روسیه در آستانه انتخاباتی سرنوشت ساز

دیگر نامزدها به ترتیب اهمیت عبارتند از گنادی زوگانف، رهبر حزب کمونیست روسیه یعنی حزب دوم این کشور، ولادیمیر ژیرینفسکی، رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه سرگئی میرونف از رهبران حزب روسیه عادل که در انتخابات اخیر دوما حزبش مقام سوم را به دست آورد. نفر پنجم و نامزد آزاد این دوره میخائیل پروخوروف، میلیاردر معروف روسی است. در این انتخابات از ثبت نام 2 چهره مشهور نیز جلوگیری شده است. اولی یاولینسکی از حزب یابلوکو بود که چون حزبش آرای کافی برای ورود به دوما را به دست نیاورد، باید 2 میلیون رای جمع می‌کرد. بنابراین به وی بدلیل مخدوش بودن آراء (زیرا 5 درصد تقلبی بود) اجازه ثبت‌نام داده نشد و نفر دوم ژنرال آلکسی ایواشف، عضو آکادمی علوم نظامی روسیه بود که مورد توجه ملی‌گرایان و محافل ضد غربی در این کشور است و موضع شدید ضد آمریکایی و غربی دارد. او نیز به دلیل دیرکرد در ارائه مدارک و ثبت‌نام، کنار گذاشته شد.

مدت ریاست جمهوری روسیه در این دوره طبق پیشنهاد مدودف در چند سال پیش (البته به نظر بعضی‌ها براساس پیشنهاد پوتین) از 4 سال به 6 سال افزایش یافته است. روسیه در حالی به استقبال انتخابات می‌رود که مخالفان پوتین، سازمان‌ها و رسانه‌های کشورهای غربی به تبلیغ علیه پوتین و کاندیدا شدنش می‌پردازند و خیابان‌های مسکو، سنت پترزبورگ و برخی از شهرهای مهم هر چند روز یکبار صحنه تظاهرات مخالفان و اخیرا موافقان حضور پوتین است.

نگاهی به موضع مشترک مخالفان نشان می‌دهد که همگی با سیاست‌های وی مخالف هستند و ترجیح می‌دهند که این انتخابات در غیاب وی برگزار شود. کشورهای مخالف همانند کشورهای غربی و آمریکا نیز اساسا مایل بودند که مدودف برای بار دوم انتخاب شود چون در هر حال او را به پوتین ترجیح می‌دهند. این در حالی است که به نظر تمامی کارشناسان و صاحبنظران مستقل حتی کسانی نظیر دلیاگین، مدیر موسسه جهانی‌سازی روسیه که به نتیجه انتخابات دوما معترض و منتقد پوتین است، تنها شخصی که می‌تواند درحال حاضر روسیه را علیه نفوذ و تهاجم غرب حفظ کند و سبب وحدت و انسجام کشور شود، پوتین است. با این حال، برخی مخالفان در نفی او دلایل دیگری نظیر تلاش برای حفظ قدرت و اقتدارطلب بودن پوتین را مطرح می‌کنند.پوتین در حال حاضر از حمایت حزب روسیه واحد برخوردار است، حزبی که همانند وی مورد انتقاد فراوان قرار دارد. این حزب بین مقامات دولتی، ارتشیان و صاحب‌منصبان کشوری، جایگاه و طرفداران جدی دارد، موضوعی که همواره سبب انتقاد احزاب دیگر، بخصوص حزب کمونیست روسیه بوده است. حزب روسیه واحد به طور رسمی 2 میلیون و 700 هزار نفر عضو دارد.

پوتین در مقالاتی که اخیرا درباره مسائل مختلف نوشته، نشان داده است که مسائل اجتماعی در مرکز توجه وی قرار دارد. او به بالا بردن میزان توانایی دفاعی کشور، مبارزه با فساد، مواد مخدر و جرم و جنایت در این مقالات پرداخته و قول اجرای این برنامه‌ها را داده است. در دیداری که پوتین اخیرا با کریل، رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه داشت، رهبر مذهبی روسیه به او گفت: شانس رئیس‌جمهور شدن شما از همه بیشتر است و روابط دولت و کلیسای روسیه را در 12 سال اخیر معجزه نامیده بود. پوتین نیز در جواب به او گفته بود: حکومت، مدیون کلیساست. این موضوع سبب شده که گفته شود کلیسا از پوتین در این انتخابات حمایت می‌کند.

نامزد دوم، گنادی زوگانف است. او حزب کمونیست روسیه را اواخر دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق در زمانی که گورباچف اجازه آزادی احزاب را داد، تاسیس کرد. زوگانف یک شخصیت دانشگاهی است. حزب کمونیست روسیه، 547 هزار عضو رسمی داشته و در بین کهنسالان، بازنشستگان و اقشار متوسط به پایین جامعه و جوانان چپگرا نفوذ دارد. شعارهای زوگانف افزایش حقوق بازنشستگی طبقات متوسط و پایین جامعه، تامین مسکن رایگان برای خانواده‌های کم‌درآمد، آموزش عالی رایگان برای جوانان و برقراری نظم و انضباط در جامعه است. همچنین این حزب از افزایش زاد و ولد در کشور حمایت می‌کند.

