الظواهری دیگر توان کنترل تکفیری ها را ندارد

بررسی رفتار گروه های تروریستی فعال در سوریه طی ماه های گذشته حاکی از واقعیتی است که دیگر قابل پنهان کردن نیست؛ اینکه دیگر مانند ماه های اولیه فعالیت آنها در سوریه، تنها بشار اسد دشمن آنان نیست و حالا اختلافات درونی و درگیری ها بر سر مسائل مختلف مانند تصرف برخی سرزمین ها، غنایم، تقسیم کمک های خارجی و حتی زنان، کار را به جایی رسانده است که القاعده یک بار تصمیم می گیرد گروهی را منحل اعلام کند و وقتی خود را از چنین اقدامی عاجز می بیند در کمتر از 48 ساعت از اعلام اولیه، رهبر آن ایمن الظواهری تصمیم می گیرد برای کاهش تنش و استهلاک بین نیروهای خودی، دست به تقسیم کار با تفکیک حوزه فعالیت آنها در مناطق جغرافیایی مختلف بزند.

بیانیه های بی اثر

در اولین بیانیه الظواهری که فرانس 24 در پایان ماه اول سال جاری میلادی منتشر کرد، وی از آن کسانی که «جهادی های سوریه» می خواند، خواست دست از کشتار یکدیگر بردارند و در نواری صوتی می گوید: جهادی ها و گروه های مسلح سوریه باید با هم متحد شوند و هیاتی شرعی برای پایان دادن به اختلاف ها تشکیل دهند.

الظواهری می افزاید: این فتنه را متوقف کنید، فتنه ای که جز خدا کسی نمی داند به کجا منتهی خواهد شد.

در همین حال برخی رسانه ها مانند یونایتد پرس اینترنشنال گزارش دادند که القاعده در صفحه توییتر خود نوشته است: «مجاهدان از همه گروه ها و عشایر شام و عراق، توافق کرده اند که به وجود چیزی به نام داعش پایان دهند.»

الظواهری داعش را متهم به «پیروی از هوای نفس و سستی درباره خون مسلمانان» کرده بود.

تقسیم ناکام حوزه نفوذ القاعده

الظواهری این بار (یک هفته پیش) از داعش ( گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام) خواست سوریه را ترک کند و به عراق بپردازد و از النصره هم می خواهد دست از جنگ با داعش بردارد.

وی با انتشار ویدئویی به شدت از رهبر شاخه‌ عراق القاعده انتقاد کرد. او از نیروهای القاعده عراق که به سوریه رفته‌اند، خواست تا به عراق برگردند و بیش از این تفرقه به بار نیاورند.

الظواهری در این پیام ویدئویی از نیروهای القاعده در سوریه خواسته تا به عراق برگردند و به جای بحرانی‌تر کردن اوضاع در سوریه، نیروی خود را در عراق به کار برند که نیازمند حضور آن‌هاست.

به گزارش دویچه‌وله، وی خطاب به نیروهای القاعده‌ که برای جنگ به سوریه رفته‌اند، گفت: «در میان نیروهای انقلابی متعهد، آبشار خون راه انداختید.»

نیروهای شاخه‌ القاعده‌ عراق تحت عنوان "دولت اسلامی عراق و شام" (داعش) سال گذشته وارد سوریه شدند و بلافاصله علیه دولت بشار اسد، نیروهای سکولار و نیز جبهه "النصره" که خود از گروه‌های تندرو است، اعلام جنگ کردند.

سرکرده القاعده، جمعه گذشته نیز در یک فایل صوتی، که در اینترنت منتشر شد، به النصره نیز دستور داد درگیری با دیگر"جهادگران" را متوقف کند و از همه گروه های مسلح خواست با توقف درگیری ها حملات خود را متوجه نظام سوریه کنند.

پاسخ جبهه النصره

پاسخ جبهه النصره به دستور سرکرده القاعده هم تبصره هایی حاکی از نافرمانی داشت.

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، جبهه تروریستی النصره، شاخه القاعده در سوریه، با صدور بیانیه ای اعلام کرد: از این پس آغازگر حمله به داعش نخواهد بود اما به حملات احتمالی این گروهک پاسخ خواهد داد.

