با این حال آزمایشهای بالینی مکملهای حاوی آنتیاکسیدان، امید کسانی را که فکر میکنند با استفاده از این مواد میتوانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند، نقش بر آب کرده است. آزمایشهای از این قبیل نتوانستهاند اثر حفاظتی آنتیاکسیدانها را در برابر سرطان نشان دهند و اثبات کنند.
در واقع و درست برخلاف آنچه تصور میشود، آزمایشهای متعدد انجام شده روی مکملهای آنتیاکسیدانی رابطهای بین آنها و افزایش نرخ برخی سرطانهای مشخص را نشان میدهد. در یک آزمایش مشخص شد افراد سیگاری که به میزان زیادی بتاکاروتن مصرف میکردند دچار نرخ بالاتر ابتلا به سرطان ریه یودند. در مقاله کوتاهی که در مجله پزشکی نیوانگلند به چاپ رسیده، پروفسور دیوید توئسان مدیر تحقیقات بنیاد لاست گارتن و سرپرست آزمایشگاه Cold Spring Harbor و همکارش پروفسور ناودیپ چاندل از دانشگاه نورث وسترن پیشبینی کردهاند که چرا مکملهای آنتیاکسیدان ممکن است نتوانند در کاهش رشد سرطان کمک کنند و چرا ممکن است ضرر آنها بیش از منفعتشان باشد.
دیدگاه آنها براساس پیشرفتهای اخیر در درک سیستمهای سلولی استوار است که باعث برقراری تعادل بین ترکیبات اکسیدکنندهها و آنتیاکسیدانها میشود. این ترکیبات درگیر در فرآیندی به نام ریداکس (اکسایش ـ کاهش) هستند و ریداکس واکنشی ضروری برای شیمی سلولی است.
اکسیدانهایی مانند پراکسید هیدروژن به مقدار کم مورد نیاز هستند و در درون سلول تولید میشوند. هیچ بحثی درباره اینکه اکسیدانها در مقادیر زیاد سمی هستند، وجود ندارد و سلولها بهطور طبیعی آنتیاکسیدانها را برای خنثی کردن آنها تولید میکنند. این موضوع کاملا منطقی است که آنتیاکسیدان برای مقابله با اثرات پراکسید هیدروژن و دیگر سموم مشابه [گونههای اکسیژن واکنشپذیر یا فعال یا (ROS)] استفاده شود. این همه به این دلیل شناخته شده که سلولهای سرطانی سطوح بیشتری از ROS را برای کمک به تغذیه و رشد غیرطبیعی شان تولید میکنند. نتایج تحقیقات این دو دانشمند نشان میدهد استفاده از قرصهای آنتیاکسیدان یا رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان ممکن است دارای اثر مناسب در محل بحرانی سلول، جایی که در آن ROSهای ارتقادهنده تومور تولید میشوند، نباشد. معمولا تولید ROSها در کارخانه انرژی سلولی یعنی میتو کندری صورت میپذیرد.
در عوض آنتیاکسیدان موجود در مکملهای آنتیاکسیدان و رژیم غذایی سرشار از آنها تمایل به جمع شدن در محلی دورتر و پراکندهتر از محل مورد نظر دارند.
پروفسور توسون میگوید، روشهای درمانی که باعث افزایش سطح اکسیدانها میشود ممکن است مفید باشد در حالی که برخی آنتیاکسیدانها ممکن است باعث تحریک سلولهای سرطانی شود. جالب اینجاست که پرتو درمانی با افزایش چشمگیر سطح اکسیدانها، سلولهای سرطانی را از بین میبرد. همچنین شیمی درمانی با اکسیداسیون سلولهای تومور آنها را از بین میبرند. محققان به شکل معماگونهای نشان دادهاند مهار ژنتیکی یا دارویی پروتئینهای آنتیاکسیداندار در موشهای مبتلا به سرطان ریه و پانکراس میتواند روش مفیدی باشد و از آن در درمان انسانها نیز استفاده شود.
phys.org / مترجم: آتنا حسنآبادی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد