تا سال ۱۳۵۶ تعداد اعضای چاوه در مریوان ۴۸ و در سنندج ۱۰۰ نفر بود که پیرو اندیشه مائوئیسم بودند. گروه دیگر را نیز اتحادیه کشاورزان در سقز تشکیل میداد و محمد حسین کریمی که رابطه خوبی با شیوخ و خانوادههای آیینی داشت، این اتحادیه را تاسیس کرد. پس از مرگ وی در بیستوشش بهمن۱۳۵۷، شیخ عزالدین حسینی (امام جمعه مهاباد) رهبری این اتحادیه را بر عهده گرفت. سرانجام سال 1362 کومله با محفل سهند به رهبری منصور حکمت متحد شد و حزب کمونیست ایران را تشکیل داد.
سال 1370 یک رشته انشعاب در حزب کمونیست ایران رخ داد و نخستین انشعاب آن توسط منصور حکمت به وقوع پیوست. این گروه انشعابی، حزب کمونیست کارگری ایران را تشکیل دادند و بقیه افراد تحت عنوان حزب کمونیست به فعالیت خود ادامه دادند. بعدها حزب کمونیست کارگری نیز دچار انشعابات دیگری شد.
حزب کومله بر خلاف ادعاهایش مبنی بر احقاق حق ملت کرد، در واقع هیچ گاه دغدغه مردم کردستان را نداشت و تنها با هدف مخالفت و مقابله با جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته بود و تلاش داشت با فریب مردم، خود را حامی کردستان و استقلال این منطقه نشان دهد، اما واقعیت این است که آزادی و استقلال کردستان، خواسته تبلیغاتی و دروغین آمریکا و رژیم اسرائیل بود و دشمنان ملت ایران که منافع خود در ایران را با فروپاشی رژیم شاه از دست رفته میدیدند، با حمایت از کومله و طرح تجزیه و جدایی کردستان از ایران، بنا داشتند به نظام جمهوری اسلامی ضربه بزنند. بنابراین اشرار کومله مأمور شدند برای رسیدن به این خواست آمریکا، حتی از قتل عامل مردم نیز پرهیز نکنند.
دو سرکرده آن دوران این گروهک ابتدای پیروزی انقلاب فواد مصطفی سلطانی و محمدحسین معینی بودند که از ماموران ویژه سازمانهای جاسوسی سیا و موساد محسوب میشدند. آنها در اسرائیل دورههای تروریستی را گذرانده و برای اجرای برنامههای خرابکاری و تأسیس کومله، به کردستان ایران بازگشتند. اما مدتی بعد با به هلاکت رسیدن این دو سرکرده اصلی کومله، عبدالله مهتدی و سید ابراهیم علیزاده از سوی سیا و موساد به عنوان جانشین این دو سرکرده معدوم انتخاب شدند.
این دو عنصر غربی، تاکنون بارها به کاخ سفید و ادارات اطلاعات آمریکا و اسرائیل دعوت شده و در پی آن جدیدترین تسلیحات را از طریق اقلیم کردستان عراق تحویل گرفتهاند. در دهه 60 که هنوز نظام نوپای جمهوری اسلامی توانایی کنترل کردستان ایران را نداشت، گروهک تروریستی کومله به خواست آمریکا و اسرائیل از فرصت استفاده کرد و جنایتهای زیادی را در کردستان ایران، مرتکب شد. بعد از آنکه آرامآرام نظام جمهوری اسلامی، منسجمتر شد و نیروهای زیادی جذب نظام شدند، استان کردستان ایران با ایثارگریهای رزمندگان اسلام از لوث اشرار و تروریستهای کومله پاک شد و به ناچار مهتدی و علیزاده از اربابان آمریکایی و اسرائیلی خود درخواست کمک بیشتری کردند. در این زمان بود که اربابان کومله با ارزیابی آشفته بازار کردستان عراق و آغاز جنگ تحمیلی، این منطقه را برای استقرار گروهکهای جداییطلب کرد انتخاب کردند و با انجام مذاکرات و توافقات مخفیانه با رژیم بعث عراق، چند مقر و اردوگاه در اختیار این گروهک قرار گرفت. از آن زمان تاکنون گروهک تروریستی کومله در کردستان عراق حضور دارد و متاسفانه حتی با گذر زمان و سرنگونی رژیم بعث در عراق، همچنان با حمایت اقلیم کردستان عراق به حضور خود در این منطقه ادامه دادهاند.