زوگانف برنده اصلی انتخابات ریاست جمهوری روسیه در سال 1996 یعنی در دومین انتخابات بعد از فروپاشی شوروی سابق بود. وی در آن زمان حدود 5 درصد بیشتر از رقیب خود یعنی بوریس یلتسین رای به دست آورد، ولی به علت تهدید از طرف وی و فشارها کنار رفت. او شعارهایی نیز در جهت ملی‌سازی صنایع بخصوص نفت و گاز، تصویب قوانین جدید در مورد آب و جنگل‌ها را مطرح کرده است.

نامزد بعدی، ولادیمیر ژیرینفسکی رهبر حزب سوم روسیه یعنی حزب لیبرال‌دموکرات است. این حزب را برخی کارشناسان، حزبی می‌دانند که از ابتدای تاسیس، سخنگوی غیررسمی کرملین بوده است. ژیرینفسکی با چنین شعارهایی به میدان آمده است: «اگر ژیرینفسکی باشد، زندگی بهتر می‌شود، اگر نباشد بدتر. روسیه برای روس‌ها.»

شعارهای روسیه برای روس‌ها از طرف او ملی‌گرایان افراطی را جذب می‌کند و پایگاه وی، میهن‌پرستان، مردم عوام و زنان خانه‌دار است. حزب وی به دلیل شعارهای اخیر ملی‌گرایانه‌اش در انتخابات دوما در مناطق قفقاز آرای کمتری کسب کرد. حزب لیبرال دموکرات 221 هزار عضو رسمی دارد و در اولین انتخابات دوما بعد از فروپاشی شوروی سابق در سال 1993 مقام اول را به دست آورده بود.

ژیرینفسکی در آخرین همایش انتخاباتی خود چند روز پیش لباس نظامی با درجه سرهنگی پوشیده و علیه غرب شعار می‌داد. از نکات قابل توجه این‌که ژیرینفسکی همراه زوگانف همیشه در انتخابات ریاست جمهوری روسیه از بعد از فروپاشی شرکت داشته‌اند.

نامزد چهارم، سرگئی میرونف، از رهبران حزب روسیه عادل است، حزبی که گفته می‌شود برادر کوچک‌تر حزب روسیه واحد است. این حزب دارای تمایلات سوسیالیستی است و به عدالت اجتماعی توجه دارد. میرونف قبلا رئیس شورای فدراسیون روسیه بود. او شعار انتخابات صادقانه را مطرح می‌کند و در روزهای اخیر از نظر محبوبیت تنزل کرده است. از شعارهای وی می‌توان توزیع عادلانه درآمدها، اصلاحات در حقوق، برقراری مالیات برای ثروتمندان و توقف رشوه خواری را نام برد. این حزب به طور رسمی 414 هزار عضو دارد.

حزب روسیه عادل از ایده سوسیال دموکراسی و سوسیالیسم مدرن حمایت می‌کند و در آغاز تأسیس در سال 2006 با حزب حاکم یعنی حزب روسیه واحد همکاری و از سیاست‌های پوتین و مدودف حمایت می‌کرد، ولی از سال 2011 به جرگه مخالفان آن پیوست.

نامزد پنجم، میلیاردر معروف، میخائیل پروخوروف است که به دلیل این که حزبی نداشت باید 2 میلیون رأی در حمایت از خود جمع می‌کرد. وی توسط اقشار ثروتمند، مدیران و کارمندان شرکت‌های متوسط و بزرگ بخش خصوصی و نمایندگان طبقه متوسط حمایت می‌شود. او همچنین قصد دارد بعد از انتخابات، حزب تشکیل دهد.نکته قابل توجه این که رهبران سه حزب مخالف دولت، امکان تشکیل شورای قانون اساسی به منظور اصلاح این قانون را منتفی نمی‌دانند. این پیشنهاد را حزب کمونیست روسیه مطرح کرده، زیرا معتقد است که اختیارات ریاست جمهوری زیاد است و به دلیل این که در زمان درگیری بین دومای دولتی و رئیس‌جمهور در سال 1993 تصویب شده، بسیاری از مفاد آن کهنه شده و باید تغییر کند. از موارد پیشنهادی برای تصحیح قانون اساسی این است که رئیس‌جمهور از حق پیشنهاد نامزدی نخست‌وزیری به دولت محروم شده و حق تشکیل دولت به دومای دولتی محول شود. همچنین حزب روسیه عادل پیشنهاد کرده، پست معاونت رئیس‌جمهوری دایر و نماینده‌ای از اپوزیسیون به این سمت انتخاب شود. حزب روسیه واحد از امکان فراخواندن شورای قانون اساسی حمایت می‌کند، ولی قصد پیشنهاد اصلاح قانون اساسی را ندارد.

نکته قابل توجه این که در بحث سیاست خارجی هیچ کدام از نامزدها جز پوتین، موضع‌گیری مشخصی نکرده‌اند. این روزها تظاهرات در روسیه بر له و علیه پوتین زیاد است به گونه‌ای که برخی از کارشناسان و صاحب‌نظران با سابقه سیاسی به میدان آمده و سعی دارند در جهت حفظ وحدت کشور و انتخابات گام بردارند.

از جمعیت 143 میلیون نفری، 110 میلیون نفر واجد رای دادن هستند و از بین واجدان شرایط 60 درصد اعلام کرده‌اند که در رای‌گیری شرکت می‌کنند.

از نکات قابل توجه این‌که فردی که به ریاست جمهوری انتخاب می‌شود، باید بیش از 50 درصد آرای ماخوذه را کسب کند و در غیر این صورت دور دوم انتخابات بین دو نفر اول دو هفته بعد برگزار خواهد شد.