سیستانی‌ها همچنان درگیر تب کنگو

گفته می‌شود ورود دام قاچاق از طریق مرزهای شرقی بویژه سیستان و بلوچستان و رعایت نکردن بهداشت هنگام ذبح دام، عامل بروز این بیماری است. هرچند مسئولان این استان معتقدند ورود دام به استان به‌صورت کاملا قانونی و کنترل شده صورت می‌گیرد و قاچاق آن نیز یا وجود ندارد یا بسیار محدود است.

از سوی دیگر، جامعه سنتی در سیستان و بلوچستان و ذبح دام در منازل و اعتقاد به خریداری دام زنده یکی از تهدیدهایی است که همواره خانواده‌ها را در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد.میدان دام زاهدان که در حاشیه این شهر واقع شده، یکی از پرترددترین مراکز برای خرید دام زنده است که| همه روزه تعداد زیادی از شهروندان و خانواده‌ها برای خرید دام به آن مراجعه می‌کنند.

در این میدان که فاقد هر گونه امکانات بهداشتی و سیستم‌های دفع فاضلاب است، روزانه صدها دام سبک و سنگین در شرایط غیربهداشتی کشتار و خونابه و امحا و احشای دام‌ها در کانالی بدون پوشش رها می‌شود که خود بر شیوع این بیماری و مشکلات دیگر دامن می‌زند.

جواد سرگزی، یکی از خریداران گوسفند با اشاره به رهاسازی خونابه دام‌های ذبح شده در این میدان از سوی قصابان، به مهر می‌گوید: به نظر می‌رسد هیچ نظارتی از طرف دامپزشکی بر نحوه کشتار یا ورود این دام‌ها صورت نمی‌گیرد و نحوه ذبح حیوانات در این میدان آن‌قدر غیربهداشتی است که از دیدنش تب می‌کنید.

محمد باران‌زهی نیز با بیان این‌که به‌طور معمول همه روزه تعداد زیادی از خودروهای سواری در حالی‌که چند گوسفند را در صندوق عقب خود جای داده‌اند، وارد این میدان می‌شوند و دام‌های قاچاق را در بین حصارها بدون هیچ نظارتی رها می‌کنند، می‌گوید: با وجود این‌که مشخصات ظاهری گوسفندان پاکستانی از دام‌های ایرانی قابل تمایز و تشخیص است، اما هیچ مسئولی در این میدان سوال نمی‌کند که این گوسفند قاچاق است یا قانونی؟ سالم است یا مریض؟

علاوه بر این میدان، «بازار مشترک» نیز نام محلی است در زاهدان که در آن همه نوع دام و پرنده در کنار خیابان و بدون رعایت هیچ قانونی کشتار می‌شود و یکی از نقاط آلوده و مهم شهر در انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و دام به شمار می‌رود.

چرخه نامطلوب کشتار دام

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با بیان این‌که خوشبختانه آمار مبتلایان به این بیماری در سال‌های اخیر با توجه به آموزش‌های داده شده و تشخیص بموقع بیماری، بسیار کاهش یافته است، به مهر می‌گوید: با این حال این بیماری همچنان در سیستان و بلوچستان قربانی می‌دهد، به طوری که در سال 1389، 97 نفر از هم استانی‌های ما به این بیماری مبتلا شدند که این رقم در سال 90 به 54 نفر و در سال گذشته به 40 نفر کاهش یافت. در چهار ماه ابتدای امسال نیز تعداد 11 نفر در استان به این بیماری مبتلا شدند که با تشخیص بهنگام این بیماری، از تلفات ناشی از آن جلوگیری شد، اما متاسفانه یکی از شهروندان زاهدانی به دلیل ذبح دام در منزل جان خود را از دست داد.

سیدمهدی طباطبایی با بیان این‌که به دلیل قاچاق دام در جنوب استان، اکنون این بیماری در منطقه سراوان نسبت به دیگر شهرها پررنگ‌تر است، به مشکلات پیش رو در مبارزه با این بیماری اشاره می‌کند و می افزاید: وضع جایگاه‌های دامی در استان از موقعیت مطلوبی برخوردار نیست و وضع مرحله قرنطینه‌ای نیز با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست.

