کابوس القاعده

این تصمیم ایالات متحده افرادی را که از نزدیک روند تحرکات گروه تروریستی القاعده را دنبال نمی‌کنند تا حدی متعجب و چه‌بسا شگفت‌زده کرد.

آیا ایالات متحده و هم‌پیمانانش نبودند که در سال‌های اخیر همواره از تضعیف ماشین جنگی و مهار کردن حملات تروریستی این گروه خبر می‌دادند؟

هرچند این گونه اظهارات آمریکا و متحدانش کمی پیچیده و مبهم می‌نماید ولی حقیقت این است که توان عملیاتی القاعده طی سال‌های اخیر چه‌بسا تقویت شده و در نتیجه این گروه تروریستی توانسته زمینه عملیاتی مساعدتری را برای خود در خاورمیانه و شمال آفریقا پدید آورد.

روند مطالعه و بررسی فعالیت‌های القاعده پس از حملات 11 سپتامبر این امر را تائید می‌کند که در اینجا به آنها اشاره می‌شود.

1 ـ القاعده در یمن

پس از آسیب وارد شده به القاعده در اثر حمله آمریکایی‌ها که موجب قتل اسامه بن لادن در پاکستان در سال 2011 شد و به موازات آن حملات پی‌درپی هواپیماهای بدون سرنشین و کشتن تعدادی از سران القاعده در مرز پاکستان و افغانستان، فعالیت‌های القاعده از آنجا به نقاط دیگر ازجمله یمن، صحرای سینا در مصر، لیبی، عراق، آفریقای شرقی (سومالی) و غربی (مالی) و برخی نواحی دیگر انتقال یافت. باید دانست ستاد القاعده در شبه جزیره عربستان در یمن مستقر شده است و تاکنون توانسته است نگرانی‌های زیادی را به وجود آورد.

گزارش استراق سمع مکالمات صورت گرفته بین سران القاعده یمن نشان می‌دهد «طراحی عملیات تروریستی جدیدی» علیه منافع غربی در یمن در دست اقدام است.

یک منبع آگاه اظهارنظر کرده که القاعده یمن به حدی از توانایی رسیده که می‌تواند اهداف هوایی را مورد اصابت قرار دهد.

در واکنش به این امر آمریکا و هم‌پیمانانش تلاش کرده‌اند توانایی القاعده را در یمن مهار کنند هر چند تاکنون در این راه توفیق چندانی به دست نیاورده‌اند. در نتیجه، برخی حملات پهپادهای آنها در این کشور به اشتباه مراسم عروسی را هدف گرفته و افراد بی‌شماری از غیرنظامیان را کشته است.

2 ـ القاعده در سوریه

القاعده به دلیل بروز ناآرامی‌های سوریه، استحکامات نظامی قابل توجهی را توانست در این کشور به وجود آورده و حدود 11 هزار تروریست از 74 ملیت مختلف را به آنجا بسیج کند. این نیروها از آوریل 2011 همزمان با بروز ناآرامی‌ها سازماندهی شده‌اند و حدود 2000 نفر از آنها از کشورهای اروپایی به سوریه رفتند.

هم‌اکنون بزرگ‌ترین نگرانی کشورهای غربی اینجاست که پس از فروکش کردن بحران سوریه و مراجعه این تروریست‌های مجرب و کارآزموده به کشورهای خود چه باید بکنند.

نگرانی از اینجا نشات می‌گیرد که این تروریست‌ها توانایی‌های نظامی و عملیاتی خود را در سوریه بشدت افزایش داده‌اند و از طریق ایجاد شبکه‌های ارتباطی و اطلاعاتی وسیع قابلیت طرح و برنامه‌ریزی و اجرای عملیات تروریستی بالایی را در غرب دارند.

انفجارهای بوستون که به وسیله مواد منفجره با قدرت تخریب پایین صورت گرفت زنگ خطر را به صدا درآورد بخصوص این که القاعده با مرور زمان همواره قدرت تخریب و ترور وسیع تری داشته است.

تصور این است که نیروهای القاعده در سوریه و یمن همپای هم‌قطاران خود در پاکستان و افغانستان به قابلیت بالایی در تولید و جاسازی مواد منفجره دست یافته باشند و از اینجاست که فروکش کردن بحران سوریه که منجر به بازگشت تروریست‌ها به غرب خواهد شد برای کشورهای غربی هم‌اکنون به کابوس بزرگی تبدیل شده و امکان وقوع فجایع تروریستی با حجم مواد منفجره بالا را موجب شده است.

3 ـ القاعده در عراق

سوریه با عراق هم‌مرز است. وجود حجم قابل توجهی از نیروهای القاعده در سوریه از یک طرف و عدم توانایی دولت عراق در جهت استقرار تام نیروهای بازدارنده حملات تروریستی با توجه به درگیری‌های قومی و مذهبی در این کشور از طرف دیگر، باعث گردیده نیروهای القاعده به استان‌های همجوار مرز عراق با سوریه هجوم ببرند.

بنا بر گزارش سازمان ملل از ژانویه تا فوریه 2013 به تنهایی بیش از7000 غیرنظامی عراقی و حدود یک هزار نفر از اعضای نیروهای امنیتی عراق طی درگیری‌های ضدتروریستی به قتل رسیده‌اند.

القاعده از طریق هدف قرار دادن شیعیان در عراق کوشیده دامنه نبردهای قومی و مذهبی را افزایش داده و عمیق‌تر کند.

هدف نهایی القاعده نفوذ هر چه بیشتر در استان‌‌های هم جوار مرز سوریه و عراق (درگیری‌های اخیر در فلوجه و رمادی در استان الانبار عراق) و ایجاد پایگاه‌های نظامی قوی‌تر برای طراحی و اجرای عملیات گسترده تروریستی است.

به نظر می‌رسد استراتژی القاعده روی حملات تروریستی متوالی و در عین حال در ابعاد کوچک‌تر تمرکز یافته است.

سوال اینجاست که آیا آمریکایی‌ها سال2013 از امنیت بیشتری نسبت به سال‌های قبل از آن برخوردار بودند؟ کارشناسان امنیتی آمریکایی بر این باورند که ضریب امنیتی آمریکا سال 2013 نسبت به قبل از آن کاهش پیدا کرده است.

این کارشناسان می‌گویند سیر نزولی حملات تروریستی در دنیا و از آن جمله در آمریکا چه‌بسا به علت تمرکز عملیات نظامی القاعده در سوریه و عراق بوده باشد.

منبع: سی‌ان‌ان
مترجم: علیرضا آرام