النصره در این بیانیه افزود: ما پیروی خود را از دستور «شیخ دکتر ایمن الظواهری» درباره توقف هر گونه حمله از طرف ما به داعش اعلام می کنیم اما همچنان به مقابله با آن ها در صورت تعرض به «مسلمانان و مقدسات آن ها» ادامه خواهیم داد.

جبهه تروریستی النصره همچنین اطاعت خود را از دستور الظواهری در زمینه تاسیس «دادگاه شرعی» برای حل اختلافات میان دو گروهک اعلام و تاکید کرد از احکام این دادگاه پس از تشکیل آن اطاعت خواهد کرد.

اما هنوز مرکب فرمان مقام ارشد القاعده خشک نشده است که اختلافات به علل متفاوت دوباره به سطح می آید و درگیری ها آغاز می شود.

دعوایی که بوی نفت می دهد

شبکه المیادین امروز در گزارشی روی سایت اینترنتی خود نوشت: اعلام النصره مبنی بر تبعیت از دستور الظواهری تا کنون ترجمه ای در عمل نداشته است و آتش جنگ بین جبهه النصره و داعش حالا دیگر به اطراف شهر کوچک الصیره در حاشیه جنوبی دیرالزور نزدیک رود فرات گسترده شده است.

این بار دعوا بر سر نفت و حوزه نفوذ است. هر دو طرف تکفیری نزاع می خواهند سیطره خود را در این منطقه داشته باشند.

المیادین می افزاید: النصره می خواهد منطقه ای وسیع را در اختیار داشته باشد زیرا شهر مجاور الشحیل پایگاهی مهم برای النصره در سوریه است در حالی که داعش به دنبال دستیابی به سهمی از نفت این منطقه و قطع راهیابی النصره به مرکز فعالیت آن در الرقه است.

واحد مرکزی خبر نیز به نقل از شبکه تلویزیونی المنار گزارش داد،‌ دیده بان سوریه (مخالف مستقر در لندن) اعلام کرد بیش از 60 فرد مسلح در درگیریهای اخیر بین داعش و النصره در دیر الزور در شرق سوریه کشته و بیش از 60هزار نفر به علت درگیریها در دیر الزور فرار کرده اند.

چرا النصره، وجود داعش را برنمی تابد؟

حسن حمزه گزارشگر شبکه المنار در گزارشی گفت : داعش و جبهه النصره در سرزمین شام به جان هم افتاده اند و فتواها و درخواست های رهبران نتوانسته است جلوی این درگیری ها را بگیرد.

گزارشگر این شبکه با اشاره به پیام ایمن الظواهری گفت: انتظار می رفت ظواهری با این پیام ضبط شده به منازعه داعش و النصره پایان دهد اما نتیجه بر عکس بود. پس از ابراز تردیدها درباره دعوت الظواهری ، اعضای جبهه النصره به علت به رسمیت شناخته شدن داعش ،‌احساس کمبود می کنند و معتقدند امتیاز داده‌اند.

الظواهری گفته بود:« اعلام دولت اسلامی عراق و شام یک اختلاف شدید در داخل این گروه به وجود آورده است.»

حمزه افزود: این اعتراف آشکار ظواهری با اعلام بیزاری سابق رهبری شبکه القاعده از داعش در نیمه فوریه گذشته در تناقض است.

در آن زمان شکاف بین داعش و النصره بزرگ شد و درگیری بر سر رهبری و نفوذ شدت گرفت همچنانکه همین اتفاق بین رهبر سابق القاعده یعنی اسامه بن لادن و مصعب زرقاوی ( سرکرده القاعده در عراق) رخ داد، اما امروز خونریزی بین دو گروه افزایش یافته و شمار کشته های بین دو طرف به هزاران نفر رسیده است، اما اکنون این پرسش مطرح است که پایان این درگیری ها چه زمانی خواهد بود و چه سرنوشتی برای القاعده در سایه تنش های موجود و غیرقابل مهار رخ خواهد داد؟

سوال دیگر اینکه، هزینه های منطقه ای و جهانی توسعه طلبی های گروه های القاعده چیست؟