جدال با آتش در نبود تجهیزات کافی

آتش‌نشانان ایران در کشوری که از نظر وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی در زمره ده کشور نخست بلاخیز دنیاست، در حالی به خدمت‌رسانی مشغول هستند که امکانات و تجهیزات مورد نیاز آنها به میزان کافی و استاندارد نیست و به همین سبب گاهی باید از جان خود برای نجات جان هموطنی مایه بگذارند.

کمبود امکانات و تجهیزات استاندارد و توسعه‌یافته امدادرسانی در حالی در کلانشهرهای کشور به چشم می‌آید و گاه دست و پای آتش‌نشانان را در امدادرسانی بموقع و مطلوب می‌بندد که دیگر شهرها و مناطق محروم کشور با کمبودها و مشکلات بیشتری مواجه‌ هستند که در برخی موارد عملا کارایی این مجموعه‌ها را با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌کند.

این ناکارآمدی بویژه در استان‌های دارای پوشش جنگلی و مرتعی محسوس‌تر است، زیرا با توجه به افزایش آتش‌سوزی در این بخش در سال‌های اخیر، آتش‌نشان‌ها عملا نتوانستند سهم چندانی در اطفای بموقع این آتش‌سوزی‌ها داشته باشند.

فاصله ما با استانداردهای جهانی

طبق استاندارد جهانی به ازای هر 50 هزار جمعیت شهری باید یک ایستگاه آتش‌نشانی وجود داشته باشد، حال آن‌که شهرهای بزرگ و برخوردار کشور نیز از چنین استانداردی بی‌بهره هستند. به‌طور مثال تبریز با وجود این‌که اولین ایستگاه آتش‌نشانی کشور حدود 107 سال پیش در این شهر دایر شده است، اکنون دارای 20 ایستگاه آتش‌نشانی است، در حالی که طبق استاندارد مذکور، باید حداقل 35 ایستگاه آتش‌نشانی داشته باشد تا بتواند خدمات مطلوب‌تری به شهروندان و حادثه‌دیدگان ارائه کند.

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تبریز با اشاره به این‌که تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی این شهر تا پایان سال به 23 ایستگاه افزایش خواهد یافت، به جام‌جم می‌گوید: گرچه اکنون با کمبود ایستگاه آتش‌نشانی در تبریز مواجه‌ هستیم، اما در ایام پیک چون عید نوروز، تعطیلات، تاسوعا و عاشورا که ترافیک سنگین‌تر است، با استقرار گشت‌های سیار و موتوری در نقاط حساس شهر، این کمبود ایستگاه‌ها را تا حدی جبران می‌کنیم.

انوشیروان کرمانی‌نژاد با بیان این‌که با وجود نقایص موجود، وضع تجهیزات آتش‌نشانی تبریز در مقایسه با دیگر کلانشهرهای کشور مطلوب‌تر است، تصریح می‌کند: از آنجا که تجهیزات و لوازم مورد نیاز این اداره همچون انواع کاتر، دربازکن، سیستم‌های تنفسی، لباس‌های ضدحریق، تجهیزات خودروها و خودروهای نردبان‌دار از خارج از کشور وارد می‌شود، تحریم‌ها مشکلات زیادی در خرید این لوازم ایجاد کرده است.

وی کمبود نیروهای عملیاتی را یکی دیگر از مشکلات این سازمان دانسته و خاطرنشان می‌کند: گرچه کمبود نیروی انسانی متخصص و استخدام آنها از مشکلات اساسی آتش‌نشانی است، اما برای جبران این کمبود سعی می‌کنیم با دادن آموزش‌های تخصصی ایمنی امداد و نجات و تکرار روزانه آنها، نیروهای خود را همیشه آماده نگه داریم تا سطح کیفی خدمات را افزایش دهند. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی رشت نیز به عنوان یک کلانشهر، کمبود شدید نیروی انسانی در سازمان آتش‌نشانی رشت را یکی از عوامل اساسی در افزایش آتش‌سوزی‌ها در این شهر عنوان می‌کند و در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: بر حسب ضوابط، سازمان آتش‌نشانی رشت باید 15 ایستگاه داشته باشد، در حالی که اکنون دارای 9 ایستگاه است و این 9 ایستگاه نیز با صد نفر کمبود نیروی انسانی مواجه است.

