غار سهولان در 35 کیلومتری شهرستان مهاباد و جاده مهاباد - بوکان واقع شده و از چند حوضچه بزرگ که به وسیله دالانهای آبی به هم متصل شده اند تشکیل یافته است، ارتفاع سقف غار از سطح آب در حوضچه آخر 50 متر و عمق آب در حوضچه وسط به 35 متر می رسد.
این غار تا اندازه ای شبیه به غار علیصدر همدان است با این تفاوت که قسمت کشف شده آن در حال حاضر چندان طولانی نبوده و قندیل های بسیار زیبا و فراوان موجود در غار علیصدر را به صورت موردی می توان در این غار مشاهده کرد، غار سهولان دارای دو در اصلی است که به هم راه دارند و می توان از هر یک از آنها وارد غار و از در دیگر خارج شد.
غار سهولان هر چهار فصل سال در این منطقه شکوه خاص خود را داشته و با ارتفاع 1751 متر از سطح دریاهای آزاد چشمانداز بسیار زیبایی از لحاظ کوههای برفگیر بلند آن در زمستان و پوشش گیاهی (دارویی و خوراکی) در بهار دارد.
دیرینگی آثار بدست آمده از غار به هزاره دوم قبل از میلاد رسیده و به گفته اغلب کارشناسان این غار از روزگاران پیش مورد استفاده مردم بوده است و یافتن سفالهای مربوط به دوره اشکانی(پارتها) و جام مسی پی سوز مربوط به دوره ایلخانان مغول، نشانی بر این مدعاست.
غار از دو بخش آبی و خشکی تشکیل یافته که بخش آبی به طول 300 متر از سه حوضچه به هم پیوسته به وجود آمده که ژرفترین نقطه آن 52 متر و میانگین ژرفای آن 22 متر، جنس سنگ های دیواره غار آهکی دولومیتی و آهکی رسوبی است، طول تقریبی این بخش نزدیک 250 متر است.
در قسمت آبی غار قندیل های آهکی به اشکال مختلف از سقف آویزان گشته و بعضی از آنها به موجودات زنده شباهت زیاد دارند که ساکنین محلی بر هر یک نامی مانند خوشه انگور، اختاپوس یا هشت پا و لاک پشت نهاده اند.
بعد از ورود به غار و پس از طی مسیر پیاده با سوار شدن بر قایق می توان به دیدن جاذبه ها و شگفتی های نهفته در دل این غار پرداخت، هم اکنون به لطف نورپردازی محیط درونی غار که با انواع لامپ ها و نورافکن ها چراغانی شده، مناظر شگفت انگیزی را می توان مشاهده کرد، رسوبات داخل غار اشکال گوناگونی دارد: پای فیل، عروس دریایی، خفاش و... که به همراه قندیل های زیبای غار آنرا بسیار دیدنی کرده است.
کبوتران چاهی و خفاش ها تنها ساکنان این غار هستند که در کمال آرامش، روی تخم های خود خوابیده و یا در حال استراحت هستند، خفاشها به خاطر اندک نوری که از چراغهای داخل غار به اطراف پراکنده می شود به قسمت های تاریک پناه برده اند اما برخی از کبوتران لانه های خود را چنان در نزدیکی محل تردد قایق ها می سازند که گردشگران می توانند، تخم ها و یا جوجه های آنان را لمس کنند.
این غار که به تازگی در میان ایرانگرادان معروف شده، به سرعت جایگاه ویژه ای به عنوان یکی از مهمترین غارهای آبی ایران یافته است و دارای ایوان های بلند با نقش و نگارهای سحرآمیز، تندیس های طبیعی به اشکال گیاهان و جانوران، استلاگمیت ها و استلاکتیت های ظریف و دالان های تنگ و باریک است که عظمت آفرینش را در مقابل دید هر بیننده ای به نمایش می گذارد.
کف غار سهولان از حوضچه های بزرگ و کوچک آبی تشکیل شده که توسط دالانهای باریک به هم متصل می شود، گردشگران برای مشاهده پدیده های داخل غار بر قایق های پارویی سوار می شوند و قایقران در طول مسیر پدیده ها و اشکال را به بازدید کنندگان معرفی می کند.
کمینگ های گردشگری غارسهولان آماده واگذاری به بخش خصوصی است
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در خصوص امکانات رفاهی و ویژگی های این اثر بی نظیر طبیعی گفت: هر چند این غار در دهه های اخیر مورد توجه بحث گردشگران قرار گرفته اما به سرعت توانسته جایگاه خوبی در این میان بدست آورد.
داوود فرازی افزود: در حال حاضر این غار پذیرایی گردشگران متعدد از نقاط مختلف کشور است که نشان دهنده معرفی شایسته و جایگاه این اثر بی نظیر است که روز به روز نیز بر تعداد گردشگران آن افزوده می شود.
وی در خصوص امکانات رفاهی به وجود آمده در این اثر طبیعی اظهارداشت: در حال حاضر توسعه و ساماندهی این اثر و جاذبه طبیعی در دستور کار مسئولان محلی مهاباد قرار گرفته و از نظر امکانات نیز در حد مطلوبی قرار دارد.
فرازی از آماده واگذاری شدن کمپینگ های گردشگری این مجموعه طبیعی خبر داد و افزود: این کمپینگ ها شامل آلاچیق، سوئیت های اقامتی، زمین بازی مخصوص کودکان و... است که علاقمندان به سرمایه گذاری بخش خصوصی می توانند از آن بهره برداری کنند.
وی گفت: برای رفاه حال بهتر گردشگران نیز در این کمپینگ ها امکان ایجاد رستوران، کافی شاپ و... نیز وجود دارد که سرمایه گذاران بخش خصوصی می توانند از آن استفاده کنند.
معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در خصوص برداشت بی رویه آب از این غار طبیعی نیز گفت: این موضوع مربوط به محیط زیست استان بوده ولی تا جایی که بنده اطلاع دارم برداشتی صورت نمی گیرد بلکه در برخی مواقع به دلیل سرریز شدن آب دریاچه داخل آن مورد استفاده قرار می گیرد.(مهر)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
فؤاد ایزدی، کارشناس حوزه روابط بینالملل در گفتوگو با «جامجم» تشریح کرد
در گفتوگوی «جامجم» با پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه عنوان شد