پدیده ای خطرناک‌تر از زلزله در کرمان در راه است

طبق نظر کارشناسان با کاهش سطح آب، زمین هم شروع به نشست می‌کند و در نهایت منجر به از بین رفتن این مخازن طبیعی می‌شود که قابل تجدید نیز نخواهند بود.

این درحالی است که به‌رغم برخی طرح‌ها در خصوص عدم برداشت آب از دشت‌های کرمان طی زمستان سال گذشته همچنان روند برداشت بی‌رویه از این آبها ادامه دارد و نکته قابل تاسف این‌که 70 درصد آب‌های خارج شده از مخازن نیز هدر می‌روند اما با وجود وضعیت بحرانی استان کرمان همچنان هدررفت آب به دلیل آبیاری‌های سنتی انجام می‌شود.

پدیده فرونشست دشت‌ها در کرمان سابقه دارد . در گذشته نه چندان دور بخشی از دشت اختیارآباد در حومه شهر کرمان به یکباره به عمق چند متر فرونشست اما خوشبختانه این حادثه در بخش مسکونی رخ نداد.

در حال حاضر نیز بروز شکاف‌های عظیم در دشت‌های استان کرمان بخصوص در عنبرآباد و کهنوج نشانه‌ای از نشست زمین و دشت‌های استان کرمان است.

سرپرست سازمان زمین‌شناسی استان کرمان در این خصوص با اشاره به خشکسالی شدید در کرمان و تخریب مخازن طبیعی آب زیرزمینی در دشت‌های کرمان به مهر گفت: پدیده فرونشست زمین در کرمان پدیده‌ای مخاطره‌انگیز و خاموش است؛ پدیده ثانویه‌ای که پس از زلزله به مراتب به نوعی مخاطره‌انگیزتر است.

علی رشیدی افزود: بخش عمده آب استان کرمان بخصوص در بخش کشاورزی و شرب از منابع آب زیرزمینی کرمان تامین می‌شود و برداشت بی‌رویه آن منجر به وجود فضاهای خالی و حفره در زمین شده که مهم‌ترین عامل فرونشست زمین است.وی گفت: دشت‌های رفسنجان، زرند و سیرجان بیشترین آسیب را دیده‌اند و سالانه بین 15 تا 20 سانتی‌متر سطح آب این دشت‌ها کاهش می‌یابد.

رئیس شرکت آب و فاضلاب استان کرمان نیز با اشاره به برداشت بی‌رویه آب از دشت‌های اطراف شهر کرمان گفت: امکان حفر حتی یک چاه دیگر در دشت حسین‌آباد برای تامین آب شهر کرمان وجود ندارد.

محمد طاهری افزود: با توجه به این‌که بارندگی سالانه استان 140 میلی‌متربوده و بیش از 10 سال است که بارندگی از این میزان کمتر شده اگر بارندگی 200 میلی متر هم باشد امکان تجدید منابع آبی استان وجود ندارد و آورده دشت‌ها با برداشت آب، متناسب نیست.

اسماعیل نجار، استاندار کرمان نیز در جلسه بررسی وضعیت دشت‌های کرمان گفت: 44 دشت استان کرمان در معرض خشکیدگی قرار دارند و احیای این دشت‌ها ضروری است، به همین خاطر طرح‌های مطالعاتی در این خصوص در حال انجام است.

مدیرعامل آب منطقه‌ای کرمان هم خواستار مدیریت جدی در خصوص مصرف آب‌های زیرزمینی و احداث سدهای مختلف در استان کرمان شد و گفت: استفاده بی‌رویه در بخش کشاورزی انجام می‌شود که متاسفانه درنهایت نیز بخش زیادی از این آب‌ها تبخیر شده و هدر می‌روند.

محسن ثمره‌هاشمی افزود: سطح آب در دشت‌های مختلف کرمان درحال کاهش است اما برداشت بی‌رویه همچنان ادامه دارد و باید در این خصوص کار عملی انجام شود.

به نظر می‌رسد در چنین شرایطی با توجه به زمانبر بودن و هزینه‌بر بودن طرح‌های انتقال آب به استان کرمان، بهترین راه مدیریت مصرف آب در استان کرمان بخصوص در کشاورزی و همچنین تغییر الگوی کشت در استان است.از سوی دیگر باید به این نکته توجه کرد که 90 درصد آب استان در بخش کشاورزی استفاده می‌شود و تنها 10 درصد به بخش شرب و صنعت اختصاص دارد بنابراین استفاده از روش‌های مکانیزه آبیاری در کرمان ضرورت دارد.