گردشگری شکار چالش محیط‌زیست

سوال این برنامه نیز به این شکل طراحی شده بود که شرکت‌کنندگان در برنامه می‌توانستند به یکی از سه راهکار مطرح شده رای دهند، در پایان برنامه حدود 33درصد از شرکت‌کنندگان به تشدید مجازات شکارچیان غیر مجاز، حدود 50 درصد به تشویق شکارچیان به همکاری با محیط‌زیست و 17 درصد نیز به ممنوعیت صدور مجوزهای جدید شکار رای دادند.

نکته اینجاست که برخی‌ها ادعا می‌کنند، شکار می‌تواند برای کشور سودآور باشد، در مقابل آنها طرفداران حقوق حیوانات بر این باورند که وضع تعداد اندک باقیمانده حیات‌وحش کشور آن قدر شکننده است که نمی‌توان با نابودی آنها به فکر سودآوری برای کشور بود، آنها می‌گویند می‌توان بدون شکار حیات وحش نیز برای کشور درآمدزایی کرد؛ زیرا تنوع زیستی در کشورمان آن قدر زیاد است که می‌توان با مهیا کردن شرایط برای جذب گردشگران مانند آن دسته از طبیعت دوستان که فقط برای پرنده‌نگری سفر می‌کنند، درآمدزایی کرد و جان حیات‌وحش کشور را نیز به خطر نینداخت.

مهمانان برنامه مناظره روز گذشته را شهرام امیری شریفی رئیس انجمن دید‌بان حقوق حیوانات، افشین دانه‌کار مدیر گروه محیط‌زیست دانشگاه تهران، اسرافیل شفیع‌زاده نومندان فعال توریسم شکار، احمدعلی کیخا معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست و مجید نوائیان استاد دانشگاه آزاد و فعال محیط زیست تشکیل دادند.

شهرام امیری‌شریفی، رئیس انجمن دید‌بان حقوق حیوانات اولین مهمانی بود که به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت و گفت: با شکار مخالف نیستم مشروط به این‌که با نیاز طبیعی و ابزار طبیعی صورت بگیرد، اما امروزه برای لجبازی در پایتخت هم شکار انجام می‌شود. متاسفانه 116 نفر از محیط‌بان از سوی شکارچی‌ها از دست رفته‌اند. به گفته وی، این موضوع باید از نظر اجتماعی، فلسفی، روان‌شناسی، اقتصادی، فرهنگی و شرعی بررسی شود؛ زیرا اکنون بشر متمدن شده و برای زنده ماندن نیاز به شکار ندارد.

امیری شریفی با اشاره به این‌که برخی‌ها ادعا می‌کنند شکارچی‌ها سبب ارزآوری می‌شوند، عنوان کرد: خیلی از مسائل دیگر برای درآمدزایی وجود دارد، مانند قاچاق اسلحه. نکته اینجاست که ما یوز را ناموس کشور می‌دانیم.

به گفته وی، می‌توان گردشگری را توسعه داد برای نمونه با گردشگری پرنده‌نگری می‌توان برای جوامع محلی درآمدزایی کرد، زیرا در کشور ما به اندازه همه اروپا پرنده وجود دارد.

درآمد غیرواقعی گردشگری شکار

شریفی امیری در ادامه به نامناسب بودن تجهیزات محیط‌بانان اشاره و اظهار کرد: چرا باید با محیط‌بان مانند بلد شکارچی برخورد کنیم، شخصی که ماهانه 400 هزار تومان حقوق می‌گیرد. محیط‌بان ما بنزین کافی در اختیار ندارد، واقعیت اینجاست که ماشین او در مناطق حفاظت شده خراب می‌شود و ماشین 400 میلیون تومانی شکارچی بایدآن را یدک بکشد.

برخی می‌گویند با گردشگری شکار می‌توان پنج میلیارد درآمد داشت، اما نکته اینجاست که با کشتن همه گونه‌های کشور این مبلغ به دست نمی‌آید.

افشین دانه‌کار، مدیر گروه محیط‌زیست دانشگاه تهران نیز دراین باره عنوان کرد: صید و شکار آبزیان و حیات‌وحش بخشی از ارزش افزوده در طبیعت است، من معتقدم فقدان مدیریت و برنامه‌ریزی سبب آشفتگی در این عرصه شده است. شکارچیان واقعی طبیعت‌شناس هستند، اما شکارچی غیرمجاز دانش لازم را ندارد. با ممنوعیت صید، بخش مطلع شکارچیان را حذف می‌کنیم. متاسفانه امروزه ارزش حیات وحش برای مردم مشخص نیست.