اگر چه حضور کومله در این منطقه و اردوگاههای اهدایی رژیم بعث با مخالفتهای مردم کردستان عراق روبهروست، اما این گروهک مسلح به لطف حمایتهای مادی و تسلیحاتی آمریکا و اسرائیل همچنان از اراضی تصرف شده این منطقه برای حمله و فعالیت علیه جمهوری اسلامی ایران، استفاده میکند.
وظیفه اصلی دو گروه کومله و دموکرات در دوران جنگ تحمیلی، ایجاد تفرقه و ترویج افکار تجزیهطلبانه در کردستان بود. اشرار این دو گروه به خواست دشمنان در وهله اول باید به جلب اعتماد مردم کردستان برای عضوگیری میپرداختند تا در نهایت با انجام عملیات تروریستی، منطقه کردستان را به آشوب کشانند. برای این منظور از قاسم لو از حزب دموکرات کردستان، فواد مصطفی سلطانی، محمد حسین معینی، سید ابراهیم علیزاده و عبدالله مهتدی از کومله، دعوت شد و این افراد را برای رهبری این دو حزب انتخاب کردند.
این افراد پس از طی دورههای آموزشی تروریستی به کردستان ایران بازگشتند و در اولین اقدام، گروههای کومله و حزب دموکرات کردستان ایران را تاسیس کردند. با بازگشت سرکردگان انتصابی این گروههای تروریستی، در گام اول، اقدام به عضوگیری کرده و تعدادی از جوانان سادهدل روستایی را جذب و تبلیغات فراوانی را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران در کردستان به راه انداختند. گام دوم، با آموزشهایی که از بعثیها و تحت هدایت سیا و موصاد فرا گرفته بودند آغاز شد و طی آن اعضای جدید خود را سازماندهی کرده و در گام سوم نیز به مقر و پایگاههای مردمی حمله کرده و دست به کشتار وحشیانه مردم زدند.
اوج آشوبهای کومله و دموکرات، در استان کرمانشاه و شهر پاوه بهوقوع پیوست که در اقدامی هماهنگ، مرداد 1358 به مردم بیدفاع پاوه حمله کرده و ضمن به آتش کشیدن مغازهها و خانههای مردم حامی جمهوری اسلامی، در اقدامی وحشیانه به زنان و دختران باکره تجاوز میکردند و گوش مردان را میبریدند.
حزب کومله بر خلاف ادعاهایش مبنی بر احقاق حق ملت کرد، در واقع هیچ گاه دغدغه مردم کردستان را نداشت و تنها با هدف مخالفت و مقابله با جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته بود و تلاش داشت با فریب مردم، خود را حامی کردستان و استقلال این منطقه نشان دهد، اما واقعیت این است که آزادی و استقلال کردستان، خواسته تبلیغاتی و دروغین آمریکا و رژیم اسرائیل بود
در همین رابطه امام خمینی(ره) وقتی از ماجرا مطلع شدند به شهید بزرگوار چمران دستور دادند برای دفاع از مردم بی سلاح به پاوه بروند و این منطقه را از لوث این اشرار پاک کنند.
اعضای کومله و دموکرات با اقداماتی از قبیل تظاهرات مسلحانه، حمله به مقرهای سپاه و کمیته، باعث رعب و وحشت در منطقه کردستان شدند. شدت بحران به وجود آمده به حدی بود که امام(ره) از سپاه و ارتش خواستند برای سرکوب این شورشها هر چه سریعتر اقدام کنند.