علی مقصودی با اشاره به این‌که علاوه بر کمبود تجهیزات، حتی در پرداخت حقوق و دستمزد نیروهای خود نیز با مشکل روبه‌رو هستیم، به‌طوری که گاه با تاخیرهای چندماهه پرداخت می‌شود، یادآور شد: با این شرایط اعتباری، توسعه ناوگان نداریم و از آنجا که عمر ماشین‌آلات آتش‌نشانی رشت، 16 سال است، دائم در حال تعمیر ماشین‌آلات هستیم.

کمبود و فرسودگی تجهیزات

در مقابل استان‌ها و شهرهای بزرگ و برخوردار، مناطق زیادی در کشور وجود دارد که سطح بسیاری از شاخص‌های خدماتی آنها ازجمله خدمات مربوط به امدادرسانی آتش‌نشانی، در سطح پایین‌تری نسبت به میانگین کشوری است. بسیاری از استان‌های مرزی در غرب و جنوب کشور از این دست هستند.

به‌طور مثال از مجموع 11 ایستگاه آتش‌نشانی در استان کرمانشاه، هشت ایستگاه فعال، یک ایستگاه در حال راه‌اندازی و دو ایستگاه دیگر به‌دلیل کمبود نیرو غیرفعال است که به گفته حجت‌الله جهانبخشی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی استان کرمانشاه این تعداد ایستگاه‌ پاسخگوی استان نیست.

سازمان‌های آتش‌نشانی استان کردستان هم نه تنها با کمبود نیرو و نبود تجهیزات لازم مواجه هستند، بلکه فرسوده بودن بسیاری از تجهیزات موجود نیز به مشکلات این نهادهای خدماتی افزوده است. هم‌اکنون 15 ایستگاه آتش‌نشانی در این استان وجود دارد که تعداد آنها با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد؛ ضمن این‌که بیشتر تجهیزات و ماشین‌آلات این ایستگاه‌ها کهنه و فرسوده بوده و عمرشان تقریبا به پایان رسیده است.

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهر سنندج با اشاره به این‌که کمبود تجهیزات آتش‌نشانی‌ها در تمام نقاط کشور وجود دارد و خاص این استان و شهر سنندج نیست، به جام‌جم می‌گوید: اکنون در شهر سنندج چهار ایستگاه آتش‌نشانی وجود دارد که طبق استاندارد باید به هشت تا ده ایستگاه افزایش یابد.

مرتضی سنندجی با اشاره به این‌که سه ناحیه اطراف سنندج نیز که اکنون به شهرک تبدیل شده است، از سوی سه پایگاه امدادرسانی می‌شود، می‌افزاید: با توجه به کمبود ایستگاه‌ها، نیروهای هر ایستگاه، چند منطقه را تحت پوشش قرار می‌دهند تا این کمبود به نوعی جبران شود.

وی با اشاره به 75 نفر نیرو در ایستگاه‌های آتش‌نشانی این شهر، تصریح می‌کند: برای امدادرسانی بهتر، به نیروهای بیشتری احتیاج داریم که درخواست آن را ارائه کرده ایم و امیدواریم با آن موافقت شود.

به گفته این مسئول بر طبق قوانین، هر آتش‌نشان موظف به خدمت به صورت 24 ساعت شیفت و 48 ساعت آزاد است‌ که به‌دلیل کمبود نیرو در استان، میزان استراحت نیروها به 24 ساعت کاهش یافته است.

البته مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهر سنندج یادآور می‌شود: در همایشی که روز گذشته در وزارت کشور و به مناسبت روز آتش‌نشانی برگزار شد، وعده واگذاری 500 دستگاه ماشین‌آلات آتش‌نشانی به شهرداری‌های کشور اعلام شد که می‌تواند سهم بسزایی در توسعه این ناوگان و رفع برخی کمبودها داشته باشد.