به گفته طباطبایی، چرخه کشتار و کشتارهای غیرمجاز، مرحله پیش‌سرد و نحوه نامناسب توزیع گوشت از جمله معضلاتی است که در سطح شهر زاهدان و دیگر شهرهای استان تاکنون حل نشده است و به این بیماری دامن می‌زند.

منصور شکیبا ، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نیز با بیان این‌که دام‌های پاکستانی عامل شیوع تب کریمه کنگو در استان هستند، می‌گوید: بیشترین واردات دام به کشور از مرزهای این استان انجام می‌گیرد و به همین دلیل براساس آمار وزارت بهداشت، بیشترین مبتلایان به این بیماری در سال 89 نیز متعلق به این استان بوده است.

قاچاق دام نداریم

در حالی برخی از مسئولان و شهروندان ورود دام قاچاق از طریق مرزهای سراوان و نبود نظارت بر ذبح آنها را دلیل بیماری تب کنگو عنوان می‌کنند که فرماندار سراوان منکر وجود هرگونه قاچاق دام از طریق مرزهای این شهرستان به استان می‌شود و به جام‌جم می‌گوید: طی شش ماهه اخیر هیچ گزارشی مبنی بر کشفیات دام قاچاق به ما ارائه نشده است که این خود نشان‌دهنده نبود قاچاق در این زمینه است.

خالقی با بیان این‌که سراوان یک مرز خشک است که از دو سوی مرز تا حدود 200 کیلومتر این خشکی کشیده شده و در چنین شرایطی قاچاق دام بسیار سخت است، می‌افزاید: از مرز سراوان فقط دام‌های سنگین مانند گاو و شتر به صورت مجاز به کشور وارد می‌شود و اگر قاچاقی هم صورت بگیرد بسیار اندک و معدود است.

در همین حال معاون امنیتی، سیاسی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان نیز با بیان این‌که تمام دام مورد نیاز کشور از طریق مرزهای شرقی و بویژه مرزهای این استان به کشور وارد می‌شود، می‌گوید: این دام‌ها فقط شامل دام‌های سنگین مانند گاو و گوساله است که از پاکستان وارد می‌شود، اما از آنجا که تقریبا تمام دام‌های شبه‌قاره آلوده است، بنابراین سازمان دامپزشکی محدودیت‌هایی برای استفاده از این دام‌ها اعمال کرده است، از جمله این‌که دام‌ها باید حتما در بدو ورود به مدت معینی قرنطینه و پس از بهبود و اطمینان از سلامت، وارد استان ‌شوند.

رجبعلی شیخ‌زاده با بیان این‌که دام‌ها بلافاصله پس از ورود به استان وارد کشتارگاه شده و پس از کشتار و تائید وزارت بهداشت به قصابی‌های داخل استان و سایر استان‌ها منتقل می‌شود، در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: فروش هرگونه گوشت خارج از کشتارگاه‌ها ممنوع است و در صورت مشاهده، با آن برخورد می‌شود. وی درخصوص ورود دام قاچاق به کشور نیز خاطرنشان می‌کند: تنها دام‌هایی که به کشور وارد می‌شود، دام‌های سنگین است و از آنجا که به دلیل نیاز کشور مجوز واردات این نوع دام به متقاضیان داده می‌شود، بنابراین احتمال قاچاق آن به داخل مرزها بسیار اندک است و تنها موارد معدودی مشاهده شده که به صورت قانونی با آنها برخورد شده است. دام سبک همچون گوسفند نیز به دلیل کمبود در کشورهای همسایه چه به صورت مجاز و چه غیرمجاز وارد کشور نمی‌شود.

شیخ‌زاده با اشاره به این‌که یکی از مشکلات عمده این استان، فروش زنده دام سبک و طیور در مراکز پراکنده در سطح شهر است، می‌گوید: مردم این استان به طریق سنتی تمایل دارند گوسفند و پرندگانی همچون مرغ و خروس را به طور زنده خریداری و ذبح کنند که این مساله خود مشکلات بهداشتی را در پی دارد، اما از شهرداری زاهدان خواسته شده که هرچه سریع‌تر این مراکز متعدد را جمع‌آوری کرده و آنها را به یکی دو مرکز عمده و تحت نظارت بهداشت منتقل کند.