موقعیت‌یاب‌های جهانی به روایت تاریخ

در حقیقت GPS یک سیستم هدایت و ناوبری ماهواره‌ای است که با هدف افزایش دقت سیستم‌های ناوبری دفاعی طراحی و ساخته شد و از آنجا که می‌توانست نقش بسیار مهمی در تعیین زمان و مکان جغرافیایی در این زمینه داشته باشد پس از مدتی استفاده از آن در زمینه‌های مختلف دفاعی گسترش یافت. سیستم‌های موقعیت‌یاب جهانی که برای نخستین بار از آنها استفاده شد، بسیار پیچیده بودند و استفاده از آنها براحتی امکانپذیر نبود تا این که بتدریج و با گذشت زمان تغییرات قابل توجهی در چگونگی عملکرد آنها ایجاد شد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که ابتدا فقط وزارت دفاع آمریکا حق استفاده از GPS را داشت و هیچ سازمانی امکان استفاده از این فناوری را نداشت تا این که پس از سقوط هواپیمای کره‌ای در کشور روسیه به دلیل خطای ناشی از ناوبری، دولت آمریکا تصمیم گرفت استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یاب جهانی را برای همه سازمان‌ها امکان‌پذیر سازد. بسیاری بر این باورند که گسترش این فناوری از بسیاری جهات شبیه گسترش ابعاد اینترنت در زندگی روزمره انسان‌ها بوده است. گرچه سال 1978 میلادی پرتاب نخستین ماهواره برای سیستم‌های ناوبری نقطه عطفی برای توسعه این فناوری بود، اما بتدریج یعنی از سال 1989 تا 1994 میلادی 23 ماهواره دیگر نیز به فضا پرتاب شدند که در نهایت با پرتاب بیست و چهارمین ماهواره این سیستم موقعیت‌یابی جهانی به تکامل رسید. خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه‌ای از کره زمین در همه ساعات شبانه روز و بدون وجود هرگونه محدودیتی در این زمینه، قابل دسترسی است و جالب این که دولت آمریکا به عنوان پایه‌گذار اصلی این سیستم جهانی هیچ حق اشتراکی را برای استفاده از خدمات آن در نظر نگرفته و استفاده از آن برای همه افراد رایگان است. اگرچه ابتدا استفاده از این سیستم تنها به امور دفاعی کشورها محدود می‌شد، اما در سال‌های اخیر توسعه فناوری در بسیاری از کشورها امکان استفاده از خدمات این سیستم در راهبری خودروها، کشتی‌ها و بسیاری از دیگر وسایل نقلیه را به وجود آورده و بدیهی است که هرچه اطلاعات مربوط به نقشه‌های جغرافیایی که به عنوان اطلاعات اولیه در این سیستم‌ها ثبت یا بارگذاری می‌شود، دقیق‌تر باشد به نحو مطلوب‌تری می‌توان از خدمات این سیستم‌ها در ناوبری استفاده کرد.

مریم وکیلی