مجوز اولین مرکز ترک الکل کشور صادر شد

بالاخره روز گذشته، قفل این مشکل تا حدودی باز شد و مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از صدور مجوز تاسیس اولین مرکز ترک الکل در کشور خبر داد و فرید براتی‌سده در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد که مجوز این مرکز که در تهران فعالیت خود را آغاز می‌کند به صورت آزمایشی صادر شده است و فعلا تا زمانی که شرایط و نتایج فعالیت این مرکز بررسی شود، مجوز دیگری صادر نخواهد شد.

به گفته این مقام مسئول، مجوز این مراکز فقط به پزشکان و متخصصان واجد شرایط و آموزش‌دیده ارائه می‌شود و مجوز مراکز ترک الکل به کمپ‌دارها (کمپ‌های ترک اعتیاد) تعلق نمی‌گیرد.

قرار است فرد معتاد در این مرکز ترک اعتیاد الکل، بین 25 تا 30 روز بستری شود و شرایط درمان این مرکز ترک الکل هم مثل سایر مراکز ترک اعتیاد اعلام شده است.

البته علاوه بر این مرکز ترک اعتیاد الکل، انجمن‌های غیردولتی موسوم به «انجمن الکلی‌های گمنام» نیز تقریبا در سراسر کشور شعبه دارند که این انجمن‌ها بیشتر بر شیوه‌های گروه‌درمانی و روان‌درمانی ترک اعتیاد الکل متمرکز هستند و به همین دلیل است که می‌توان گفت این اولین بار است که یک مرکز پزشکی و تخصصی برای درمان معتادان به الکل در کشور راه‌اندازی شده است.

یکی از عمده تفاوت این مرکز جدید با دیگر انجمن‌های غیردولتی ترک اعتیاد الکل در این است که در این مرکز جدید، بیمار معتاد بستری خواهد شد و راه‌های علمی درمان جسمی و روانی ترک الکل از سوی متخصصان اعمال خواهد شد، اما فعالیت گروه‌های AA (الکلی‌های ناشناس) که آنها نیز از بهزیستی مجوز فعالیت می‌گیرند، تنها به برگزاری جلسات گروهی محدود می‌شود.

عجله‌ای برای صدور مجوز در شهرستان‌ها نداریم

به دلیل این ‌که فرد معتاد به الکل در ایران، به نوعی مجرم هم محسوب می‌شود، یکی از دغدغه‌ های اصلی گسترش صدور مجوز مراکز ترک اعتیاد الکل، تعداد کم متقاضیان مراجعه‌کننده به این مراکز است.

فرید براتی‌سده، مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در توضیح این مساله به جام‌جم می‌گوید: واقعیت این است که مصرف الکل در کشور ما زیاد است و برای کمک به معتادان وابسته به الکل، فعالیت مراکز‌ترک اعتیاد الکل در دیگر شهرستان‌ها نیز ضروری است، اما ما نمی‌توانیم فردی را به اجبار به این مراکز بیاوریم. تنها کاری که ما می‌توانیم بکنیم این است که به همان میزان تقاضایی که برای ترک الکل در شهرستان‌ها وجود دارد، مجوز صادر کنیم.

براتی‌سده تاکید می‌کند که هیچ عجله‌ای برای صدور مجوز مراکز ترک اعتیاد الکل در دیگر شهرها نداریم و منتظر هستیم نتیجه فعالیت‌ این مرکز تازه تاسیس در کشور معلوم شود و پس از آن فکر می‌کنم سایر استان‌ها نیز نیاز به مرکز ترک اعتیاد الکل را به مراکز بهزیستی انعکاس دهند.

اقدام‌های کم‌اثر وزارت بهداشت

شیوع مصرف الکل در ایران، ربطی به بزرگی و کوچکی شهرهای کشور ندارد و تقریبا ماهی نیست که اخبار تبعات و حوادث مصرف الکل در شهرهای مختلف کشور در رسانه‌ها منتشر نشود؛ مثلا همین ماه خرداد بود که خبر کشته و مسموم شدن حدود 360 نفر در رفسنجان به علت مصرف الکل‌های دست‌ساز منتشر شد و با توجه به ضعف اقدام‌های پیشگیرانه برای مصرف الکل، بعید است که در ماه‌های آینده نیز مشابه چنین حوادثی در کشور تکرار نشود.

با وجود این اخبار و خطرات پرشمار جسمی و روانی که الکل به دنبال دارد، اما فعالیت‌های وزارت بهداشت برای مقابله با این اپیدمی، تناسبی با عمق مشکل ندارد.

پیش از این، مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت از تدوین پروتکل درمان سوء‌مصرف الکل خبر داده و به ایسنا گفته بود: درمورد درمان معتادان به الکل، پروتکل‌ها و راهنماهای بالینی در بخش پیشگیری، درمان و توانبخشی در حال تهیه است و بتدریج آماده ابلاغ خواهد شد.

اما تا این لحظه چنین پروتکلی به بخش‌های مختلف درمانی وزارت بهداشت ابلاغ نشده است.

در واقع، عمده فعالیتی که تاکنون وزارت بهداشت برای مقابله با الکل انجام داده، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها برای درمان اعتیاد الکل است و در این زمینه، راهنمای بالینی درمان مسمومیت با متانول (الکل چوب) به برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز ابلاغ شده است. قرار بود در این کارگاه‌ها، پزشکان بخش اورژانس هم آموزش‌های لازم درمان مسمومیت با متانول را فرا بگیرند.

اما به نظر می‌رسد مجموع این اقدام‌های وزارت بهداشت تاکنون نتوانسته است تاثیری پیشگیرانه در کاهش گرایش شهروندان ـ و بخصوص جوانان ـ به مصرف الکل داشته باشد و همچنان بیشترین میزان تاثیر وزارت بهداشت در مساله مصرف الکل، بحث درمان جسمی معتادانی است که به دلیل مصرف الکل، به بیماری‌های جسمی دچار شده‌اند.

مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور نیز عملکرد وزارت بهداشت را برای مقابله با معضل الکل، ناکافی می‌داند و خاطرنشان می‌کند برخلاف نظر وزارت بهداشت که مدعی است مراکز بیمارستانی موجود می‌تواند معتادان به الکل را درمان کند، واقعیت این است که بیمارستان‌ها فقط می‌توانند بیماری‌های ناشی از مسمومیت‌های الکلی را درمان کنند و در این زمینه ضروری است برای کمک به معتادان به الکل چاره‌ای اندیشیده شود و مراکزی برای کمک به ترک اعتیاد آنها در کشور فعالیت کند.

تلاش‌های ما برای گفت‌وگو با عباسعلی ناصحی، مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت نیز بی‌نتیجه ماند تا همچنان آخرین فعالیت‌های پیشگیرانه وزارت بهداشت و آخرین وضع پروتکل ترک اعتیاد الکل این وزارتخانه در ابهام باقی بماند.

با آن که وزارت بهداشت در سال‌های اخیر نسبت به فعالیت مراکز خصوصی ترک اعتیاد الکل منفعل بوده، ولی حالا موضع بهزیستی به سمتی پیش رفته که این بار می‌خواهد بدون حساب باز کردن روی کمک‌های وزارت بهداشت، به سمت درمان علمی اعتیاد به الکل قدم بردارد؛ در حالی که بدیهی است مقابله با مصرف الکل، بحثی ملی است که به همکاری و هماهنگی همه گروه‌های درمانی نیاز دارد.

امین جلالوند ‌- گروه جامعه