درگیری قبیله‌ای در جنوب سودان

سران کنونی دولت جنوب سودان ادعا می‌کنند ماشار در پی تدارک یک کودتای نظامی با کمک دوستان و هوادارانش بود که البته ماشار با تکذیب این ادعا، گفته این اتهامی از سوی رئیس‌جمهور است، زیرا می‌خواهد منتقدانش را از صحنه خارج کرده و در انتخابات ریاست جمهوری آینده سال 2015 بدون رقیب باشد.

درگیری‌هایی که در جوبا آغاز شد و صدها قربانی بر جای گذاشت، بسرعت به دیگر استان‌ها و شهرهای جنوب سودان سرایت کرد و به مناطق شرقی این کشور تازه‌ تاسیس کشیده شد.

این امر نگرانی‌های فراوانی را درخصوص گسترش خشونت و بازگشت به حالت ناآرامی در منطقه سودان جنوبی و حضور فعال شبه‌نظامیان در این منطقه برانگیخته است.

این اوضاع می‌تواند به بازگشت جنگ داخلی به دلیل وجود اختلافات قومی و قبیله‌ای در منطقه جنوب سودان پس از گذشت فقط دو سال و نیم از استقلال این کشور منجر شود.

رقابت و ستیز میان سالوا کر (از قبیله دینکا) و ریک ماشار (از قبیله نویر) به سال‌های جنگ داخلی در جنبش مردمی آزادی سودان بازمی‌گردد که براساس رقابت‌های قبیله‌ای و نژادی با یکدیگر درگیر بودند. سال 1991 جنگجویان قبیله نویر حدود 2000 نفر از شهروندان عادی قبیله دینکا را به قتل رساندند.

رویارویی میان دو قبیله دینکا و نویر چندین دهه ادامه دارد و کینه‌ها و نفرت‌های بسیاری در میان دو طرف پراکنده شده است.

رقابت‌های اجتماعی و اقتصادی میان دو طرف به طور گسترده‌ای وجود دارد و تلاش برای رسیدن به سازش و جلوگیری از شعله‌ور شدن آتش جنگ داخلی از سوی دو طرف، ضروری به نظر می‌رسد.

در غیر این صورت ممکن است این کشمکش‌ها به دیگر قبایل جنوب سودان بویژه قبیله مورلی که روابط خوبی با دینکا ندارد، کشیده شود.

نویر در منطقه جونقلی شاهد درگیری‌های خونینی طی دو سال گذشته بود که آمار کشته‌ها به 1600 نفر رسید و در آن میان زنان و کودکان بسیاری قربانی شدند.

نزاع میان سران سیاسی و قبایل دینکا و نویر اگر کنترل نشود، می‌تواند به فاجعه انسانی تبدیل شده و به کشتارهای بیشری منتهی شود.

جنوب سودان همچنان یکی از فقیرترین کشورهای جهان و در ردیف کم‌توسعه‌ترین کشورهای آفریقایی است. ولی با وجود این از ذخایر نفتی فراوانی برخوردار است که نزاع‌های سیاسی اخیر، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نفتی را نگران کرده است.

در هفته گذشته 16 نفر از کارگران در ناآرامی‌های جنوب سودان به قتل رسیدند و این مسأله نگرانی بسیاری را در میان سرمایه‌گذاران نفتی و متخصصان و کارگران ایجاد کرده است.

درآمدهای نفتی، 98 درصد بودجه جنوب سودان را تشکیل می‌دهد و توقف استخراج نفت از مناطق نفتی جنوب سودان علاوه بر تأثیر شگرف بر اقتصاد این کشور، بر اوضاع منطقه شمال آفریقا و کشورهای همسایه نیز تأثیرگذار خواهد بود. کشور سودان از طریق جنوب سودان نفت خود را برای صادرات به دریای سرخ می‌رساند.

بحران در جنوب سودان بر دیگر کشورهای منطقه نیز تأثیرگذار خواهد بود و کشورهای همسایه جنوب سودان، از موج مهاجرت مردمی و فرار شهروندان از صحنه درگیری و نبرد نگرانی بسیاری دارد.

خروج از این بحران به تدبیر و خویشتنداری نیاز دارد و سران دولتی جنوب سودان باید از ادامه کشمکش‌ها خودداری کنند.

در غیر این صورت جنوب سودان به جنگ داخلی کشیده خواهد شد و ممکن است برای مدت‌های مدید شاهد خونریزی بی‌حاصل باشد. خصوصا در شرایط کنونی که مردم از ناکامی دولت مبنی بر تحقق خدمات عمومی و تامین نیازهای اصلی مردم خشمگین هستند.

دو طرف باید اختلاف‌های خود را از راه گفت‌وگو و صندوق‌های رأی حل و فصل کنند و نه از راه گلوله و خشونت.

مردم جنوب سودان به وساطت هیات توسعه کشورهای آفریقای شرقی چشم دوخته‌اند که سال 2005 نقش مهمی در توافق‌نامه سازش میان جنبش تمرد جنوب سودان و دولت خاطوم و پایان یافتن جنگ داخلی ایفا کرد؛ جنگی که بیش از 20 سال به طول انجامیده بود. آیا می‌توان امیدوار بود فتنه یک جنگ داخلی این بار در همان مراحل ابتدایی کنترل شود؟

منبع: القدس العربی
مترجم: محمدجواد گودینی