طرح 5000 میلیارد تومانی حمایت از بیماران سرطانی

در حالی که این بیماری صعب‌العلاج، سومین عامل مرگ‌ومیر بین ایرانیان شناخته می‌شود، اما حجم حمایت‌های مالی از این بیماران به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای درمانی آنان نیست.

روز گذشته نیز رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در اظهارنظری قابل تامل عنوان کرد که درمان یک بیمار مبتلا به سرطان اگر بموقع مراجعه کند، حدود ۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد.

حال محاسبه کنید وقتی متوسط درآمد یک فرد کارمند یا کارگر در کشور به زحمت به یک میلیون تومان در ماه می‌رسد، در صورتی که یکی از اعضای این خانواده به بیماری سرطان مبتلا شود، اگر همه زندگی‌اش را هم بفروشد، نمی‌تواند از پس هزینه‌های درمان بربیاید.

این وضعی است که برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان در کشور وجود دارد و البته در هیچ کدام از دوره‌های مدیریتی وزارت بهداشت، این چالش درمانی حل نشده است.

در همین حال، محمد حاجی‌آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با جام‌جم از بررسی طرحی جدید در وزارت بهداشت خبر می‌دهد که در صورت تصویب می‌تواند به کاهش چشمگیر هزینه‌های درمان بیماران مبتلا به سرطان منجر شود.

به گفته آقاجانی، این طرح با عنوان «حفاظت مالی از مردم در مقابل هزینه‌های کمرشکن سلامت» نامگذاری شده است و بنا دارد که بیماران را در مقابل بیماری‌های صعب‌العلاجی مثل سرطان حمایت مالی کند. آن‌گونه که این مقام مسئول خبر می‌دهد، این برنامه جدید در «طرح تحول سلامت دولت» در حال بررسی است و در صورت تصویب نهایی، بسیاری از هزینه‌های درمان بیماران مبتلا به سرطان کاهش پیدا خواهد کرد.

معاون درمان وزارت بهداشت یادآوری می‌کند که برای اجرای این طرح، حدود 5500 میلیارد تومان اعتبار نیاز است و در صورت تصویب در مجلس می‌تواند در سال 93 به کمک مالی بیماران مبتلا به سرطان بیاید. اما ابهامی که در اجرای این طرح وجود دارد، این است که منبع مالی اجرای این طرح جدید حمایتی در وزارت بهداشت، درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌هاست.یعنی در صورتی که مجلس با تخصیص بخشی از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به بخش درمان موافقت کند، این طرح قابلیت اجرا خواهد داشت، ولی در صورت تخصیص نیافتن درآمد یارانه‌ها به نظام درمان، معلوم نیست این طرح چگونه ضمانت اجرایی خواهد داشت.

کمیته بررسی سرطان در مجلس

علاوه بر وزارت بهداشت، این روزها نمایندگان مجلس هم به تدوین طرح‌های حمایت از بیماران مبتلا به سرطان روی آورده‌اند.

مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز روز گذشته پیشنهاد تشکیل کمیته بررسی سرطان در کشور را ارائه کرد و گفت: این کمیته می‌تواند با دستورالعمل‌های واقعی و عدالت‌محور در سیاستگذاری‌های بخش سلامت نقش داشته باشد.به گفته پزشکیان، این تیم به صورت یک کمیته مجرب، می‌تواند در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس راه‌اندازی شود، اما پیش از هر گونه اقدام ضرورت دارد تا دستورالعمل‌های روشن و علمی آن مشخص شود، بنابراین اعضای این کمیته می‌توانند دستورالعمل‌ها را تهیه کرده و نسبت به اجرایی کردن آن اقدام کنند. به اعتقاد وزیر پیشین بهداشت، در این کمیته‌ها، همه جزئیات مربوط به بیماری سرطان باید دسته‌بندی شده و مطالب به گونه‌ای منعکس شود که در مردم اعتمادسازی شده و براحتی راهکارهای آن برای پیشگیری از ابتلا به چنین بیماری‌هایی را بپذیرند.

گرچه پیشنهاد تشکیل کمیته بررسی سرطان در مجلس، به خودی خود می‌تواند گامی مثبت برای کاهش هزینه‌های درمان سرطان باشد، اما سابقه تشکیل چنین کمیته‌هایی نشان داده است که تا وقتی برای اجرایی شدن تصمیمات چنین کمیته‌های اضطراری، منابع مالی تخصیص داده نشود، مجموع نتیجه‌گیری این کمیته‌ها در حد تئوری باقی می‌ماند و دردی از هزینه‌های سنگین درمان بیماران مبتلا به سرطان دوا نخواهد کرد.

در حالی که بر اساس آمارهای رسمی، مردم بیش از 70 درصد از هزینه‌های درمان را پرداخت می‌کنند، اما دکتر علی یعقوبی جویباری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند که سهم پرداختی مردم در درمان سرطان، بسیار بیشتر از 70 درصد است.

به گفته این متخصص، بسیاری از داروهای مربوط به درمان سرطان از حمایت بیمه‌ها برخوردار نیست و اگر بیماری مجبور باشد تا پایان عمر از درمان‌های ترکیبی مثل جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی استفاده کند، هزینه‌های درمان او گاه به صدها میلیون تومان نیز خواهد رسید.

فرید کرمی، رئیس انجمن آسیب‌شناسی پزشکی (پاتولوژی) نیز به جام‌جم می‌گوید: هزینه‌های تشخیص درمان سرطان، حدود یک درصد از کل هزینه‌های درمان سرطان را شامل می‌شود، ولی با وجوداین هم بسیاری از پزشکان و هم بسیاری از مردم، در تشخیص اولیه سرطان غفلت می‌کنند و به همین علت، هزینه‌های درمان سرطان بالاتر می‌رود.

به گفته این متخصص، نکته نگران‌کننده‌تر این است که سن ابتلا به سرطان در ایران، سال به سال کاهش پیدا می‌کند؛ به طوری که اگر در گذشته سن ابتلا به برخی سرطان‌ها 45 تا 50 سال بود، اما حالا شما می‌توانید خانم‌های زیادی را پیدا کنید که در سنین بین 25 تا 30 سال به سرطان پستان مبتلا می‌شوند.

هزینه درمان به مرحله بیماری ربط دارد

هم اکنون بیش از 400 هزار بیمار مبتلا به سرطان در کشور وجود دارد و هر ساله 90 هزار بیمار جدید نیز به آمار مبتلایان اضافه می‌شود.هزینه درمان سرطان، بیشتر از آن‌که به نوع سرطان ربط داشته باشد، به مرحله گسترش بیماری و زمان مراجعه بیمار ربط دارد.

دکتر پدرام فدوی، آنکولوژیست به جام‌جم می‌گوید: هزینه درمان سرطان به این ربط دارد که این بیماری تا چه مرحله‌ای پیش رفته است. مثلا برای درمان سرطان معده در مراکز خصوصی، معمولا بین هفت تا هشت میلیون تومان هزینه جراحی می‌شود، بین شش تا هفت میلیون تومان هم خرج پرتودرمانی خواهد شد و همچنین برای شیمی‌درمانی هم، هر بار بین 500 تا 600 هزار تومان خرج خواهد داشت؛ البته در مراکز دولتی، این هزینه‌ها گــــاه تا 80 درصد کاهش پیدا می‌کند.

این متخصص خاطرنشان می‌کند: برای تخمین هزینه درمان انواع سرطان‌ها، مهم است که بدانیم بیماری در چه مرحله‌ای قرار دارد. مثلا برای آن گروه از بیماران مبتلا به سرطان پستان که از داروی «هرسپتین» استفاده می‌کنند، برای دریافت این دارو، هربار چهار میلیون هزینه می‌کنند و مجبورند هر سه هفته یکبار هم از این داروی گرانقیمت استفاده کنند، ولی احتمال دارد بیمار دیگری در همان مرحله اول مراجعه به پزشک، با عمل جراحی مشکلش حل شود.

فدوی بر این باور است که هزینه درمان بسیاری از سرطان‌ها ـ بجز سرطان‌های خاصی مثل کلیه، روده و کبد که هزینه‌های درمان در همان مراحل اولیه هم سرسام‌آور است ـ برای درمان دیگر سرطان‌ها حدود 40 تا 50 میلیون تومان هزینه درمان مرحله اول بیماری می‌شود، اما اگر بیماری در دیگر اعضای بدن هم گسترش پیدا کند (متاستاز داشته باشد)، به مراحل درمان اضافه می‌شود و هر مرحله درمان، حدود 30 تا 40 میلیون تومان هزینه مراحل درمان بعدی خواهد شد.

با این حساب می‌توان گفت تا وقتی بیمه‌ها، چتر حمایتی خود را گسترده‌تر نکنند و بحث پیشگیری و آموزش نیز در جامعه گسترش پیدا نکند، آنگاه می‌توان پیش‌بینی کرد که همچنان رنج هزینه‌های درمان سرطان، از رنج جسمی این بیماری سبقت بگیرد.

امین جلالوند - گروه جامعه