نذری‌های پرطرفدار در تهران

مزاحم تلفنی در چنین حال و هوایی به سراغ تهرانی‌ها رفته است؛ شهری بزرگ با ساکنانی که بیشتر آنها از شهر و دیار دیگری به اینجا آمده اند؛ پایتخت ایران. البته مزاحم تلفنی حالا حالاها با مردم این شهر بزرگ کار دارد؛‌ آخر تعدادشان خیلی زیاد است و همین یعنی حقشان هم بیشتر است. این بار مزاحم تلفنی در محرم زنگ تلفن هایشان را به صدا درآورده است که درباره یک سنت محرمی از آنها سوال کند؛ نذری.

مزاحم تلفنی که پیش از روزهای تاسوعا و عاشورا با مردم تهران تماس گرفته،‌ برای آنها خالی بدی بسته است؛ به آنها گفته همین الان کسی پشت در است و یک ظرف نذری در دستش است و آنها می‌توانند محتوای نذری‌شان را خودشان انتخاب کنند و پرسیده آنها چه نذری انتخاب می‌کنند.بعد هم که صحبت پا گرفته از آنها خواسته جالب‌ترین نذری ای را که تا حالا گرفته‌اند، برای مزاحم تلفنی بگویند.

37...882

سرش شلوغ است و وقتی مزاحم قول می‌دهد بیشتر از دو دقیقه وقتش را نگیرد، حاضر می‌شود بگوید که هر جور نذری را دوست دارد و برایش فرقی نمی‌کند محتوای نذری پشت در چه باشد. جالب‌ترین خاطره این خانم که ساکن خیابان جلال آل‌احمد است، به روزی برمی‌گردد که در خانه هیچ چیز نداشته‌اند و گرسنه نشسته بودند که ناگهان کسی با یک ظرف قرمه‌سبزی در خانه را می‌زند. او البته خودش هم دستی در نذری دادن دارد و هر سال عاشورا حلوا می‌پزد و همسایه‌ها و برخی هیات‌ها را مهمان می‌کند.

18...445

همین الان منتظر قرمه‌سبزی بوده اما به جای این‌که کسی زنگ خانه‌اش را بزند، مزاحم تلفنی زنگ تلفنش را به صدا درمی‌آورد. این خانم خوش خنده اصالتا دامغانی است و حالا تهرانسر را برای زندگی انتخاب کرده است. جالب‌ترین غذایی هم که به عنوان نذری خورده، با دامغان در ارتباط است:

‌ـ‌ مانی پلو.

‌ـ‌ چی؟

‌ـ‌ یک پلوی دامغانی که در آن کشمش و لپه و پیاز داغ و خلال پسته می‌ریزند.

‌ـ‌ باید غذای جالبی باشد، در تهران هم پیدا می‌شود؟

‌ـ‌ بله، هر سال، تاسوعا، منزل عموی بنده.

‌ـ‌ برادرزاده عموی شما هم دستی در نذری دارد؟

‌ـ‌ بله که دارد. اما جایی برای نذری دادن ندارد. برای همین هر سال پولی می‌دهد به همسرش تا یکی از همکارهایش در محل کار آبگوشت یا قیمه بار بگذارد و همه همکارها با هم بخورند و بقیه اش را هم بدهند بیرون.

56...222

صدایش کمی پیر است و خورش قیمه را به همه نذری‌ها ترجیح می‌دهد. البته همه‌جور نذری را دوست دارد بخصوص یک بار که دو روز پشت سر هم برایشان صبحانه و ناهار و شام آورده‌اند و یکی از صبحانه‌ها که حلیم بوده خیلی برایش دلچسب بوده است. او که ساکن نیاوران است، به صورت مستقیم نذری نمی‌دهد اما به صورت غیر مستقیم در غذایی که برای خیریه‌ها و حسینیه‌ها پخته می‌شود، شرکت می‌کند.

53...‌667

مکث نمی‌کند: «شله». دانشجوی صنعتی شریف است و در خوابگاه زندگی می‌کند. مزاحم تلفنی شماره خانه دوستش را گرفته که ساکن خیابان سعدی در تهران است و او حالا مهمان آن خانه است.

‌ـ‌ شله چی هست؟

‌ـ‌ یک غذای خیلی خوشمزه است.

‌ـ‌ شبیه چه‌جور غذایی؟

‌ـ‌ شله یک غذای مشهدی است که شبیه آش شله قلمکار است اما سبزی ندارد و خیلی خوشمزه‌تر است.

‌ـ‌ در تهران هم منتظر شله هستی؟

‌ـ‌ آره. همین الان شله می‌خواهم. خب اینجا امکانات کم است. همان آش شله قلمکار را بیاورند.

جالب‌ترین نذری ای که تا حالا خورده و خیلی بابت آن هیجان زده شده، چای دارچین است که در طرشت خورده است و اگر روزی بخواهد نذری بدهد، شله می‌دهد مخصوصا به غیر مشهدی‌ها تا با این غذای خوشمزه مشهدی آشنا شوند. او البته برای مشهدی‌ها نذری دیگری درنظر دارد:

‌ـ‌ آنجا شله نمی‌دهم. شله زیاد است. پلو خورش می‌دهم تا تنوعی شود.

80‌...446

‌ـ‌ خوب نیست بگویم.

‌ـ‌ چرا؟

‌ـ‌ آخر دلم چلو گوشت می‌خواهد.

این خانم که در اکباتان خانه دارد، جالب‌ترین خاطره‌اش به زمانی برمی‌گردد که باردار بود و چشمش به یک مکان پخش نذری می‌افتد اما وضع جسمانی‌اش اجازه نمی‌داده دل به دریا بزند و به میان جمعیت برود. با تلفن همراهش در حال گفت‌وگو برای یافتن راهکار مناسب بوده که آقایی صحبت‌های رد و بدل شده را می‌شنود و غذای نذری‌اش را به این خانم باردار می‌دهد. او هم بسرعت به داخل ماشین می‌رود و زرشک پلو با مرغ را نوش جان می‌کند.

‌ـ‌ خودتان هم نذری می‌دهید؟

‌ـ‌ اگر خدا قبول کند، بله.

‌ـ‌ نذری شما چیست؟

‌ـ‌ نذر خاصی ندارم. اما چون شوهرم دوست دارد غذا از خانه ما بیرون برود، برای همین هر سال تاسوعا یک مدل غذا می‌پزم و می‌برم خاوران بین بچه‌هایی که وضع مالی شان خوب نیست، پخش می‌کنم. امسال هم می‌خواهم زرشک پلو با مرغ درست کنم.

‌ـ‌ به یاد خاطره دوران بارداری؟

‌ـ‌ نه. چون نسبت به قیمه و قرمه دردسر کمتری دارد.

58...‌669

صدای جوانی دارد و خانه اش حوالی میدان توحید است. او هم مانند بسیاری از تهرانی‌ها نذری محبوبش قیمه است. اما جالب‌ترین نذری‌ای را که گرفته، شاید خیلی‌ها تجربه نکرده باشند: پیتزا!

‌ـ‌ کجا می‌دادند؟

‌ـ‌ الهیه. محرم پارسال بود که دم دری ایستاده بودند و به هر کسی که رد می‌شد، یک مینی پیتزا می‌دادند.

‌ـ‌ خودت هم نذری می‌دهی؟

‌ـ‌ هر سال خانواده‌ام در کرج، یک گوسفند به هیات می‌دهند.

69 ...554

اگرچه تاکید دارد محتوای نذری برایش اهمیتی ندارد و آنچه مهم است، حسن نذری است اما نذری غیرخوراکی را ترجیح می‌دهد:

‌ـ‌ یک بار در مسجد جمکران نشسته بودم که خانمی تسبیحی آورد و گفت نذر است و من سال‌هاست نذر آن خانم را نگه داشته‌ام.

او که در کارگر جنوبی ساکن است، خودش هم اهل نذر کردن است؛ گاهی خوراکی مثل غذا و گاهی غیرخوراکی مثل تسبیح یا آیت‌الکرسی تا علاوه بر اجر دنیوی، اجر اخروی هم بگیرد.

63‌...‌337

ساکن میدان معلم است و علاقه عجیبی به چلوکباب دارد. به طوری که همین الان دلش چلوکباب می‌خواهد و خاطره انگیزترین نذری که خورده است هم چلوکباب بوده است:

ـ‌ خیلی سال پیش یک جایی رفتیم در کوچه کاشانی. خیلی چسبید. تعجب هم کردم که همه جا قیمه و قرمه می‌دهند اما آنجا چلوکباب.

او هر سال سوم امام حسین نذری می‌دهد. در زمان گفت‌وگو با مزاحم تلفنی هنوز تصمیم نگرفته بود امسال نذری چه بدهد،‌منتظر بود ببیند چه نذری‌ای کمتر داده می‌شود تا همان را بپزد. مزاحم تلفنی با خودش می‌گوید کاش آدرس دقیق گرفته بود. همین شب‌ها یک نذری توپ می‌توانست باشد.

69‌...772

هر چیز تبرکی را دوست دارد و خیلی پیش آمده که همان چیزی را به عنوان نذری دریافت کند که هوسش را کرده بوده. همین الان هم از مزاحم تلفنی غذاهای متنوعی می‌خواهد: آش،‌ خورش قیمه و ‌عدس پلو.

او که اهل نایین است و حالا حوالی میدان رسالت در تهران زندگی می‌کند، ‌هر سال محرم در نذری‌های هیات نایینی‌ها مشارکت دارد. نایینی‌ها در این هیات غذاهای متنوعی را نذری می‌دهند: گوشت آب‌پز،‌ قیمه،‌ قرمه،‌ مرغ و...

35‌...886

پسر جوانی است که در شهرک غرب زندگی می‌کند و به نظرش تمام نذری‌ها به خانه برکت می‌دهد و با کمی سماجت مزاحم تلفنی، حاضر می‌شود قیمه را به عنوان نذری محبوبش انتخاب کند. خودش نذری نمی‌دهد اما خانواده اش گاهی آش یا قیمه می‌پزند و بین همسایه‌ها توزیع می‌کنند.

مریم محمدپور / چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)