وقتی سایوز به مقصد نمی‌رسد

ساعاتی پس از حادثه، سازمان فضایی روسیه موسوم به روس کاسموس رسما تایید کرد سفینه باری پروگرس ام ـ12 ام به مدار مورد نظر نرسید. در اطلاعیه این سازمان آمده بود: براساس گزارش‌های اولیه روز 24 آگوست در ثانیه 325 از پرواز موشک «سایوز ـ او» حامل سفینه باری پروگرس ام ـ12ام نقص فنی در موتور مرحله سوم موشک رخ داد. به همین خاطر سفینه باری به مدار مورد نظر دست نیافت.

چندی بعد نیز یک مقام آگاه نظامی اطلاع داد تکه‌های سفینه باری پروگرس ام-12 ام در منطقه چویسک جمهوری آلتای فدراسیون روسیه سقوط کرده است. تاکید پوتین باعث شد هیاتی به شکل اضطراری تشکیل شود و اساسنامه‌ای جدید برای گردش کار گروه نظارتی مورد بحث و تبادل نظر اعضای هیات قرار گیرد.

اهمیت این مشکل موشک سایوز زمانی مشخص می‌ شود که بدانیم اولا این موشک نه تنها برای حمل ناو‌های باربری پروگرس، بلکه برای بردن سفینه‌های سرنشین‌دار سایوز به مدار زمین و رسیدن به ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز به کار می‌رود. دوم آن که به دنبال بازنشسته شدن شاتل‌های فضایی و تعطیل شدن پرتاب‌های سرنشین‌دار ناسا، در حال حاضر ناو‌های سایوز تنها وسیله حمل و نقل کیهان‌نوردان به مدار زمین و ایستگاه بین‌المللی فضایی است. با توجه به این نکته، کارشناسان روس کاسموس در جلسه بررسی حادثه به تصویب رساندند تا اطلاع ثانوی و کسب اطمینان کافی از سلامت کار، هرگونه پرتاب ناو‌های سرنشین‌دار با این موشک متوقف شود.

روس کاسموس چند روز بعد اعلام کرد برای جلوگیری از هرگونه حادثه پیش‌بینی نشده، پیش از پرتاب سفینه سرنشین‌دار بعدی به ایستگاه فضایی بین‌المللی 2 پرتاب غیرسرنشین‌دار توسط موشک سایوز انجام خواهد داد. یک مقام آگاه روس کاسموس در مصاحبه مطبوعاتی گفت: برای اطمینان از عملکرد درست موشکی‌های سایوز، پیش از پرتاب‌های سرنشین دار به ایستگاه فضایی بین‌المللی، لازم است 2 پرتاب آزمایشی طی پاییز امسال انجام شود. یکی از آنها، سفینه باری جدید پروگرس ام‌ ـ13 ام حامل محموله برای ایستگاه فضایی بین‌المللی را به فضا منتقل کند.

هیات منتخب از سوی روس کاسموس برای مطالعه دلایل مشکل به وجود آمده در موشک سایوز با بررسی همه جانبه فنی انجام شده 3 روز پس از حادثه اعلام کرد عدم کارکرد درست ژنراتور گازی موجود در موتور مرحله سوم موشک سایوزـ او دلیل به وجود آمدن نقص فنی در کار این بالابر بود که نتوانست سفینه باری پروگرس ام ـ12 ام را به مدار تعیین شده برساند.

در این اطلاعیه گفته شد: اعضای کمیسیون رسیدگی به سانحه، دلیل نقص فنی در موتور مرحله سوم موشک را نارسایی در کار ژنراتور گازی آن اعلام کردند.در این اطلاعیه همچنین آمده بود: بعد از جمع بندی‌های اولیه کمیسیون، فهرست عملیات آینده در ایستگاه فضایی بین‌المللی به اطلاع شرکای بین‌المللی (ناسا) برای هماهنگی امور مشترک خواهد رسید.

در همین روز آلکسی کراسنوف، رئیس بخش پروازهای سرنشین‌دار سازمان فضایی روسیه (روس کاسموس) ضمن یک مصاحبه مطبوعاتی گفت کارشناسان تصمیم گرفتند بازگشت 3 نفر از فضانوردان از جمع 6 نفری خدمه ایستگاه فضایی بین‌المللی یعنی آندره بوریسنکو و الکساندر ساموکوتیایف از روسیه و رونالد گران از آمریکا که قرار است سوار بر ناو کیهانی سایوز ت ام آـ21 راهی زمین شوند را از 8سپتامبر به مدت حدود یک هفته به تاخیر اندازند. وی دلیل این تغییر را سقوط سفینه باری پروگرس ام ـ12 ام اعلام کرد.وی همچنین اطلاع داد برای جلوگیری از بروز حادثه ناگوار، اعزام خدمه جدید به ایستگاه فضایی بین‌المللی از 22 سپتامبر به اواخر اکتبر موکول شده است و ماموریت آنها پس از پرتاب 2 محموله با موشک سایوز ـ او و اطمینان از کارکرد درست آن آغاز خواهد شد.

سرنشینان ناو سایوز بعدی، 2 کیهان نورد تازه کار روس به نام‌های آنتوان شکاپلروف و آناتولی ایوانیشین و یک فضانورد با سابقه آمریکایی به اسم دانیل بوربانگ خواهند بود. براساس آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان فضایی روسیه، این گروه در 20 اکتبر 2011 بر عرشه ناو کیهانی سایوز ت ام آـ22 راهی ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهند شد و قرار است تا 16 مارس 2012 در این مجتمع عظیم مداری به کار و فعالیت مشغول باشند. البته تا آن زمان، تغییر و تحولات دیگری در ایستگاه فضایی بین‌المللی رخ خواهد داد که از آن جمله می‌توان به بازگشت کیهان‌نوردان سایوز ت ام آـ ‌ام 02 اشاره کرد.