دروازه فوتبال اروپا دوباره روی ایرانی‌ها باز می‌شود؟

در سال 96 یعنی حدود 15 سال پیش فدراسیون فوتبال کره‌جنوبی بعد از رایزنی با فدراسیون فوتبال آلمان از استعدادیاب‌های تیم‌های پایه چند باشگاه آلمانی دعوت کرد تا بازی‌های تیم ملی این کشور در جام ‌ملت‌های 96 آسیا را از نزدیک ببینند، به این ترتیب بازی تیم ملی کره‌جنوبی برابر تیم ملی ایران هم تماشاگران ویژه‌ای داشت. اتفاقی که بیشتر به سود ایران شد تا کره‌جنوبی‌. در آن بازی تاریخی که ملی‌پوشان کشورمان با هدایت محمد مایلی‌کهن 6 بار دروازه کره‌ای‌ها را باز کردند مهمانان ویژه این مسابقه از آلمان درخشش ملی‌پوشان ایرانی را نتوانستند نادیده بگیرند و به جای انتخاب مستعدترین بازیکنان کره‌جنوبی، علی دایی، کریم باقری و خداداد عزیزی را انتخاب کردند و این آغاز انتقال بازیکنان ایرانی به فوتبال اروپا بود.

روالی که از سال 96 آغاز شد و با صعود ایران به جام‌جهانی 98 فرانسه به اوج خود رسید. بعد از آن بازیکنان زیادی از ایران مثل مهدوی‌کیا، سامره، هاشمیان، دین‌محمدی، منصوریان، میناوند، رحمان رضایی و خیلی‌های دیگر لژیونر شدند و ایران را از نظر انتقال بازیکن به باشگاه‌های خارجی در بین تیم‌های آسیایی رکورددار کردند، اتفاقی که گذشته از جنبه‌های مالی از نظر معرفی و شناساندن فوتبال ایران به جهان، نقش غیرقابل انکاری داشت.

این روال اما خیلی دوام نیاورد، فوتبال ملی و باشگاهی ما سال‌ها در سایه این موفقیت‌ها به خواب رفت تا به پایان رسیدن عمر نسل طلایی فوتبال ما نه‌تنها اروپا بلکه کشورهای حوزه خلیج فارس هم دیگر تمایلی برای استخدام بازیکنان ایرانی نداشته باشند.

افت تیم ملی فوتبال ایران، ناکامی باشگاه‌های فوتبال کشورمان در عرصه لیگ قهرمانان آسیا و حضور نداشتن در جام‌جهانی گویی سد محکمی برای انتقال بازیکنان شدند تا این که در روزهای پس از ناکامی ایران در جام ملت‌ها و در دوران رکود و خاموشی ستاره‌ها برای درخشش در اروپا، در حالی که علی کریمی در آستانه پیوستن به پرسپولیس بود خبر انتقال او به تیم شالکه 04 آلمان، اهالی فوتبال را شوکه کرد.

در این میان عده‌ای انتقال دوباره علی کریمی به شالکه را حتی در 33 سالگی جرقه‌ای می‌دانند که می‌تواند نوری در تاریکی فوتبال ما برای باز شدن دوباره راه بوندس لیگا به روی بازیکنان ایرانی باشد، بخصوص که با انجام3بازی خوب تیم ملی در مرحله نخست جام ملت‌ها، بازیکنی مثل کریم انصاری‌فرد از یکی از باشگاه‌های آلمانی پیشنهاد داشت.

اما گروه دیگر معتقدند که موضوع انتقال کریمی به آلمان چیزی جدای از واقعیت‌های فوتبال ماست و دورانی است که با اتمام قرارداد کریمی با شالکه یا شاید خیلی زودتر از آن به پایان می‌رسد.

