سایه تجملات بر سر یلدای ایرانی

رفتار و منش ما فقط در مورد موضوعات تکراری و کلیشه‌ای حمله به صفحات شبکه‌های اجتماعی افرادی که به هر شکل سیاسی، اجتماعی یا ورزشی ربط منفی به ایران پیدا می‌کنند، ختم نمی‌شود، رفتار ما فقط در تعصب‌های بدون فکر و کنش‌های بی‌نتیجه در مورد ابراز ملیت و تابعیت جدید کشورهای ترکیه و آذربایجان نسبت به شعرای ایرانی مانند مولانا و نظامی خرج نمی‌شود، متاسفانه دامنه این کژرفتاری‌ها و خودزنی‌ها به‌مسائل فرهنگی هم رسیده است.

افراط‌گرایی‌های ما در مورد برخی رسوم از جمله رسم زیبای شب چهارشنبه آخر سال، کار را به جایی رسانده که فضای بیشتر شهرهای کشور در چهارشنبه‌سوری شکل امنیتی به خود می‌گیرد و جوانان زیادی راهی بیمارستان می‌شوند و خانواده‌ها و سالمندان زیادی آرامش و اوقاتشان را با ترس و تلخی می‌گذرانند.

حالا هم چند سالی است آستین‌ها برای شب یلدا بالا رفته است، دوستی می‌گوید چون شب‌یلدای امسال اول هفته است، ما شب پنجشنبه مراسم یلدا برپا کردیم که جمعه استراحت کنیم، دیگری می‌گوید برای یلدای امسال یکی از اقوام که فال قهوه می‌داند، می‌آید تا برایمان فال بگیرد، آن یکی می‌گوید برای شب یلدا چند نفر از دوستان نزدیک را به رستورانی دعوت کرده‌ایم تا دور هم شام بخوریم و بعد از آن هر کسی به منزل خودش می‌رود، دوست دیگری می‌پرسد «پیامک یلدایی خوب چی داری؟»، دیگری برای شب یلدا آجیل 50 هزار تومانی خریده و چند جور غذا تدارک دیده و دنبال هندوانه مربعی شکل برای تزئین مراسمش است.

ما ایرانی‌های میهن‌پرست و وفادار به سنت‌ها و آیین‌های ملی فراموش کرده‌ایم که در ساده‌ترین تعریف «شب یلدا یا شب چله از جشن‌های کهن ایرانی است که در آن طی شدن بلندترین شب سال در نیمکره شمالی گرامی داشته می‌شود. این شب به زمان بین غروب آفتاب از سی‌ام آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته‌می‌شود.» (منبع ویکی‌پدیا)

ما فراموش می‌کنیم که حافظ‌خوانی و تفالی به دیوان او چه رسم زیبایی است و یادمان رفته که یلدا بهانه با هم بودن است و پیامک بازی و دیدار دوستان در رستوران یا تزئین هندوانه شب یلدا هیچ ربطی به آیین برگزاری زیبای این مراسم ندارد.

ما فراموش کرده‌ایم که یلدا را با هندوانه، کدو و یا تخمه هم می‌توان گذراند و همان دور هم بودن و سادگی و صمیمیت‌اش مراسم این شب را طی قرن‌ها حفظ کرده است.

حالا تجمل و چشم و همچشمی بر یلدای ایرانی سایه انداخته است. حالا فراموش کرده‌ایم که نیاکان ما با کمترین امکانات، یلدای طولانی را دور هم به خورشید می‌رساندند و از زیبایی‌های این رسم دیرین بهره می‌گرفتند.

مستوره برادران‌نصیری - ‌دبیر گروه جامعه