یلدا به ایران رسید

آفتاب در تهران غروب می‌کند؛ این آغاز شب یلداست. امروز پنجشنبه بیستم دسامبر برابر با آخرین روز از ماه آذر در تقویم ایرانی است. چله زمستان در حال فرا رسیدن است، امشب طولانی‌ترین شب سال است. امشب شب یلدا است.

ماشین‌ها تمام خیابان‌های تهران را احاطه کرده‌ و ترافیک هر روزه این شهر را سنگین تر از معمول کرده‌ است. مردم از اوایل عصر برای خرید مهمانی‌های یلدای خود در مراکز خرید می‌چرخند تا هر چه زودتر به خانه برگشته و در جشن‌های خانوادگی شرکت کنند. قفسه‌های شیرینی‌فروشی‌ها تقریبا خالی شده‌ است. قیمت آجیل در هفته گذشته بسیار بالا رفته است. کافه‌ها و رستوران‌ها آگهی‌های تبلیغاتی برای شرکت مردم در جشن شب یلدایشان داده‌اند. برای یک ناظر خارجی، یلدا به عنوان یک جشن ملی به نظر می‌رسد.

از مرتضی راننده تاکسی در خیابان ستارخان در غرب تهران می‌پرسم که آیا یلدا یک هنجار در ایران مدرن است؟ او معتقد است ‌نه و یلدا طی سال‌های اخیر آنقدر مهم شده؛ در گذشته تنها یک سنت کوچک بوده است، اما نوشین، روان‌شناسی در جنوب تهران نظری خلاف او دارد. او می‌گوید یلدا از جمله جشن‌ها و سنت‌های مهم ایرانی است و یکی از مهم‌ترین بهانه‌های ایرانی‌ها برای جمع‌شدن دورهم و با هم ‌بودن است. بهاره فیزیکدان سی‌وشش ساله نظر زیبایی دارد. او می‌گوید یلدا زمانی برای جمع‌شدن سنت‌های کهن با عادت‌های مدرن امروزی است. بهاره از کودکیش می‌گوید که همه خانواده در خانه پدربزرگشان جمع می‌شدند و در کنار عموزاده‌ها و عمه‌زاده‌ها بازی و خوشگذرانی می‌کردند، اما یلدای این روزها برایش کمی فرق کرده و می‌گوید دیگر دوست ندارد مثل سال‌های تکراری گذشته با اقوام، شب یلدا را سپری کند. بهاره از شرکت در تورهای گردشگری شب یلدا که توسط آژانس‌های مسافرتی برگزار می‌شود، بیشتر استقبال می‌کند و با برادرش به سفر می‌رود.

کاشانی فردی که دارای یک شیرینی فروشی در نزدیکی میدان ولیعصر است، معتقد است آیین شب یلدا برای کسب و کارش بسیار پرسود است. کاشانی می‌گوید مردم از یک یا دو روز پیش از یلدا سفارش شیرینی می‌دهند تا هم در شب جشن شیرینی تازه داشته باشند و هم از فراهم بودن شیرینی‌شان مطمئن باشند.

کانال‌های تلویزیون برای این شب چند فیلم سینمایی نمایش می‌دهند که در بینشان فیلم‌های روز سینمای جهان نیز وجود دارد. در برخی‌کانال‌ها سفره‌هایی با تزئینات مرتبط با یلدا نمایش می‌دهند و مهمانانی مشهور از حوزه‌هایی چون سینما و ورزش حضور دارند. اشعاری از شاعر معروف شیرازی حافظ نیز در بین برنامه‌هاست که گویا خواندن اشعارش در شب یلدا یکی از سنت‌های مهم است.

دیگر دیر وقت شده است، اما خیابان‌های تهران همچنان پرهیاهو و شلوغ است. شب یلدا تازه آغاز شده است. تهران به زیر حجابی از تاریکی فرورفته اما روح شکست‌ناپذیر آیین یلدا، شوری در این شب به پا کرده است.

آیسا اسدی