جنایتهای حزب دموکرات و کومله، به حدی وحشتناک و غمانگیز بود که امام(ره) طی 20 روز، 24حکم، پیام و سخنرانی درباره کردستان صادر فرمودند و از آنها به عنوان اشرار، خرابکار، مفسد و خیانتکار نام برده و از قوای انتظامی خواستند هر چه سریعتر به این غائله خاتمه دهند. در پیام امام خمینی(ره) چنین آمده بود: «به دولت و ارتش و ژاندارمری اخطار میکنم اگر با توپها و تانکها و قوای مجهز تا 24 ساعت دیگر حرکت به سوی پاوه نشود، من همه را مسوول میدانم.» با دستور امام بود که آزادی پاوه بسیار زودتر از آنچه انتظار میرفت، در بیستوشش مرداد 58 رقم خورد. پیشبینیهایی که میشد، نشان داد که چقدر این خط برخورد و خط پاکسازی کردستان از لوث جنایتکاران کومله و دموکرات، درست بود و باید این اقدام، انجام میشد تا طی این بحران مردم کردستان به امنیت و آرامش برسند.
حمایت عراق و شخص صدام در این درگیریها از اشرار ضد انقلاب دموکرات و کومله، به حدی بود که طی دو سه روز درگیری، عراق حدود 30 هزار اسلحه به پیشمرگان کومله و دموکرات تحویل داد.
حزب دموکرات کردستان پس از 3 دهه سکوت، فردای پیروزی انقلاب اسلامی با شعار خودمختاری، ولی به واقع برای جدایی کردستان از ایران، آن هم با حمایت بیگانگان به خصوص آمریکا فعالیت خود را آغاز کرد.
کومله نیز با شعار، آزادی، برابری و حکومت کارگری در کردستان شروع به فعالیت کرد. حمله به پادگانهای نظامی، کمین و کاشت مین بر سر راه نیروهای نظامی، ترور، ارعاب افراد بومی و غیربومی، مصادره و به آتش کشیدن امکانات دولتی و اخاذی از مردم از جمله اقدامات تخریبی حزب دموکرات و کومله بود.
گروهک کومله طی دو سال اخیر، 30 نفر از اعضای تیمهای تروریستی خود را روانه کردستان ایران کرد که البته با همت و تلاش ماموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران همگی به هلاکت رسیدند و امروزه پس از 30 سال از عمر این نظام اسلامی، مردم قهرمان کردنشین، نشان دادهاند که همراه با حکومت مردمی خودشان هستند و در عمل ثابت کردهاند که حرفشنوی از اشرار کومله و دموکرات، نداشته و نخواهند داشت. سران قبایل مرزنشین کرد نیز بارها از خطر این دو گروهک برای مردم منطقه سخن گفتهاند و در سرکوب تروریستهای این دو گروه با نیروهای نظامی ایران همکاری کردهاند.
در حال حاضر آنها در کردستان عراق، خود را به عنوان نماینده مردم کردستان ایران، معرفی میکنند در حالیکه هیچ پایگاه عمومی بین مردم کردستان ایران ندارند. آنها در کردستان عراق، فساد و فحشا را ترویج میکنند.
گروهک جنایتکار و تروریست کومله، بیش از سه دهه است که در کردستان عراق حضور دارند و تعداد اندکی از بقایای آنها در مناطق سلیمانیه، اربیل، زرگویز، زرگویزله و قندیل سکونت دارند. سال گذشته و در یکی از آخرین عملیات سپاه علیه گروههای تروریستی، 26 نفر از اشرار کومله و ضدانقلاب در شمال غرب کشور و در مناطق آذربایجان غربی و کردستان به هلاکت رسیدند. هر چند اقدامات مقتدرانه جمهوری اسلامی علیه گروههای تروریستی فرصت عرض اندام و جنایت را از این دو گروه گرفته، اما ظرفیت فعالیتهای تروریستی و اقدامات جنایتکارانه همچنان در این دو گروه وجود دارد و هر آن مترصد فرصتی برای برهم زدن امنیت مرزهای غربی ایران هستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد