پیشگیری از سرطان دهانه رحم

دهانه رحم، قسمت ابتدایی رحم است که در معاینات زنان قابل دیدن و بررسی است و سرطان دهانه رحم از شایع‌ترین سرطان‌های زنان است که معمولا در دهه چهارم زندگی یعنی 40 تا 50 سالگی یا بیشتر بروز می‌کند.

این سرطان که در مراحل اولیه قابل تشخیص از سوی تست پاپ اسمیر است در صورتی که تشخیص داده نشود و پیشرفت کند، بسیار کشنده است.

متاسفانه بیماری علائم کمی دارد و ممکن است علامت واضحی نداشته باشد. از علائم بیماری می‌توان به خونریزی نامرتب، خونریزی به دنبال نزدیکی و ترشحاتی با بوی بد از واژن، کاهش وزن و اختلالات ادراری اشاره کرد.

بهترین توصیه برای تمامی خانم‌ها انجام مرتب پاپ اسمیر است تا قبل از بروز بیماری تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

از طرفی چون در 90 درصد بیماران، ویروس عامل زگیل تناسلی در بیمار مبتلا به سرطان دهانه رحم دیده می‌شود، واکسیناسیون علیه این ویروس بویژه در سنین 11 تا 26 سالگی به تمامی زنان توصیه می‌شود.

اما پاپ اسمیر در چه شرایطی و چگونه انجام می‌شود؟ این تست در مطب و از سوی پزشک یا ماما انجام می‌شود.

شرایط انجام تست این است که بیمار در دوران خونریزی عادت ماهانه نباشد، شب قبل از انجام تست نزدیکی نداشته باشد، دوش واژینال نگرفته باشد، از کرم‌ها و تامپون‌های داخل واژن استفاده نکرده باشد و در وان یا استخر نیز نرفته باشد.

در این شرایط در مطب حاضر می‌شود، روی تخت معاینه قرار می‌گیرد و پزشک با وسیله‌ای استریل از جنس پلاستیک یا فلزبه نام اسپکولوم داخل واژن و دهانه رحم را می‌بیند و با وسایل ظریف از جنس چوب، پنبه یا پلاستیک به آرامی از ترشحات دهانه رحم نمونه می‌گیرد سپس این نمونه را روی یک لام یا صفحه شیشه‌ای مخصوص آزمایشگاه قرار می‌دهد و با اسپری مخصوص این ترشحات را فیکس می‌کند و پس از خشک شدن، نمونه را برای آزمایشگاه می‌فرستد.

در روش دیگر، نمونه با برس مخصوص پلاستیکی گرفته و در یک بطری کوچک دردار حاوی مایع نگه دارنده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

در روش دوم، سلول‌ها بهتر حفظ شده و احتمال اشتباه کمتر است. همچنین در این روش می‌توان وجود یا نفی ویروس عامل زگیل تناسلی را که خود زمینه​ساز سرطان دهانه رحم است، چک کرد.

این تست در تمامی زنان بیست و یک تا شصت و پنج ساله باید انجام شود، همین طور زنانی با سنین پایین‌تر که سه سال از شروع نزدیکی در ایشان می‌گذرد.

این تست سالانه انجام می‌شود، ولی پس از 30 سالگی در صورت طبیعی بودن سه تست پیاپی می‌تواند هر دو تا سه سال یکبار انجام شود.

در کسانی که رحم به دلیل بیماری خوش‌خیم مثل فیبروم با جراحی برداشته شده، نیازی به انجام این تست نیست. این تست برای غربالگری سرطان‌های دیگر تناسلی مثل سرطان تخمدان و رحم نیست و نباید در این باره اشتباه شود.

دکتر ثریا عالمی - جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان