جای خالی نهادهای علمی در تحلیل مسائل روز کشور

هرچند چهره‌های برجسته سیاسی کشور که به بررسی رسانه‌ای مذاکرات می‌پردازند، هر یک با هدف موفقیت کشورمان در این روند نظرات خود را بیان می‌کنند، اما معمولا برخی پیش‌فرض‌های جناحی و واکنش‌های متقابل سیاسی مانع از توجه به پاره‌ای از این نقد و نظرها شده و چه تعاریف مثبت و چه انتقادات از مذاکرات هسته‌ای از سوی مقابل گاه با شدیدترین عبارات پاسخ داده شده و تمامی ایده‌ها با یک برچسب حزبی معنا می‌شود.

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که جای نهادهای مستقل پژوهشی معطوف به علوم سیاسی در کشور خالی است.

هرچند اکنون تعدادی موسسه تحقیقاتی بعضا وابسته به نهادهای حکومتی مشغول فعالیت هستند، اما این مراکز یا تولیدات علمی کمی دارند، یا به دلایلی امکان نشر نتایج مطالعات خود در فضای رسانه‌ای را ندارند یا اگر دارند، در غبار جدال‌های سیاسی موجود به چشم نمی‌آید و همین امر باعث شده تا اظهارنظر درباره مذاکرات هسته‌ای در حوزه عمومی از دقت علمی لازم و نتایج قابل استناد برخوردار نبوده و گاهی بر ابهام‌ها بیفزاید.

اندیشکده‌ها، تینک‌تنک‌ها یا انجمن‌های علمی در حوزه علوم سیاسی یا روابط بین‌الملل می‌توانند از زاویه‌ای مستقل از جناح‌بندی‌های سیاسی و فارغ از الزامات تشکیلاتی به انتشار نتایج پژوهش‌ های خود دست زده و نه‌تنها تحریک مخالفان خود را موجب نشوند، که به تیم مذاکره‌کننده برای ارتقای توان علمی و پژوهشی خویش نیز کمک کنند.

درست همان‌طور که امروزه هراز گاهی نتایج پژوهش یک اندیشکده غربی در رسانه‌های بین‌المللی انعکاس یافته و حتی گاهی فضای خبری داخلی ما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، در داخل کشور هم می‌توان در انتظار نتایج پژوهش‌های انجام شده در موسسات مستقل نشست و از زاویه تحقیقات علمی، پدیده‌های سیاسی را رصد کرد.

اگر به نهادهای مدنی در حوزه علوم سیاسی به اندازه کافی بها داده شود و چارچوب‌های علمی جای انگیزه‌های جناحی در موضع‌گیری‌ها را بگیرد، شاید دور باطل نگاه‌ «صفر و صد» به مسائل روز سرانجام به پایان برسد.

مصطفی انتظاری‌هروی ‌- گروه سیاسی