یکی از مسائل مطرح در جامعه، بحث بزهکاری در میان جوانان و نوجوانان است و عوامل مختلفی در پدید آمدن آن سهیم است. نحوه تربیت و پرورش در خانواده، ارتباط نوجوان با گروه همسالان و گاه ارتباط با گروه‌های بزرگ‌تر از خود و در نهایت شرایط و ارتباطات خانوادگی می‌تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد.
کد خبر: ۷۱۵۶۵۶

به عنوان مثال وقتی نوجوان در محیط خانواده احساس بزرگ شدن نمی‌کند و پدر و مادر مدام به او امر ونهی می‌کنند،به این نتیجه می‌رسد که هنوز ثبات شخصیت پیدا نکرده و به همین دلیل پدر ومادرش به او اهمیت نمی‌دهند. این نوجوان در چنین شرایطی با محیط خارج از خانه ارتباط برقرار می‌کند و در مهمانی‌ها و مکان‌های عمومی حضور می‌یابد که این امر می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد. از سوی دیگر هم‌اکنون شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته و به نوعی می‌تواند روی روان نوجوان تاثیر بگذارد و روند بزهکاری را در ذهنش شکل بدهد. هم‌اکنون عوامل گرایش به بزهکاری در میان نوجوانان نسبت به یک یا دو دهه قبل تغییر کرده است. یعنی وجود فناوری‌های مختلف، شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های مجازی، ریشه بزهکاری را در ذهن نوجوان رشد می‌دهد و نوجوان تحت تاثیر چنین عواملی، آمادگی دارد به سمت رفتارهای مختلف گرایش پیدا کند. باید توجه داشت که شبکه‌های ماهواره‌ای، اساس خانواده را نشانه گرفته است یعنی ابتدا پدر و مادر و پس از آن نوجوان و جوان را هدف قرار می‌دهد. پس نباید فکر کنیم که مخاطب شبکه‌های ماهواره‌ای فقط پدران ومادران هستند؛ زیرا تاثیر این شبکه‌ها روی نوجوان به مراتب بدتر است.

یکی از بزه‌هایی که نوجوانان مرتکب می‌شوند، فرار از خانه است که البته فراوانی آن نسبت به گذشته کمتر شده است. در گذشته این پدیده زیاد بود؛ چون آن زمان با آسیب دیگری مواجه نبودیم. البته فرار از خانه مختص دختران نیست، پسران هم از خانه می‌گریزند. یکی از دلایل فرار دختران از خانه این است که طبق سنت‌ها و به اجبار پدر و مادر باید ازدواج کنند حال آن‌که خودشان مایل به این کار نیستند. در یک نمونه که خودم در جریان آن بودم، دختری هجده ساله به‌دلیل این‌که پول نداشت با مشاور تماس بگیرد، با من مکاتبه می‌کرد و از این طریق در جریان داستان زندگی‌اش قرار گرفتم. پدر این دختر به یک ملاک بدهکار بود و دختر را مجبور کرده بودند با آن مرد که همسن پدربزرگش بود، ازدواج کند. او خیلی دوست داشت درسش را ادامه بدهد، اما والدینش اجازه نمی‌دادند. در یکی از همین مکاتبه‌ها بود که گفت می‌خواهد ازخانه فرار کند. آن زمان فرار دختران از خانه سوژه روز رسانه‌ها بود. به او جواب دادم فرار از خانه راه درستی نیست و بهتر است با پدر و مادرش صحبت کند و به آنها بگوید اگر در کنکور قبول نشد، طبق تصمیم آنها ازدواج می‌کند که البته آن دختر در کنکور شرکت کرد و قبول شد. غیر از ازدواج‌های تحمیلی، وجود دوستان ناباب، شخصیت خود فرد، استقلال اجتماعی فرد و سرانجام عوامل خانوادگی و مشکلات اقتصادی از جمله عواملی هستند که سبب سوق دادن نوجوان چه دختر و چه پسر به سمت بزه می‌شوند. البته فرار از خانه برخلاف آنچه که در تصور و اذهان عمومی است، خاص قشر فقیر نیست و ما در قشر مرفه جامعه هم این آسیب و بزه را مشاهده می‌کنیم. پدر مرفه دنبال تجارت است و مادر دنبال مهمانی رفتن. در این میان بچه تنهاست و براحتی با افرادی در خیابان آشنا می‌شود و عواقب آن دامنش را می‌گیرد. اینجا با آزادی بیش از حد مواجه هستیم که در خانواده‌های مرفه دیده می‌شود. تصور برخی والدین این است که زندگی یعنی پول دادن. به همین دلیل بچه مهر مادری را احساس نمی‌کند و از پدر، پدر بودن را نمی‌بیند.اما در خانواده‌های فقیر توجه به بچه وجود دارد اما گاه او را برای انجام کارهایی، اجبار می‌کنند.

در بحث مواد مخدر نیز آزاد گذاشتن بیش از اندازه بچه‌ها و شبکه‌های ماهواره‌ای باعث گرایش نوجوانان به سمت مواد مخدر می‌شود. پدر ومادر به بچه توجهی ندارند و از صبح تا شب کار می‌کنند و در این میان نوجوان به مهمانی‌های مختلط یا همجنس خودش می‌رود و جوان سیگار به دست می‌بیند و مواد به او تعارف می‌شود و چون در حالت بلوغ است و دوران بحران هویت را می‌گذراند، «نه» نمی‌گوید. از طرفی نباید فراموش کرد اعتیاد مسبب بسیاری از آسیب‌هاست. اوایل مصرف مواد مخدر، فرد خیلی لذت می‌برد اما وقتی معتاد شد، مشکلات دیگر شروع و تلاش برای تامین هزینه مواد، آغازی برای بزهکاری می‌شود. ضمن این‌که فرد در چند ساعت اول مصرف به اصطلاح خوش است، اما بعد از مدتی سیستم عصبی‌اش به هم می‌ریزد و سبب توهم، هذیان و پرخاشگری می‌شود و پس از آن معلوم نیست چه رفتاری از خود نشان می‌دهد و حتی ممکن است کار به قتل و جنایت هم بکشد.

دکتر محمدرضا دژکام‌ / ‌ روان‌شناس

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها