سرخوشی و افسردگی؛ دو روی یک سکه

با ذکر این نکته که ابتلا به اختلال دوقطبی الزاما به معنی مجرم شدن نیست، توضیحاتی در این زمینه ارائه می‌شود.اختلال دو قطبی همان طور که از نامش مشخص است، دو قطب مانیک (شیدایی) و دپرسیو (افسردگی)دارد.

افسردگی دو قطبی می‌تواند به دو شکل دیده شود.یکی آن‌که فرد بدون دوره مانیک (شیدایی)چند دوره افسردگی را تجربه و سپس دوره مانیک بروز می‌کند.

از طرف دیگر ممکن است او هرگز دوره افسردگی نداشته و فقط حالت مانیک داشته باشد اما بالاخره دوره افسردگی بروز خواهد کرد. 80 تا 90 درصد افسردگی‌ها یک قطبی و فقط 20 درصد مانیک ـ دپرسیو است.

نشانه‌های دوره شیدایی: این دوره معمولا ناگهانی آغاز می‌شود. خلق شاد، افکار شتابان، رفتارهای پرهیجان، بی‌خوابی ناشی از آنها با عملکرد عادی فرد مغایر است. شیدایی نشانه‌های هیجانی، شناختی، انگیزشی و جسمانی دارد. نشانه‌های هیجانی همان سرخوشی و بلندپروازی است اما خلق حاکم تحریک‌پذیر است بخصوص اگر جلوی خواسته‌های فرد گرفته شود.این دلیلی است که مانیک عنصر افسردگی نیرومندی همراه خود دارد.

نشانه‌های فکری و شناختی مانیک نیز بلندپروازانه است.فرد مانیک به محدودیت‌های توانایی خود اعتقاد ندارد و عواقب برنامه‌های خود را تشخیص نمی‌دهد. سرعت افکارش به قدری است که نمی‌تواند آن را بنویسد. فرد مانیک ممکن است افکار هذیانی داشته باشد.

درخصوص نشانه‌های انگیزشی نیز باید توجه داشت رفتار فرد مانیک بیش فعال است چه در شغل وچه در محافل اجتماعی یا روابط بین فردی. این افراد سلطه‌جو، پرتوقع و مزاحم هستند. آنها ممکن است به‌عنوان انسان‌های وسواسی،بی‌پروا وبا سبک لباس پوشیدن پرزرق و برق شناخته شوند.

نشانه‌های جسمانی مانیک نیز پر جنب و جوش بودن و کاهش نیاز به خواب است. گاه دیده می‌شود این بی‌خوابی تا زمانی که افسردگی غالب شود، ادامه دارد. حالت‌های مانیک ظاهرا برخلاف حالت‌های افسردگی است اما احساس‌ افسردگی در مدت شیدایی کاملا محسوس است. این افراد ناامیدتر از افراد عادی هستند و افکار خودکشی دارند، بنابراین به نظر می‌رسد مانیک دفاعی علیه افسردگی بنیادی است و در واقع سرخوشی‌شکننده از اندوه اساسی جلوگیری می‌کند. افراد به‌طور ژنتیک در برابر بیماری مانیک ـ دپرسیو آسیب‌پذیر هستند. این افراد در خانواده‌هایی یافت می‌شوند که در آنها نسل‌های متوالی به مانیک یا دپرسیو مبتلا بوده‌اند. افسردگی دو قطبی، با دارو درمان می‌شود.

رابعه موحد

روان‌شناس