ایمنی در رانندگی

در حوادث رانندگی علل مختلفی بر سرنوشت مصدومان اثر می‌گذارد، از سلامت فرد گرفته تا تجهیزات ایمنی خودرو. امروزه تجهیزات ایمنی فراتر از کمربند ایمنی رفته و شامل ترمزهای ضد قفل و کیسه هوا شده است. این وسایل در خودروها تعبیه شده تا از بروز صدمات شدید به افراد هنگام حوادث بکاهد. اگر از این وسایل بدرستی استفاده نشود، نه تنها ایمنی بیشتری برای افراد ایجاد نمی‌کند، بلکه با عوارضی بسیار بیشتر از استفاده نکردن آنها همراه است.

کمربند ایمنی از پرتاب سرنشین و بروز ضربه به سر و آسیب به قفسه سینه و اندام‌ها جلوگیری می‌کند. عملکرد کمربند ایمنی به این صورت است که به دنبال حرکت سریع و ناگهانی فرد، کمربند قفل شده و اجازه پرتاب سرنشین را نمی‌دهد.

کمربندهای ایمنی اولیه فقط به دور کمر بسته می‌شد و بخش شانه‌ای نداشت. این کمربندها از پرتاب راننده و سرنشین به جلو و بروز آسیب به سر و قفسه سینه جلوگیری می‌کرد. ایراد این نوع کمربندها این بود که هنگام توقف ناگهانی خودرو، فرد از ناحیه کمر خم می‌شد و احشای مابین کمربند و ستون فقرات فشرده می‌شد.

همین مسأله گاهی به پارگی احشاء شکمی منجر می‌شد. با این حال به دلیل منافع زیاد، بر نبستن کمربند ارجحیت داشت.

با آمدن نسل جدید کمربندهای ایمنی که دارای بخش شانه‌ای علاوه بر کمری بود میزان عوارض بشدت کاهش یافت.

با این حال، شاهد مواردی هستیم که افراد به جای استفاده اصولی از کمربند برای خالی نبودن عریضه فقط بخش شانه‌ای را بر دوششان می‌اندازند که هیچ‌گونه ممانعتی از پرتاب بخش شانه به جلو ندارد. عده‌ای دیگر تنها بخش کمری را درست می‌بندند و بخش شانه‌ای را از زیر بازو یا از پشت می‌گذرانند. در واقع ضریب ایمنی کمربند در این شرایط کاهش می‌یابد و امکان بروز عوارض شکمی افزایش پیدا می‌کند.

در حوادث شدید و مرگبار تنها آسیبی که در افراد دارای کمربند ایمنی قابل مشاهده است، کبودی روی قفسه سینه و شکم است.

همین آثار، پزشک را نسبت به بسته‌بودن و عملکرد صحیح کمربند مطمئن می‌کند. این کبودی‌ها عموما با عوارض همراه نیست و خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

آسیبی که بر اثر نبستن کمربند ایمنی در خودروهای دارای کیسه هوا بروز می‌کند، پرتاب‌شدن بخش شانه به سمت کیسه هوایی است که در حال باد شدن است. در این حالت ممکن است گردن به سمت عقب به طور ناگهانی و شدید خم شود که به آسیب گردن و ستون فقرات گردنی و حتی قطع نخاع منجر می‌شود.

از بازرسی‌های معمول خودرو، بررسی عملکرد کمربند ایمنی است که باید به صورت دوره‌ای و از سوی متخصصان خودرو انجام شود.

دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس