تروریسم وارداتی

منطقه خاورمیانه کم و بیش به دلایل متعددی شاهد این پدیده بوده است. با این حال رشد گروه‌های تروریستی و حوادث مخربی که درکشورهای منطقه ازجمله سوریه، عراق، لبنان و پاکستان اخیرا شدت گرفته، ما را بر آن می‌دارد تا این پدیده شوم و نوع نسبتا جدید آن را که تروریسم وارداتی نام گرفته است، بیش از پیش بررسی کنیم.

در عالم سیاست و به کردار گروه‌های مبارز که برای رسیدن به هدف‌های سیاسی خود، به کارهای خشونت‌آمیز و هراس‌انگیز دست می‌زنند، ترور و خود این گروه‌ها را تروریست می‌نامند.

انواع مختلفی از ترورها شناسایی شده‌اند: ترور شخصیت یا ترور روانی؛ که ترساندن و تهدید افراد است و در آن بیش از آن‌که به خشونت فیزیکی پرداخته شود از خشونت نرم استفاده می‌شود.

تروریسم دولتی؛ سیاست تهدید و مداخله خشن و قهرآمیز یک دولت در امور دولت‌های دیگر و تخلف از قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد است.

تروریسم بین‌المللی؛ به اعمالی که به منظور تامین مقاصد سیاسی در سطح بین‌المللی انجام می‌شود اطلاق می‌گردد. در این نوع تروریسم محدوده عمل تروریستی گسترش می‌یابد و از سطح یک دولت ملی فراتر می‌رود و وارد عرصه بین‌المللی می‌شود.

نوع دیگر تروریسم، هسته‌ای است که به حمله علیه تاسیسات و تسلیحات هسته‌ای یا خرابکاری آن اطلاق می‌شود و از سویی به گروه‌های غیرقانونی که در پی دسترسی به سلاح‌های هسته‌ای باشند یا بخواهند از سلاح‌های هسته‌ای به عنوان یک وسیله تروریستی استفاده کنند.

تروریسم سایبری؛ نوع جدید دیگری از تروریسم است که حاصل تلاقی تروریسم و فضای مجازی است و عموما به معنای حمله یا تهدید به حمله علیه سیستم‌های شبکه رایانه‌ای و اطلاعات ذخیره شده در آنهاست که به منظور ترساندن یا مجبور کردن دولت یا اتباع آن با اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص، اعمال می‌شود.

با این حال ناآرامی‌های منطقه و ایجاد تنش و آشوب در کشورهایی نظیر لبنان، عراق و سوریه از سوی گروه‌های تروریستی و همچنین وجود برخی شواهد مبنی بر این‌که تروریست‌ها از مناطقی نظیر اروپا به خاورمیانه و آفریقا اعزام می‌شوند، نوع دیگری از تروریسم را تحت عنوان تروریسم وارداتی شناسایی می‌کند.

اکنون در سوریه گروه‌های سلفی ـ القاعده وارد شده از مناطق اروپایی نگرانی‌هایی را برای دولت‌های خود به وجود آورده و هر روز نیز بر شمار تروریست‌های چشم‌آبی در این مناطق افزوده می‌شود.

گزارش سازمان‌های اطلاعاتی غربی نشان می‌دهد پیوستن جنگجویان خارجی به نیروهای وابسته به القاعده در سوریه در سال 2013 افزایش چشمگیری داشته است. طبق آمارهای غیررسمی 4000 تا 5000 دارنده تابعیت اروپایی در کنار گروه‌های تروریستی در سوریه می‌جنگند.

این افراد امروز تبدیل به معضلی شده و برای کشورها و شهروندان اروپایی ایجاد ترس و وحشت می‌کند.

شرایط کنونی نشان می‌دهد این گروه‌های تروریستی پس از بازگشت، به تهدیدی برای کشورهای حامی خود تبدیل خواهند شد.

اخیرا نیز مسئول امور داخلی اتحادیه اروپا نسبت به رشد تروریسم وارداتی هشدار داده است.

سیسیلیا مالمستورم در این‌باره اعلام کرد آن دسته از اتباع اروپایی که برای جنگیدن در منطقه رزمی به کشوری دیگر رفته‌اند، در این روند تندروتر خواهند شد. برخی از این افراد جوان در میدان جنگ پرورش یافته و سخت شده‌اند و از این رو بعد از بازگشت از منطقه عملیاتی، تهدید امنیتی بزرگی به شمار می‌روند و ممکن است در درازمدت به عنوان کاتالیزور تروریسم عمل کنند. به عبارتی دیگر باید گفت این نوع تروریسم، بازتولید می‌شود و احتمال این‌که آتش آن دامنگیر کشورهای اعزام‌کننده شود، بسیار بالاست.

در هر صورت این مهم است که بدانیم ما با شیوه جدیدی از تروریسم روبه‌رو هستیم که دستپخت مدعیان حقوق بشر و دموکراسی در کشور ما و منطقه است.

با توجه به قرار گرفتن ایران در منطقه خاورمیانه و همجواری آن با کانون‌های تروریسم و بالطبع تاثیرپذیر بودن کشورمان از وقایع تروریستی، شایسته است زمینه‌های رشد تروریسم در جهان و بویژه منطقه خاورمیانه و همچنین تعهدات بین‌المللی کشورهای عضو سازمان ملل متحد در این باره مورد بررسی قرار گیرد تا از این طریق زمینه‌های ورود بحران تروریسم به کشور و منطقه محدود و حفظ منافع ملی و منطقه‌ای میسر شود.

محمودرضا امینی - جام‌جم