رسانه در صحرای حجاز

البته عربستان در زمینه صنعت، یک کشور با فناوری پیشرفته نیست و اگر برخی از صنایع آن هم سطح بالایی دارد به لطف خارجی‌هاست. با این حال این دلیل نمی‌شود که شوق بالای مردم را برای مصرف کالاهای تکنولوژیک که در مراکز خرید واضح است، نادیده بگیرید یا به جوانانی که هر لحظه سرشان در گوشی تلفن همراه است، توجهی نکنید.

آمارهای worldfactbook عربستان‌سعودی نشان می‌دهد در بخش ارتباطات سنتی، عربستان سعـــــودی پنج میلیون مشترک تلفن ثابت و حدود 53 میلیون مشترک تلفن همراه دارد.

یافته‌های پژوهش واحد قطر دانشگاه نورث‌وسترن هم می‌گوید، 99 درصد مردم بیننده تلویزیون هستند (به‌طور متوسط 25 ساعت در هفته)، 61 درصد به رادیو گوش می‌کنند (به طور متوسط شش ساعت در هفته)، 59 درصد روزنامه می‌خوانند (به طور متوسط چهار ساعت در هفته)، 36 درصد مجله مطالعه می‌کنند (به‌طور متوسط سه ساعت در هفته) و 35 درصد کتاب می‌خوانند (به طور متوسط پنج ساعت در هفته). در این میان آمار بالای کتاب جالب است، مخصوصا وقتی بدانیم هم‌اندازه لبنانی‌ها و مصری‌ها کتاب می‌خوانند. با این حال جای تاسف است که میزان کتابخوانی در میان زنان این کشور کمتر از مردان است. در کنار این نکته جالب است بدانید بیشترین خبری که مردم طالب شنیدن آن هستند، خبرهای داخل کشور است و برای شنیدن چنین اخباری و نیز گذران اوقات فراغت تلویزیون را از دیگر رسانه‌ها بیشتر می‌پسندند. فراموش نکنید که رسانه‌های بزرگی در جهان عرب، عربستانی هستند. از العربیه خبری گرفته تا MBC تفریحی.

در بخش اینترنت، ده میلیون کاربر اینترنتی این کشور، عربستان را در جایگاه سی‌ام جهان قرار داده که رتبه‌ای مطلوب برای این کشور است. در پژوهش دانشگاه نورث‌وسترن، مشخص شده که افراد در طول یک هفته 14 ساعت از طریق تلفن همراه خود در اینترنت به گشتزنی می‌پردازند. چت کردن، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدئو نظیر یوتیوب و چک کردن ایمیل، بیشترین کارهایی است که مردم در اینترنت انجام می‌دهند. در میان کاربران اینترنتی، 91 درصد عضو فیسبوک ، 65 درصد عضو توییتر و 42 درصد عضو شبکه اجتماعی گوگل‌پلاس هستند. جالب است بدانید که 47 درصد از کاربران اینترنتی عربستانی از اینترنت برای وبلاگ‌نویسی استفاده می‌کنند که در منطقه خاورمیانه یک عدد منحصربه‌فرد است.

عربستانی‌ها به رسانه‌ها اعتماد جالب توجهی هم دارند. در پژوهش سال 2013، 84 درصد از شرکت‌کنندگان به‌محققان دانشگاه نورث‌وسترن گفته‌اند که معتقدند وضع رسانه‌ها در جهان عرب بهتر شده است، 74 درصد اعتقاد دارند رسانه‌های جدید قابل اعتماد هستند و 71 درصد اعتقاد دارند رسانه‌های کشورشان می‌توانند بدون دخالت حاکمیت، خبرها را منعکس کنند. این ارقام در میان هشت کشوری که مورد پژوهش این دانشگاه قرار گرفتند رتبه نخست را دارد.

این چهره امروز عربستان‌سعودی است؛ کشوری که 27 میلیون نفر جمعیت و 53 میلیون خط موبایل دارد و مردمش روزانه دو ساعت از طریق تلفن همراه به اینترنت وصل هستند و سه ساعت در شبکه‌های اجتماعی گشت می‌زنند. در چنین جامعه، تغییر نه یک مطالبه که یک واقعیت گریزناپذیر است.

مصطفی مسجدی‌آرانی / جام‌جم