بارداری، بدون ترس از هپاتیت

اما تشخیص زودهنگام این بیماری در بارداری و انجام اقدامات درمانی کنترلی در کاهش احتمال عفونت نوزاد بسیار موثر است.

دکتر سید مؤید علویان، متخصص داخلی و فوق‌تخصص کبد و گوارش در این باره می‌گوید: خانم‌های باردار باید به عنوان بخشی از آزمایش‌های دوره بارداری از نظر هپاتیت B، مورد غربالگری قرار بگیرند و در افرادی که همچنان در معرض خطر ابتلا هستند، این ارزیابی باید تا پایان دوره بارداری و هنگام زایمان تکرار شود.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: شیرخوارانی که مادرشان به عفونت هپاتیت B آلوده هستند، باید طی 12 ساعت اول تولد، ایمونو‌گلوبین (ایمونوگلوبین دارویی است که به عنوان درمان جایگزین در بیماران دچار کمبود یا نقص ایمنی به منظور جلوگیری از عفونت‌ها توصیه می‌شود) و واکسن هپاتیت B را دریافت کنند.

هپاتیت چیست؟

هپاتیت یعنی التهاب کبد و در میان عوام به یرقان و زردی مشهور است و مهم‌ترین علت آن ویروس‌ها هستند.

از شایع‌ترین ویروس‌های هپاتیت نوع A، B و C است که نوع دوم و سوم آن بسیار خطرناک است. البته بیشتر افرادی که به هپاتیت A مبتلا می‌شوند، مدتی بعد بهبود می‌یابند و ویروس در بدنشان نمی‌ماند.

در غیر این صورت مبتلا به هپاتیت حاد هستند. در این میان هپاتیت B در صورت تشخیص و درمان دیرهنگام می‌تواند به یک بیماری جدی آسیب‌رسان به کبد تبدیل شود، اما مشکل اینجاست که ویروس از یک فرد به فرد دیگر بر اثر تماس ترشحات بدن، یعنی خون و سایر ترشحات منتقل می‌شود.

خطر ابتلای جنین

نوزادان بیش از همه از طریق مواجهه با خون مادر آلوده در زمان زایمان با ویروس هپاتیت B آلوده می‌شوند. هیچ گونه شواهدی نیز موجود نیست که نشان بدهد زایمان سزارین محافظت بیشتری را در مقابل انتقال عفونت فراهم می‌کند، اما نکته مهم آن است که شیردهی احتمال عفونت را در شیرخواران افزایش نمی‌دهد.

به گفته دکتر علویان، تشخیص بموقع هپاتیت B در مادر باردار و انجام اقدامات تشخیصی پیشگیرانه و درمان مناسب می‌تواند انتقال این بیماری به جنین را کنترل کند؛ همان طور که طی سال‌های اخیر در کشور ما در نتیجه انجام اقدامات پیشگیرانه مثل واکسیناسیون از میزان بروز موارد جدید مبتلایان به این بیماری به طور جدی کاسته شده است.

این متخصص غدد اضافه می‌کند: از سال 1373 تمام نوزادان متولد شده، واکسن هپاتیت B را دریافت می‌کنند و این اقدام سبب جلوگیری از ابتلای نوزادان به این بیماری شده است.

اکنون همه مادران باردار از نظر هپاتیت B با آزمایش خاصی مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر نتیجه مثبت باشد باید به نوزادان آنها علاوه بر واکسن هپاتیتB، ایمونوگلوبین اختصاصی ضدهپاتیت B را نیز دریافت کنند.

مادران هپاتیتی با فرزندان سالم

باید توجه داشت که بارداری برای خانم‌های مبتلا به هپاتیت B منعی ندارد و می‌توان با انجام اقدامات پیشگیرانه مانع ابتلای نوزادان به این بیماری شد.

به گفته دکتر علویان، هپاتیت B معمولا نشانه‌ای ندارد و فقط در بررسی آزمایشگاهی از خون تشخیص داده می‌شود.

در این صورت برای پیشگیری از ابتلای نوزاد، مراقبت منظم مادران ضروری است، به این ترتیب که در زمان تولد و حداکثر تا 72 ساعت پس از تولد، ایمونوگلوبین و واکسن هپاتیت B و سه دوره تزریق واکسن به نوزاد تزریق می‌شود و به این ترتیب از ابتلای اکثر نوزادان به هپاتیت B مزمن جلوگیری خواهد شد. تجویز واکسن هپاتیت B طی هر مرحله از بارداری بدون خطر است و از طریق واکسیناسیون، خانم‌های باردار را می‌توان در برابر بیماری ایمن کرد.

به نوزادتان شیر بدهید

از آنجا که ممکن است فردی آلوده به ویروس هپاتیت باشد، اما هیچ اطلاعی از آن نداشته باشد بر انجام آزمایش‌های کنترلی در ابتدای بارداری از سوی متخصصان تاکید می‌شود تا اگر آلودگی به ویروس وجود داشته باشد از انتقال آن به نوزاد جلوگیری شود. علت اهمیت این آزمایش آن است که اگر این ویروس از مادر به نوزاد منتقل شود تا پایان عمر در بدن فرد می‌ماند.

البته متخصصان یادآوری می‌کنند مادران مبتلا به هپاتیت، منعی برای شیردهی به نوزاد خود ندارند، یعنی اگر مادری هپاتیت B داشته باشد، می‌تواند به فرزندش شیر بدهد، چراکه شواهدی از انتقال ویروس از طریق شیر مادر وجود ندارد، البته به شرط آن که نوک سینه مادر زخم نباشد، زیرا خود شیر مادر آلوده به ویروس نیست.

پونه شیرازی‌ - ‌گروه سلامت