پارچه‌های جادویی

این پارچه‌ها و لباس‌هایی که با استفاده از آنها ساخته می‌شود و نیز فناوری‌های مرتبط با آنها نه‌تنها بسیاری از مشکلات پیش روی ما را حل می‌کنند، بلکه می‌توانند افق‌های جدیدی را در برابرمان بگشایند.

ساخت انواع پارچه‌های مقاوم در برابر انفجار، فلزات مذاب و حرارت بسیار زیاد، پارچه‌هایی برای گرم نگهداشتن کوهنوردان در دماهای بسیار پایین و حتی پارچه‌هایی برای کشیده شدن روی ساختمان‌ها برای بررسی میزان آسیب وارد شده به آنها طی زلزله تنها برخی از این نوآوری‌ها در حوزه نساجی هستند.

مقاوم حتی در برابر اسید

به تازگی موسسه پژوهشی «کربن ایکس» (CarbonX) از پارچه ویژه‌ای رونمایی کرد که می‌تواند در برابر طیف گسترده‌ای از موارد مختلف نظیر حرارت بسیار شدید، شعله مستقیم، مایعات قابل اشتعال، مواد شیمیایی خورنده و حتی فلز ذوب شده نیز مقاومت کند. مقاومت این پارچه تاحدی بالاست که حتی می‌تواند اسید سولفوریک با غلظت 93 درصد را به مدت 18 دقیقه بدون مشکل تحمل کند. سوراخ‌های بسیار ریزی که در سطح این پارچه قرار دارد، امکان تبادل هوا با خارج و نیز خشک شدن سریع داخل آن را فراهم می‌کند. فرمول ساخت این پارچه محرمانه بوده و از سوی این شرکت اعلام نمی‌شود. از این پارچه مقاوم می‌توان برای تهیه لباس برای کارگران کارخانه‌ها، کارکنان صنعت نفت و گاز، آتش‌نشان‌ها، نیروهای پلیس و همچنین رانندگان مسابقات اتومبیلرانی استفاده کرد.

پارچه ضدانفجار

دانشمندان در حوزه نساجی تاکنون چند نوع پارچه مختلف با قابلیت ضد انفجاری را تولید کردند. در یکی از این پروژه‌ها که Fly-Bag نام دارد و توسط اتحادیه اروپا پشتیبانی می‌شود، گروهی از دانشمندان از کشورهای مختلف در حوزه‌های مختلف مهندسی مواد توانستند پوششی ویژه و ضدانفجار را برای چمدان‌های مسافران در مسافرت‌های هوایی طراحی کنند. این پوشش ضدانفجار بسیار سبک وزن بوده و از نوعی ماده مقاوم در برابر حرارت با نام «آرامید» و کربن ساخته شده است. این پوشش طوری طراحی شده که می‌تواند در صورت انفجار یک بمب با اندازه کوچک یا متوسط در داخل چمدان یا کیف یک مسافر، اثرات انفجار را در خود نگاه داشته و به این ترتیب جلوی بروز فاجعه انسانی و آسیب به هواپیما را بگیرد. همچنین از آنجا که این پوشش جلوی رسیدن اکسیژن به داخل آن را می‌گیرد، آتش به وجود آمده از انفجار را نیز در خود خفه می‌کند.

البته کاربردهای این پوشش ضدانفجار فقط به قرار دادن چمدان مسافران در داخل آن محدود نمی‌شود. یکی دیگر از کاربردهای احتمالی این پوشش برای حمل باتری‌های لیتیمی خواهد بود. یکی از نقاط ضعف باتری‌های لیتیمی این است که ممکن است به سرعت دچار حریق می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت از این پوشش ضد انفجار می‌توان برای حمل و نقل انواع کالاهایی که ممکن است در حین جابه‌جایی دچار آتش‌سوزی و انفجار شود، استفاده کرد. به‌این ترتیب شاید بتوان اداره‌های پست و نیز شرکت‌های حمل و نقل کالا را یکی از مهم‌ترین مشتریان برای این پارچه ویژه به شمار آورد.

پارچه‌ای برای مقابله با زلزله

چند سال پیش دانشمندان ایتالیایی پس از مدت‌ها پژوهش توانستند نوعی پارچه طراحی کنند که می‌تواند به صورت یک پوشش خارجی روی ساختمان‌ها قرار گیرد. این پارچه بسیار مقاوم و در عین حال منعطف، دارای مجموعه‌ای از حسگرها در درون بافت خود است که می‌تواند تکان‌های ساختمان را زیر نظر گرفته و هر گونه شکاف ریز به وجود آمده در آن را شناسایی کند. به این ترتیب، می‌توان آسیب‌های به وجود آمده از زلزله (هرچند جزئی) را به سرعت شناسایی کرد و اثرات ناشی از این بلای طبیعی را به حداقل رساند.

پارچه‌ای برای نامرئی شدن

شاید در فیلم‌های هری پاتر دیده باشید قهرمان داستان با انداختن یک شنل جادویی روی خود از جلوی چشم دیگران ناپدید می‌شد، اما به نظر می‌رسد فناوری ساخته شده توسط یک شرکت کانادایی، این داستان خیالی را هر چه بیشتر به واقعیت نزدیک کرده است. این شرکت فرآوری ویژه‌ای با نام «نامرئی شدن کوانتومی» (Quantum Stealth) طراحی کرده که بنا به ادعای خود شرکت می‌تواند فردی را که این پوشش روی او قرار دارد را نامرئی کند. این پوشش ویژه حتی سایه فرد را نیز نامرئی می‌کند. همچنین دوربین‌های دید در شب که با استفاده از حرارت بدن فرد، وجود او را در تاریکی تشخیص می‌دهد نیز در برابر این فناوری کارایی خود را از دست خواهد داد. استفاده اصلی از این فناوری در حوزه نظامی خواهد بود، اما هیچ بعید نیست علاقه بشر به نامرئی شدن، سبب عرضه این فناوری به مشتریان عادی هم بشود!