به گفته وی، نباید موضوع را سیاه و سفید دید. سازمان حفاظت محیط‌زیست نتوانسته تناسبی بین حراست، حمایت و حفاظت برقرار کند.دانه کار یادآور شد: سازمان حفاظت محیط‌زیست باید برنامه راهبردی برای شکار و صید تنظیم کند به این شکل که برنامه‌ها برای گونه‌های در خطر انقراض و گونه‌هایی که وضع مناسبی دارد، متفاوت باشد.

شکارچی قانون مدار و شکارچی غیرمجاز

اسرافیل شفیع‌زاده نومندان، فعال گردشگری شکار مهمان دیگر برنامه مناظره بود، وی با بیان این‌که ما مخالف حمایت حیوانات نیستیم، تصریح کرد: باید بین شکارچیان قانون‌مدار و شکارچیان غیرمجاز فرق قائل شد. مهم این است که امسال براساس گزارش محیط‌زیست 357 مجوز برای شکار صادر شده است، اما عامل نابودی حیات وحش در کشور شکار غیرمجاز است.

به گفته وی، باید با مدیریت صحیح و فرهنگ‌سازی و تشویق جوامع محلی، آثار زیانبار را به حداقل برسانیم، زیرا توسعه شهرنشینی و دادن مجوزهای معادن و سدسازی از عوامل دیگر نابودی محیط‌زیست کشور بوده و بهتر است مسئولان محیط‌زیست گروه مشاوره‌ای از محیط‌بانان داشته باشند.

شفیع‌زاده ادامه داد: ایجاد قرق اختصاصی می‌تواند شرایط را برای مشارکت مردم فراهم کرده و فشار بر زیستگاه‌ها را کاهش‌دهد. محدود کردن شکار راهکار معقولی نیست؛ زیرا شکارچیان برای شکار قوچ کرمانی 12 هزار دلار به حساب دولت واریز می‌کنند یا شکارچیان خارجی برای گونه لارستانی حاضرند یکصد هزار دلار پرداخت کنند.

احمد‌علی کیخا، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با بیان این‌که 1140 گونه جانوری در کشور داریم، یادآور شد: 74 گونه جانوری در کشورمان در معرض تهدید هستند.

به گفته وی، سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکنون برای حفاظت از محیط‌زیست کشور 116 شهید و 124 جانباز داشته است.این درحالی است که کمبود محیط‌بان یکی از مشکلات همیشگی کشور بوده است، زیرا وسعتی برابر با 17 میلیون هکتار در کشور را 264 پاسگاه محیط‌بانی پوشش می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت ما یک سوم استاندارد‌های بین‌المللی نیرو برای حفاظت از مناطق حفاظت شده در اختیار داریم.

کیخا درباره مجوز‌های شکار صید شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: از سال 87 تا کنون میانگین صدور پروانه شکار در کشور 405 عدد بوده است.

به گفته وی، امسال 157 پروانه شکار به‌صورت ویژه و 193 پروانه نیز برای مناطق خارج از مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست صادر شده است.

وی بیان کرد: در 9 ماه اول امسال 1215 شکار غیرمجاز پستاندار، 300 مورد زنده‌گیری و 5129 شکار غیرمجاز پرندگان در کشور ثبت شده است.

کیخا یادآور شد: ما با قرق اختصاصی موافقیم، متاسفانه با توجه به ماموریت سازمان در حفظ حیات وحش باید گفت ما درمناطق حفاظت شده مانند پارک گلستان نیز موفق نبوده‌ایم.

این در حالی است که مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست با توجه به شرایط نامناسب حیات وحش در 16 استان کشور 150 مجوز شکار در 15 استان صادر کرده‌اند. کیخا معتقد است با توجه به شرایط کشور باید به سمتی برویم که پروانه شکار صادر نشود؛ زیرا حدود 30 برابر شکارقانونی تخلف صورت می‌گیرد.

مجید نوائیان، استاد دانشگاه آزاد و فعال محیط‌زیست نیز با اشاره به این‌که شکار مربوط به عصر جدید نیست، بیان کرد: رابطه شکار و شکارشونده از دیرباز وجود داشته است، زیرا وجود شکارچی برای بقای شکارشونده مهم است، البته افراط و تفریط درست نیست.وی اظهار کرد: باید مشخص کرد که شکار برای چه کسی و برای چه حیوانی ممنوع می‌شود، زیرا تعداد شکارچیان غیرمجاز خیلی بیشتراز تعدادی است که اعلام می‌شود. ما دراین مدت مجوزی برای شکار یوز، پلنگ یا خرس صادر نکرده‌ایم، اما وضع این گونه‌ها مناسب نیست. بنابراین نباید فقط انگشت اتهام را به سوی شکارچی‌ها بگیریم.

در قسمت پایانی برنامه که به مناظره دونفره شفیع‌زاده و امیری شفیعی اختصاص داشت نیز 74 درصد از شرکت‌کنندگان با نظرات امیری شریفی موافق بودند.

مهدی آیینی/گروه جامعه