با تو آشنا شدم، با تو در همین کویر

اینها جملاتی است که سال گذشته در فراخوانی که برای یک نمایشگاه عکاسی از سوی پایگاه عکس چیلک منتشر شده بود، به چشم می‌خورد. طی این فراخوان تمامی عکاسان برای حضور فراخوانده شدند تا در نمایشگاهی با عنوان «انتهای زمین» آثار خود را به نمایش و رقابت بگذارند.

در زمان مهلت فراخوان این نمایشگاه آثار بسیاری با موضوع کویر و عکاسی از این جلوه الهی به دبیرخانه ارسال شد و هیات داوران بخش اول 74 قطعه عکس از 68 عکاس شرکت‌کننده را برای نمایش انتخاب کردند. این عکس‌ها به صورت رنگی و سیاه و سفید، با موضوع فرم و هندسه دور و نزدیک طبیعت کویر و در اندازه ۷۰ در ۵۰ از بیست و هفتم تا سی‌ام مرداد در نگارخانه زمستان خانه هنرمندان ایران به نمایش درآمد.

در این نمایشگاه که با هدف معرفی زیبایی‌های پنهان طبیعت گرم و خشک کویر برگزار شد، عکس‌های عکاسانی چون محمد آزادی، محمدرضا (امید) آقائی، مینا بازوار، ابراهیم باقرلو، فرزانه بی‌آزاران، سمیرا بیگدلی، مونا ثباتی، اکرم جمعی، ‌هامان جوادی، یاسمن حسین‌پور، زهره حسینی‌جم، فاطمه (رامش) حسینی لاهیجی، معصومه حضرتی، نازیلا حقیقتی، زهرا حیدری، مریم خادم بهمنیار، نیما خالدی کیا، محمدرضا خرازی، شیما خراسانی، زهرا خوش، علی (کامران) ذهبی، امین رحمانی، محمدرضا رحیمی، بهادر رحیمی، علی روحانی، محمدرضا زارع، محسن زین‌العابدینی، محمدرضا سجادی، روح‌الله سنجرانی، مهدیه سیفی، پریسا شادمان، لادن شجاع، مرتضی شجاعی، ماهرخ شش بلوکی، حدیثه شعبانی، فاطمه شیخعلی می‌رالی، امیر شهرابی، لیلا صادق‌زاده، مهدی طاهری، منا عبدالله‌پور، حسین عصاری آرانی، سوگند عطاران، شجاع‌الدین علاالدینی، عرفان علیپور، ملیحه فرهادی، سارا فیروزی، احمد قاسمی، آزیتا قاسمی، محمد قدرتی وایقان، مهدی کاظمی خالدی، آیدا کیوانی، می‌ران (شورش) مباشری، مجتبی محسنی، میترا محمدی، حجت‌الله محمدی، سجاد معظمی گودرزی، مائده موحد، صادق موسوی، ایمان میری، فاطمه ندیمی، حمیدرضا (پیمان) نوروزی، سمانه نوری‌زاده، سودابه هارونی، علی هاشمی، سمیه هاشمی، سجاد هاشمی، امیرحسین هاشمی جاوید و مجید وفائی از کویر در معرض دید همگان قرار گرفت که با استقبال خوبی مواجه شد. به طوری که در روزهای برگزاری این نمایشگاه، نگارخانه زمستان روزهای پر رفت و آمد و مخاطبانی را به خود دید که به زاویه دید عکاسان این نمایشگاه به کویر چشم می‌دوختند.

این نمایشگاه یک شاخصه دیگر را هم در برگزاری خود داشت و آن همزمانی افتتاح اش با روز جهانی عکاسی بود. البته نمی‌توان حضور روسای انجمن‌های عکاسی سراسر کشور، اعضای هیات مدیره انجمن‌ها، عکاسان حرفه‌ای و مدیران فرهنگی و هنری را در خانه هنرمندان ایران در مراسم افتتاحیه این جریان تجسمی نادیده گرفت.

در مدت برگزاری این نمایشگاه سعید پورعلی، مدیر عکس خبرگزاری ایسنا، محمدرضا بهشتی منفرد، مدیر دفتر استان تهران انجمن سینمای جوانان ایران، حمید افشار، دبیر جشنواره عکس ایران‌شناسی، مجید فدایی، مدیرکل روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، نیره‌سادات موسویان، مدیر دفتر امور ایثارگران شهرداری منطقه هفت تهران، مهندس بابک ارسیا، رئیس مرکز گردشگری جهاد دانشگاهی و محمدمهدی تدین، مدیر مجتمع فرهنگی آموزشی دارالفنون از آثار به نمایش درآمده، دیدن کردند.

«انتهای زمین» نمایشگاهی از منظر جوانان به کویر

حضور عکاسان جوان در این نمایشگاه قابل تامل بود. البته به گفته مهدوی سروری که دبیری این جشنواره را به عهده داشت، جوان، نقطه آغاز نوگرایی و خلاقیت است و هدایت نگاه جوانان در سلسله تورهای عکاسی رسانه «چیلیک» توانسته مولد نمایشگاه‌هایی اندیشه‌محور از منظری نو برای بیننده باشد.​به گفته او با اعلام فراخوانی از هنرمندان، عکاسان و اعضای هیات مدیره عکاسی کشور دعوت شد که عکس‌هایی را که از کویر گرفته‌اند، برای شرکت در این نمایشگاه ارائه کنند که البته هدف اصلی از برگزاری این نمایشگاه معرفی زیبایی‌های پنهان طبیعت گرم و خشک کویر بوده است.​دبیر جشنواره با اشاره به تورهای عکاسی این پایگاه که ماحصل آن برگزاری چنین نمایشگاهی بود می‌گوید: تاکنون تورهای متعددی از سوی این پایگاه برگزار شده که از آن جمله می‌توان به تورهای عکاسی همچون، «این‌نی» که با موضوع نگاه‌های عاشورایی و همچنین گرامیداشت هفته جهانی محیط زیست بود، اشاره کرد. این نمایشگاه نیز ماحصل عکس‌های گروهی عکاسان جوان است که از کویر مرنجاب به نمایش درآمد.

زیبایی‌های کویر مغفول مانده

سروری معتقد است که رویکرد هنرمند باید متفاوت باشد و کویر ازجمله گونه‌های طبیعت گرم و خشک در کشور ماست که زیبایی‌های مستتر آن به دلیل ناشناخته بودنش بسیار مغفول مانده است.

سوژه مهم این نمایشگاه کویر است، اما چرا کویر؟ سروری چندی قبل از برگزاری این نمایشگاه در گفت‌وگویی اعلام کرده بود که اختصاص مقصد کویر در فهرست تورهای عکاسی «پایگاه عکس چیلیک» به دلیل برخورداری از ظرایف و جاذبه‌های بالای منطقه کویر است. بر این اساس کارگاه‌های عکاسی طبیعت در دامان طبیعت و نشست‌های تخصصی درباره عکاسی در کویر و برگزاری جلسات نقد و بررسی آثار بخشی از مبنای نمایشگاه انتهای زمین شد.

به گفته او برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی گروهی یکی از پایدارترین و موفق‌ترین جریان‌ها برای عکاسان جوان است چون نمایشگاه گروهی بهترین فرصت را برای ارائه موفق‌ترین اثر و شایسته‌ترین موقعیت قیاس برای دستاورد نگاه عکاسان جوان فراهم می‌کند تا امکان ارزیابی سلامت و سنجش صحیح آثار آنها فراهم شود.

از بازدید تئاتری‌ها و گردشگران خارجی تا مهد سرزمین رنگ‌ها

شاید یکی دیگر از شاخصه‌های این نمایشگاه را بتوان حضور هنرمندانی دانست که در این نمایشگاه حضور یافتند و درخصوص آثار به نمایش درآمده به اظهارنظر پرداختند؛ هنرمندانی چون محمدمهدی رحیمیان، سعید دستوری، مسعود زنده روح، افشین شاهرودی و کوروش ادیم.

یکی دیگر از نکات قابل تامل این نمایشگاه حضور مجید بهرامی، بازیگر عرصه تئاتر و تلویزیون بود که خود در زمان برگزاری این نمایشگاه، نمایشگاهی را با عنوان «طناب‌ها و امیدها» برگزار کرده بود. طبیعتا بازدیدکنندگان نمایشگاه بهرامی که در میان آنها بازدیدکنندگان غیرایرانی هم دیده می‌شد، به دیدن عکس‌های کویر آمدند و ایران را بهترین سرزمین رنگ‌ها برای گردشگری دانستند.

همچنین توجه و نگاه عکاسان نمایشگاه انتهای زمین به مقوله محیط‌زیست در نوع خود بی‌نظیر بود. شرکت‌کنندگان در نمایشگاه بیانیه‌ای خطاب به مدیران و مسئولان محیط زیست تنظیم کرده بودند با این مضمون که بحران خشکسالی در کشور، ضرورت بهره‌برداری و مدیریت صحیح این موهبت را می‌طلبد و اعتماد به هنر عکاسی و تکیه بر برگزاری جشنواره‌های تخصصی و آموزش شهروندی می‌تواند یکی از راهکارهای موفق برای رفع این بحران باشد.

«انتهای زمین» کتاب شد

نمایشگاه عکس انتهای زمین تنها به نمایش 74 اثر عکاسی ختم نشد و برای بهتر دیده شدن عکس‌های این هنرمندان جوان، کتابی با همین عنوان همزمان با افتتاح نمایشگاه منتشر شد تا همگان بتوانند عکس‌هایی را که گویای واقعیت طبیعت کشورمان است، بهتر ببینند.

نکته قابل تامل این که این نمایشگاه و کتابش تنها برای پایتخت‌نشینان نبود چرا که برگزارکنندگان آن مقصد نهایی نمایش این آثار را شهرستان‌های مختلف کشورمان عنوان می‌کنند. بر این اساس قرار است انتهای زمین به دیگر شهرها نیز برود و نگاه دیگر مردمان کشورمان را نیز به کویر خیره کند.

سحر طاعتی / جام​جم