پارچه‌هایی برای مقابله با سرما

طراحی پارچه‌هایی با مقاومت بالا در برابر سرما از اهمیت زیادی برای کوهنوردان و نیز سربازان برخوردار است. با این که بسیاری از فناوری‌های موجود در این زمینه از مواد مصنوعی ساخته شده در آزمایشگاه‌ها و فرآیندهای صنعتی بهره می‌برند، اما گاهی پیش می‌آید دانشمندان از تجربیات موفق و در عین حال کمتر شناخته شده اقوام مختلف نیز استفاده کنند. برای نمونه گروهی از دانشمندان به بررسی پوشش ساکنان مناطقی با ارتفاع بالا در کوهستان‌های هیمالیا پرداختند. آنها سرانجام پوشش بسیار مقاومی در برابر سرما پیدا کردند که توسط گروهی از اقوام کوچ‌نشین در سرزمین‌های کوهستانی بسیار سرد هیمالیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پوشش که اکنون به تولید صنعتی رسیده و با نام تجاری Hima-Layer عرضه می‌شود تا 40 درصد گرم‌تر از پوششی است که از پشم گوسفند مرینوس در نیوزیلند تهیه شده و معمولا توسط کوهنوردانی که به ارتفاعات بسیار بالا صعود می‌کنند مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین یکی دیگر از قابلیت‌های بسیار ارزشمند این پوشش جدید، توانایی مقابله آن با تعرق بدن است. مواد موجود در این پوشش جدید باکتری‌های مختلف را از بین می‌‌برد. به همین دلیل است این پوشش پس از چند ماه استفاده نیز بوی بدن را به خود جذب نمی‌کند.

پرینترهای سه‌بعدی برای تولید لباس

بی‌تردید پیشرفت‌های صورت گرفته بویژه در حوزه‌های مختلف فناوری می‌تواند آینده درخشانی را برای پوشش انسان به همراه داشته باشد، اما این پیشرفت‌ها تنها به بهبود کیفیت پارچه‌ها محدود نمی‌شود، بلکه دامنه تاثیر سلیقه مشتریان در انتخاب طرح و شکل لباس مورد نظرشان نیز افزایش می‌یابد و این کار ممکن نیست مگر با بهره‌گیری از پرینترهای سه‌بعدی.

صنعت تولید لباس تاکنون گام‌هایی هرچند کوچک برای همراهی با شتاب جهانی برای ساخت انواع چاپگرهای سه‌بعدی برداشته است. برای نمونه چندی پیش یک فرد نوآور توانست دستگاهی برای بافت پوشش‌های کاموایی نظیر کلاه یا دستکش با استفاده از طرحی که کاربر به آن می‌دهد، طراحی کند. همچنین نمونه اولیه از دستگاهی برای تولید لباس زیر با استفاده از الیاف مصنوعی براساس طرح مورد نظر کاربر ساخته شده است. با در نظر داشتن این روند می‌توان امیدوار بود در آینده شاهد به بازار آمدن پرینترهای سه‌بعدی با قابلیت ساخت انواع لباس‌ها با طرح‌ها و مشخصات مورد نظرمان باشیم.

پارچه‌ای برای زندگی در مریخ

چند سالی است که حرف و حدیث‌ها در مورد اعزام انسان به مریخ و ایجاد یک شهر فضایی روی این سیاره جدی‌تر شده است. با این که در حال حاضر از نظر فنی بشر به توانایی لازم برای انجام چنین مأموریتی دست یافته، باید این نکته مهم را هم در نظر داشت که هنوز اما و اگرهای زیادی در مورد امکان زندگی انسان روی مریخ وجود دارد. مسافرت از زمین به مریخ حدود هفت ماه به درازا می‌انجامد. یکی از مهم‌ترین تهدیداتی که جان مسافران فضایی را در این سفر تهدید می‌کند، تابش‌های خطرناکی است که فضانوردان در طی این مسیر در معرض آن قرار دارند. جو زمین به گونه‌ای است که حجم زیادی از این تابش‌های خطرناک کیهانی را جذب کرده و مانع رسیدن آن به انسان‌ها می‌شود. میزان تابشی که یک فضانورد در طی سفر به مریخ و بازگشت از آن دریافت می‌کند به‌تنهایی بیشتر از مجموع تابشی است که در طی کل زندگی روی زمین دریافت می‌کند. به همین دلیل است که اعزام فضانورد به ارتفاعی بالاتر از مدار پایینی زمین یعنی همان جایی که ایستگاه فضایی بین‌المللی در آن قرار گرفته صورت نمی‌گیرد. خلاصه این که اگر بتوان پارچه‌ای ویژه برای جذب این تابش‌های خطرناک طراحی کرد می‌توان زمینه را برای اکتشافات بیشتر فضایی و اعزام فضانوردان به مریخ نیز فراهم کرد.

خوشبختانه گروه‌های مختلفی از دانشمندان در حال کار برای طراحی چنین پارچه‌ای هستند. برای نمونه پژوهشگران در یکی از مراکز تحقیقاتی ناسا در حال کار برای تکمیل طراحی نوعی پارچه هستند که می‌تواند در برابر تابش‌های شدید خورشیدی مقاومت کند. این پارچه که از نانولوله‌های ویژه‌ای ساخته شده است، می‌تواند حجم زیادی از تابش‌های کیهانی و نیزذرات پرانرژی خورشیدی را منحرف سازد.

msn / مترجم: صالح سپهری‌فر