کوبانی و همه ترس های ترکیه

چند ملاحظه آمیخته با ترس در رفتارهای اخیر ترکیه از رعایت حال داعش در مرزهای خود گرفته تا همکاری با این گروه تروریستی برای سرکوب کردهای کوبانی در چند کیلومتری مرزهای خود پازل رفتاری ترکیه را ترسیم و تکمیل می کند.

ملاحظه اول را سابقه فعالیت گروه تروریستی داعش در خاک ترکیه نمایان می کند. ترس از کانالیزه شدن توحش داعش علیه ترکیه ای که از ابتدا حامی آن بوده است و حالا قرار است در قالب ائتلاف ضد داعش به تقابل با دست پرورده خود بپردازد.

تعامل تغافلی ترکیه با واقعیت داعش

ترکیه دیگر نمی تواند حضور داعش در مرزهای خود را نادیده بگیرد یا از تهدید احتمالی آن در صورت چرخش عقربه های قطب نمای سیاست خارجی آنکارا در جهت مخالفت با این گروه تروریستی برکنار بماند، بنابراین تا اطلاع ثانوی (برقراری محدوده حایل و پرواز ممنوع با هدف دوگانه براندازی اسد و داعش)، تلاش می کند سیاست تساهل و تسامح را حتی در قبال کشتارهای وسیع در چند کیلومتری مرزهای خود در پیش بگیرد و صدای صفیر گلوله ها و ارتعاش انفجارات را ناشنیده انگارد.

درخواست ترکیه برای برقراری محدوده حایل یا منطقه پرواز ممنوع در مرز با سوریه از همین ترس نشات می گیرد.

ملاحظه کردی ترکیه

ترس از کردهای سوریه دومین شاخص در تعریف رفتار ترکیه است، این ترس به ویژه در سایه وضعیت شبه خودمختاری که گفته می شود بشار اسد به کردهای سوریه داده است و همچنین اعتراضات کردها در داخل ترکیه تشدید می شود.

کمتر از یک هفته پیش و زمانی که معاون نخست وزیر ترکیه آتش اتهامات و انتقادهای خود را متوجه کردهای سوریه با طرح موضوع «حضور در صف بشار اسد» کرد، مشخص بود که غائله کوبانی بیش از آنکه دغدغه ائتلاف به اصطلاح ضد داعش باشد، صحنه تسویه حساب با کردهایی است که ماندن در کنار نظام سوریه را به رفتن در صف تروریست ها و نیروهای برانداز ترجیح داده اند.

بولنت آرینچ روز یکشنبه گذشته با انتقاد از حزب اتحادیه دموکراتیک کرد سوریه به علت «حضور کردها در صف طرفداران بشار اسد» با لحنی تمسخر آمیز کردهای سوریه را خطاب قرار داد و گفت: کردها اشتباه کردند که در کنار اسد ایستادند و از معارضان سوری دوری گزیدند. این کردها در کنار کسی (بشار اسد) ایستادند که آنها را به رسمیت نمی شناخت و حاضر نبود به آنها امتیازی بدهد.

با توجه به اعتراضات اخیر کردها در ترکیه و همچنین سابقه اعتراضات در این کشور ترس ترکیه بیجا نیست و آنکارا بیم شبیه سازی کانتون های شبه خودمختار سوریه در ترکیه را دارد برای همین هم است که بولنت ارینچ معاون نخست وزیر ترکیه به صراحت از کردهای سوریه انتقاد می کند و در توجیه کوتاهی ترکیه در کمک به کوبانی تحت محاصره می گوید کردها در سوریه به جای جنگیدن با بشار اسد اقدام به تاسیس کانتون کرده اند.

روز دوشنبه هفته گذشته، رسانه های منطقه از اهداف پشت پرده ترکیه نوشتند و اینکه ترک ها از «صالح مسلم» رییس حزب اتحادیه دموکرات کرد سوریه خواسته اند از حمایت بشار اسد دست بردارد و «خودمختاری اعطایی از سوی اسد» را نادیده انگارد تا ترکیه نیز به کوبانی در برابر داعش کمک کند و مانع از سقوط آن شود.

کوبانی، گروگان امتیازگیری از کردهای سوریه

کردهای ترکیه از همان روز اول دریافته بودند که کوبانی قربانی یک توطئه و وجه المصالحه امتیازگیری از کردهایی است که با بشار اسد در سوریه همراهی بیشتری دارند تا اردوغان،داوود اغلو و حامیان پنهان و آشکار تروریسم داعشی و غیر داعشی در ترکیه. با این وجود، درخواست ترکیه از کردهای سوریه نیز حاکی از ترس آشکار آنکارا از تسری بحران به مناطق کردنشین ترکیه است؛ مناطقی مستعد بحران و تنش که همچنان از خشم تبانی سران حزب حاکم عدالت و توسعه با گروه تروریستی داعش، داغ و ملتهب است.

با این احوال و به رغم اعتراضات گسترده کردها در شهرهای مختلف ترکیه که منجر به ده ها کشته شد، آنکارا همچنان کوبانی را گروگان امتیازگیری از مخالفان کرد در داخل ترکیه و چند کیلومتر آنطرفتر در مرزهای سوریه، نگه داشته است.

کارکرد منطقه حائل

در همین حال، ترکیه به عنوان تنها عضو مسلمان ناتو می خواهد از ظرفیت ناتویی خود استفاده کند تا با تشکیل منطقه حائل برزخی را در عمق سوریه ایجاد کند که خاک ترکیه زیر چتر این شعاع تعریفی جدید هم از واکنش احتمالی سوریه –در صورت تعرض به خاک آن به نام مبارزه با تروریسم- و هم از انتقام گیری گروه تروریستی داعش با روی برگرداندن آنکارا از آن در امان بماند. به این ترتیب در چشم انداز ترک ها هم رویای براندازی اسد محقق و ترکیه زیر چتر منطقه حائل کمترین خسارت را متحمل می شود و هم با به پایان رسیدن تاریخ مصرف گروه تروریستی داعش و پیشبرد طرح های منطقه ای، این جماعت تروریستی نیز با کمترین هزینه ممکن نابود می شود یا به محاق می رود تا شاید وقتی دیگر در نقطه ای نامعلوم دوباره برای توجیه مداخله ای جدید سربرآورد.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی