ ‎فرصت‌ها و ظرفیت‌های مادی و معنوی کشور را نابود و به جای خدمت‌رسانی و پاسخگویی،‎ ‎تبلیغ و فرار از مسئولیت را نهادینه می‌کند. ‎بر همین اساس است که‎ ‎به جرات می‌توان گفت اینگونه همایش‌ها، بیشتر از آنکه گره‌گشای مشکلات واقعی و اولویت‎‌‎دار کشور باشند، به کارنامه کاری و عملکردی برخی مدیران در می‌آیند. و از طرفی اینکه چرا در متولیان‎ ‎امور به همایش تمایل فراوانی وجود دارد. مهمترین دلیل، بازتاب رسانه‌ای آن و‎ ‎در نتیجه رهیدن تعدادی زیادی از مدیران از بررسی عملکردهایشان و پنهان ماندن‎ ‎دستاوردهای عملی مدیریت آنان برای کشور است و به مسائل شرعی آن هم توجهی نمی‌شود. آیت‌الله صافی‌گلپایگانی با انتقاد از همایش‌های پرهزینه در کشور می‌گوید: «باید جلوی این ریخت و پاش‌ها را گرفت و بدانیم که همه اینها نزد خداوند حساب می‌شود و مسئولان برگزاری این همایش‌ها مسئولیت دارند که این اتفاقات در کشور رخ ندهد.»

فقدان نهاد نظارتی
پرسش اینجاست که چه میزان از همایش‎‌های متعدد که برگزار می‌شوند، ضروری‌اند؟ چه بخشی‎ ‎از آنها غیرضروری است و آیا اصولا ملاک و معیاری برای سنجش ضرورت همایش‌ها ‎وجود دارد؟

متاسفانه بعد از صرف هزینه‌های زیاد و اپیدمی شدن برگزاری همایش در‎ ‎کشور ما تاکنون هیچ نهاد و مرجع جامعی، برای سنجش ضرورت برگزاری همایش‌ها وجود ندارد. در‎ ‎حالی که بسیاری از موضوعاتی که همایشی در مورد آنها برگزار می‌شود، نیازی به‎ ‎برگزاری همایش ندارند و با سایر روش‌های کم هزینه‌تر، اهداف تعریف شده قابل دسترسی‎ ‎هستند‎.‎

یک کارشناس روش‌های مدرن تبلیغات در این مورد می‌گوید: «در کشور ما دست‌اندرکاران تبلیغات، فرق چندانی بین کنگره و سمپوزیوم و کنفرانس قائل نیستند. بیشتر برنامه‌هایی که دستگاه‌ها در این مورد ترتیب می‌دهند، در واقع نوعی گردهمایی کاملا ساده است که در دنیای امروز با ابزارهای پیچیده و پیشرفته ارتباطی، این کار را می‌توان بدون جمع کردن افراد در یک مکان خاص هم انجام داد و نیازی به برگزاری همایش‌های پرهزینه مثل سفر و سالن و حمل‌و‌نقل و... نیست... یک سازمان، همایش بزرگی برگزار می‌کند تا مدیران خود را در آن جمع کند و جناب رئیس در آن به سخنرانی بپردازد؛ در حالیکه راه‌های اداری کم هزینه‌تری برای این کار وجود دارد. البته بعضی از روابط عمومی‌ها هم صرفا برای َآنکه خود را پر کار نشان دهند، اقدام به برگزاری همایش می‌کنند.»

«همایش، رسانه‌ای است که از جهت ارائه و اشاعه اطلاعات، تاثیر آن محدود است.» این جمله‌ای است که یکی از صاحبنظران تبلیغات رسانه‌ای مطرح می‌کند. او می‌گوید: «از این منظر، تنها همایش‌های علمی هستند که آن هم در موارد خاص (مثل هم‌اندیشی دانشمندان یک رشته خاص) ارزشمند هستند و در سایر موارد، همایش‌ها، تاثیری کمتر از هزینه‌هایشان دارند و یا بهتر است بگویم با این هزینه‌ها، می‌توان از رسانه‌های موثرتر و فراگیرتر برای رسیدن به مقصد بهره برد.

اعتبار‌فروشی در روز روشن
اما این همه ماجرا نیست و کافی است با کمی دقت به نوع برگزاری برخی از همایش‌ها به اهداف تاسف بار دیگری برخورد؛

۱- کلاهبرداری و سوء‌استفاده برخی همایش‌ها و جشنواره‌ها از آرم و لوگوی وزارتخانه‌ها، تشکل‌های تولیدی، صنعتی و... .

