«قلیه ماهی» در پایتخت انرژی ایران

بوشهر، شهر و استانی است که اگر بخواهید به جاذبه‌های طبیعی و گردشگری آن بپردازید خودش حداقل یک هفته زمان می‌برد و برای همین هم پیشنهاد ما این است که اگر گذرتان به بوشهر افتاد، پیش از آن که برای بازدید به بناهای‌ تاریخی، مسجدها، موزه‌ها، باغ‌ها، عمارت‌های دیدنی، برج‌ها، قلعه‌ها، چشمه‌های آب‌گرم و معدنی و لنج‌سازی‌های این شهر و استان بروید، حتما برای خوردن یک غذای متفاوت و سنتی و سرشار از انرژی سری به خیابان ساحلی یا خیابان نادر بزنید، جایی که 2‌مرکز معروف فروش غذاهای سنتی بوشهر آنجا واقع شده‌اند که در اولی رستورانی امروزی با غذاهای سنتی وجود دارد و در دومی‌ قهوه‌خانه‌ای به سبک قدیم که با حال و هوای خاص خودش بویژه برای ناهار غذاهای اصیل بوشهری عرضه می‌کند.

البته قدم زدن در حاشیه ساحل زیبای خلیج‌فارس و آرامش آن در گشایش و افزایش اشتهای شما چنان تاثیری دارد که باورکردنی نیست! بخصوص مسافرانی که از پایتخت و دیگر شهرهای شلوغ و بزرگ به بوشهر می‌روند بیشتر از هر کسی، قدردان این ساحل زیبا و آرامش آن خواهند بود.

اما برای آن که در مورد غذاهای بوشهری صحبت کنم بگذارید ابتدا مردمش را معرفی کنم، چراکه شباهت عجیبی میان این دو وجود دارد. بوشهری‌ها مردمی‌ خونگرم، حساس و متدین هستند و در غذاهایشان و سنت طبخ‌شان هم این‌سه ویژگی کاملا نمایان است. غذاهایی گرم، تند و تیز و فوق‌العاده خوشمزه که ریشه در فرهنگ و آیین زندگی مردم بوشهر دارد؛ شهری که همواره یکی از دروازه‌های پرفروغ تمدن ایرانی و اسلامی ‌بوده است.

اما به دلیل ساحلی بودن بوشهر و محدود بودن کشاورزی و دامداری در این شهر به طور طبیعی ماهی و میگو سهم عمده‌ای در خوراک مردم دارد و تقریبا همه خوراک‌هایی که در این استان طبخ می‌شود، به نوعی به دریا وابسته است.

واقعیت این است که اگر به بوشهر سفر کنید و تمام نقاط دیدنی، گردشگری، تاریخی و... را ببینید اما قلیه ماهی نخورید قاطعانه به شما می‌گویم که انگار به بوشهر سفر نکرده‌اید.

قلیه ماهی، رایج‌ترین و پرطرفدار‌ترین غذای محلی استان بوشهر است. نوعی خورش که با برنج می‌خورند و گوشت آن ماهی و میگوست.

شما اگر به بوشهر سفر کنید و به عنوان یک مسافر بگویید قلیه ماهی می‌خواهم، چندان چیز عجیب و غریبی نیست، اما اگر به اصطلاح قلیه‌خور حرفه‌ای باشید یا بومی‌بوشهر آن هنگام باید نوع خاص قلیه ماهی خودتان را هم انتخاب کنید. به‌هر‌حال قلیه ماهی انواع مختلفی دارد و همان طور که نوشتم این تفاوت بیشتر مرتبط با نوع ماهی، میگو و سبزی‌ای است که در آن به کار می‌رود.

تا فراموش نکرده‌ام این را هم بگویم که اگر با فلفل و به طور کل طعم تند غذا مشکل دارید در سفر به بوشهر و در هر رستوران و مرکز تهیه غذایی که می‌روید این نکته را یادآوری کنید، چراکه اصولا یکی از مبناها و پایه‌های غذای بوشهر و آشپزی جنوبی، فلفل و تندی غذاست.

ماهی شکم پر یا به قول خود بوشهری‌ها ماهی شکم گرفته از دیگر غذاهای محلی بوشهر است و نوع ماهی‌ای که معمولا برای پخت آن در رستوران‌ها استفاده می‌شود سنگسر، شیر و شوریده است. البته در بوشهر انواع دیگری از ماهی هم صید و فروخته می‌شود که کمتر در رستوران‌های معروف این شهر طبخ می‌شوند. ماهی‌هایی مانند‌ هامور، قباد، سرخو، گواف، مید، صبور، راشکو و... که این آخری یعنی راشکو را در فصل خاصی از سال صید می‌کنند و بی‌نهایت طعمی‌خوشمزه و متفاوت دارد.

به کسانی که با طعم و بوی سیر مشکل دارند توصیه می‌کنیم در سفر به بوشهر، ماهی شکم گرفته سفارش ندهند، چراکه سیر در تهیه سسی که داخل شکم ماهی می‌زنند و همچنین در سبزیجات آن نقش و حضوری پررنگ و پر بو دارد!

اما در سفر به بوشهر و به عنوان یک پیش‌غذای فوق‌العاده خوشمزه دال عدس پیشنهاد خوبی است، اگرچه خود بوشهری‌ها دال عدس را یک وعده غذایی مستقل می‌دانند و حتی آن را با برنج هم می‌خورند، اما برای ما که بومی ‌این شهر نیستیم دال عدس بیشتر شبیه یک سوپ است، سوپی لذیذ که ماده اصلی آن عدس قرمز است.

مهارت بوشهری‌ها در طبخ میگو هم قابل ستایش است و انصافا میگوی کبابی بوشهر با هیچ کجای ایران قابل مقایسه نیست و آشپزان بوشهری به گونه‌ای آن را می‌پزند و با ادویه‌هایی مخلوط می‌کنند که به هیچ عنوان بوی زُخم میگو احساس نمی‌شود و از طرفی زیر زبان شما به قول معروف آب می‌شود.

اگر دوست دارید در شهر خودتان هم شاه‌میگوهای بوشهر را میل کنید سری به بازار ماهی‌فروشان بزنید و بسته‌های پاک شده، آماده و فریز شده آن را تهیه کنید و با خود به عنوان سوغات بیاورید، اگرچه این سوغاتی ممکن است برای شما گران تمام شود!

اما در بوشهر و به دلیل وجود خرمای فراوان، غذاها و شیرینی‌هایی که با خرما درست می‌شوند هم فراوان هستند، البته در جنوب ایران خرما یک واژه عام محسوب می‌شود و اگر به مغازه خرما فروشی بروید و بگویید خرما می‌خواهم شاید کمی‌ خنده‌دار به نظر بیاید، چون حداقل 20 مدل خرما با نام‌ها و طعم‌های متفاوت پیش روی شماست.

دوباره به شیرینی‌جات بوشهر بر گردیم. رنگینک، یکی از همین شیرینی‌های خوشمزه است که با گذاشتن گردو جای هسته خرما و سرخ کردن آن در روغن تهیه می‌شود، البته هل و دارچین هم چاشنی‌های این شیرینی متفاوت و خوشمزه بوشهری هستند که مزه آن زیر زبانتان می‌ماند.

حلوا خرمایی هم دیگر شیرینی بوشهر است که پیشنهاد می‌کنم در سفر به بوشهر حتما آن را امتحان کنید تا بفهمید در این شهر استثنائا با حلوا‌حلوا‌کردن دهانتان شیرین خواهد شد!

سینا علی‌محمدی