۲- فروش اعتبار به برخی از اسپانسرها و حامیان مالی همایش‌ها. با این توضیح که مجری برگزارکننده تضمین می‌کند که اسپانسر همایش لوح تقدیر و سپاس را از سوی یک مقام ارشد دولتی دریافت کند.

۳- بسیاری از مقالات ارائه شده به برخی از همایش‌ها به هیچ‌وجه ارزیابی دقیقی نمی‌شود و فقط به جهت حفظ شکل کار و بصورت تشریفاتی بدان نگریسته می‌شود.

۴- کسب درآمد در برخی از همایش‌ها مهمترین هدف قرار می‌گیرد.

۵- برخی مدیران ارشد از هر سه قوه با اغفال از سوی برخی اطرافیانشان بعنوان میهمان ویژه به همایش‌ها می‌روند و عملا زمینه کلاهبرداری و سوء‌استفاده‌ها را فراهم می‌کنند. به عبارت دیگر به سادگی بازیچه دست برگزارکنندگان می‌شوند.

۶- برخی از دریافت‌کنندگان لوح‌ها با سوء‌استفاده از این الواح مشتریان خود و برخی نهادهای دیگر را اغفال می‌کنند و برای حوزه مدیریت خود و یا شرکت خویش کسب اعتبار کاذب می‌کنند.

۷- در حاشیه برخی همایش‌ها اقدام به برگزاری نمایشگاه‌هایی می‌شود که معمولا فاقد هرگونه نوآوری هستند و فقط اتلاف وقت و انرژی و منابع مالی دولتی و بخش خصوصی را در‌پی دارند.

کلام آخر
تا اینجا به بسیاری از آسیب‌های مترتب بر برگزاری همایش‌ها از منظر هزینه‌های آشکار و سوء‌استفاده‌های حاشیه‌ای آن اشاره کردیم. اما لازم است بدانیم که خسارت اصلی اینگونه کنفرانس‌ها و همایش‌ها در هزینه‌های پنهان آن است. بدون شک تاکنون در‌خصوص ارزش (معادل ریالی) وقت یک وزیر یا یک مدیر شنیده‌اید. به‌علاوه اینکه وقت و زمان سایر شرکت‌کنندگان هم کم‌بها نیست. اینکه هر همایش باید شاهد حضور چند مقام ارشد به همراه تعدادی مدیران میانی و البته جمعی سیاه‌لشکر باشد برکسی پوشیده نیست لذا کافی است هزینه‌های معنوی همه شرکت‌کنندگان به‌علاوه هزینه‌هایی نظیر حمل‌و‌نقل درون و برون‌شهری (سوخت، آلودگی هوا، ترافیک و...) - هزینه خسارت‌های (در آینده) که برخی شرکت‌ها از محل کسب اعتبارهای کاذب به سایر افراد جامعه می‌زنند و ده‌ها مورد دیگر را هم محاسبه کنیم تا ببینیم نقش یک همایش، کنفرانس و یا سمینار بیهوده چقدر به اقتصاد کشور ضربه می‌زند و اجتناب از آنها چه جایگاهی در اقتصاد مقاومتی دارد.
با این تفاسیر به رئیس محترم جمهور عرض می‌کنیم که "همایش و ما ادراک الهمایش" را دریابد و برای آن سازوکاری عملیاتی و حساب شده طراحی کند. در آن صورت گامی بزرگ در راستای اقتصاد مقاومتی برداشته خواهد شد.

جام جم

- نشست اضطراری برای بازگشت یوزها
- سریال‌های نوروز 94 را مهدی فخیم‌زاده، برزو نیک‌نژاد و سعید سلطانی کارگردانی ‌می‌کنند
- واردات خودروهای بدون گارانتی ممنوع شد
- هشدار مجلس ایران به کنگره آمریکا

کیهان

- پیش‌بینی رسانه‌ها و کارشناسان از آینده عربستان رژیم آل‌سعود از درون فرو می‌پاشد
- رئیس مرکز آمار ایران: نتوانستیم برای اقتصاد کشور برنامه‌ریزی کنیم
- رژیم صهیونیستی از ترس انتقام حزب‌الله دست به دامان روسیه شد
- آنها که می‌گویند به خاطر تحریم‌ها با دشمن کنار بیاییم مردم را نمی‌شناسند

خراسان

- هشدار تهران به واشنگتن
- 7 استان سفیدپوش شد
- اولین جلسه هیئت راهبردی احیای توس در آرامگاه فردوسی برگزار شد

رسالت

- صهیونیست‌ها پاسخ اشتباهات راهبردی خود را می‌چشند
- 22 بهمن روز تودهنی به کسانی است که از رفع حصر سخن می‌گویند
- اصولگرایان در مبارزه با فساد اغماضی نسبت به افراد منتسب به خود ندارند
- صهیونیست ها از ترس پاسخ مقاومت دست به دامن مسکو شدند

سیاست

- همایش و ما ادراک الهمایش
- پرفسور کوین برت:مفتخرم پیام رهبر معظم ایران را به گوش جوانان غرب برسانم
- ممنوعیت کاغذی واردات برنج
- توصیه‌های مشکوک برای انتخابات آینده

وطن امروز

- سردار سلامی: یک تلافی اختصاصی برای ماجرای قنیطره کنار گذاشته‌ایم
- سازمان بدر اعلام کرد دیالی عراق آزاد شد
- تأخیر در اعلام خبر مرگ عبدالله به علت اختلافات داخلی دیلی‌میل: ملک سلمان آلزایمر دارد
- انتقاد شارلی از «خبر مرگش»

حمایت

- توقف مذاکرات و افزایش غنی سازی پاسخ ایران به تحریم‌های جدید
- دادستان کل کشور: اهمیت پیام رهبری به جوانان غرب همانند پیام امام به گورباچف است
- رییس سازمان پزشکی قانونی کشور: نقدهای غیرکارشناسی از جامعه پزشکی اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند
- حذف ثروتمندان از دریافت یارانه نقدی در پیچ کمیسیون تلفیق

ایران

- پرونده مبارزه با فساد در ایستگاه فاطمی
- مذاکره ظریف و کری ورای تهدید تندروها
- کارشناسان و مربیان فوتبال به «ایران» گفتند کی‌روش بماند‌یا برود؟!
- نوبخت: کشور را با ۴۰ میلیارد دلار اداره می‌کنیم

ابتکار

- اصولگرایان جرائم «معاون اول احمدی‌نژاد» را به زمین اصلاح‌طلبان انداختند؛ آلزایمر!
- ابلاغ دستور پرشکوه برگزارکردن دهه فجر
- جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: انتقامی ویژه در انتظار اسرائیل است

اعتماد

- معاون پارلمانی وزارت علوم: از پیگیری بورسیه‌ها کوتاه نمی‌آییم
- پیام تبریک روحانی به پادشاه جدید عربستان
- آیت‌الله جنتی: برخی در داخل مقاصد شوم سیاسی دارند

اطلاعات

- وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر داد جهش در صادرات غیر نفتی
- تلاش جامعه جهانی باید بر همزیستی مسالمت آمیز دین و آزادی باشد
- جانشین فرمانده کل سپاه: میدان های جدیدی در مقابل اسرائیل فعال خواهیم کرد
- سازمان ملل تخریب منازل فلسطینیان توسط رژیم صهیونیستی را محکوم کرد

مردم سالاری

- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: بنا نداریم واتس‌آپ و لاین، فیلتر شود
- اصلاحات؛ یک پروسه تمام نشدنی
- محمد‌جواد ظریف: ما می‌خواهیم ماهیت و پویایی روابط‌مان را تغییر بدهیم
- دادستان کل کشور: اختلاف افکنی و‌ گروه‌های تروریستی از راهبردهای دشمن است

کاروکارگر

- ظریف: تحریم های جدید علیه ایران توافق ژنو را از بین می‌برد
- جانشین فرمانده کل سپاه: انتقامی خاص از رژیم صهیونیستی خواهیم گرفت
- معاون نظارت بانک مرکزی: بانک‌ها دیگر محکوم به واگذاری تسهیلات به افراد خاص نیستند
- نرخ تورم دی‌ماه ‌ 3/16 درصد اعلام شد

شهروند

- رأی اعتماد مردم به کی‌روش
- استقبال سرد کاخ سفید از نتانیاهو: به واشنگتن سفر نکن
- زهر نفت در گلوی خلیج فارس

دنیای اقتصاد

- پول اروپایی به زیر 4000 تومان افتاد سقوط «یورو» در سه بازار
- صعود نرخ تورم مجددا متوقف شد چرخش تورم پس از سه ماه
- اشرافیت جدید آمریکایی
- پایان رکود مسکن در جهان