به راستی در چنین شرایطی که ژاپن و کره‌جنوبی برای انتقال بازیکنان خود به تیم‌های مطرح دنیا برنامه‌های مختلف را دنبال می‌کنند و آمار صدور بازیکنان خود را روز به روز بالا می‌برند تا این صنعت در کشورشان بیش از پیش رونق داشته باشد، ما برای رسیدن به آنچه که در سال‌های گذشته بودیم چه کرده‌ایم و این سیر نزولی چه زمانی و چگونه متوقف می‌شود؟

محمدرضا کربکندی درخصوص توقف روند انتقال بازیکنان ایرانی به فوتبال اروپا به نکات مختلفی اشاره می‌کند. وی در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح می‌کند: این موضوع جدا از فوتبال ما نیست، نمی‌توانیم در شرایطی که فوتبال ما کاملا ناکام بوده است، انتظار داشته باشیم که بازیکنان مورد توجه تیم‌های خارجی قرار بگیرند، علی کریمی یک استثناست. او باقیمانده همان نسلی است که بعد از جام جهانی 2006 مورد توجه قرار گرفت و به واسطه حضور در سطح اول فوتبال آلمان و یکی از بهترین‌ تیم‌ها یعنی بایرن مونیخ آنقدر شناخته شده هست که حالا در روزهای آخر فوتبالش برای اعاده حیثیت از این راه استفاده کند. قابلیت و توانمندی‌های دیگری هم داریم، این حضور می‌تواند کمکی باشد، به شرط آن که فوتبال ملی و باشگاهی ما هم حرفی برای گفتن داشته باشد.

شما دقت کنید فقط 3 بازی نسبتا خوب در جام ملت‌ها کافی بود تا کریم انصاری‌فرد به آسیا شناسانده شود، جوانان بااستعداد دیگر هم همین طور. اگر تیم ملی به مراحل بالاتر می‌رفت حالا از همان تیم چند بازیکن به چشم می‌آمدند و پیشنهاد داشتند، اما وقتی تیم حذف می‌شود فرصتی برای عرض‌اندام بازیکنان نیست.

وی ادامه می‌دهد: باید اول فوتبال ملی و باشگاهی را سر و سامان بدهیم، وقتی این اتفاق بیفتد در بحث انتقال بازیکنان، خود به خود پیش می‌افتیم.

امیر عابدینی که در زمان مدیریت در باشگاه پرسپولیس در امر انتقال بازیکنان کارنامه قابل قبولی داشت، می‌گوید: این موضوع علاوه بر کسب اعتبار یکی از راه‌های درآمدزایی در باشگاه‌های حرفه‌ای محسوب می‌شود.

آن زمان ما اولویت را پیشرفت بازیکن قرار می‌دادیم، این که یک بازیکن جوان با انتقال به یک تیم مطرح اروپایی علاوه بر شناساندن نام ایران در فوتبال، پله‌های ترقی را راحت‌تر طی می‌کند و حتی اگر به فوتبال کشورش بازگردد می‌تواند از تجارب این حضور بهره ببرد و به تیمش کمک کند، اما حالا گرچه پیشنهاد چشمگیری مطرح نمی‌شود که مربوط به موقعیت کلی فوتبال ماست، اما معدود پیشنهاداتی هم که مطرح می‌شود گاهی با دلایلی مثل نیاز تیم باشگاهی رد می‌شود و در حقیقت جلوی پیشرفت بازیکنان به راحتی گرفته می‌شود.

خیلی‌ها موضوع انتقال علی کریمی به شالکه را به مدیر برنامه‌هایش نسبت دادند و معتقدند که تلاش وی از یک سو و شناخت قبلی فلیکس ماگات از کریمی در زمان حضور در بایرن مونیخ از سوی دیگر کمک کرد تا کریمی که بعد از اخراج از استیل‌آذین به دنبال فرصتی برای اثبات شایستگی‌اش بود بتواند دوباره راهی آلمان شود، اما کسانی که حضور در فوتبال حرفه‌‌ای را تجربه کردند نقش مدیر برنامه را هم غیرقابل انکار می‌دانند.

مدیر برنامه در فوتبال حرفه‌ای یک مسوولیت کاملا تعریف شده است که می‌‌تواند سرنوشت یک بازیکن حرفه‌ای را تا زمان بازنشستگی رقم بزند.

در حقیقت پشت هر بازیکن نام‌آور و موفقی یک مدیر برنامه توانا حضور دارد. منابع آگاه بر این باورند که در سال‌های اخیر به واسطه همین افت فوتبال ما و مبالغ کلانی که بین تیم‌های داخلی برای خرید و فروش بازیکن رد و بدل می‌شود به جای رشد و ظهور مدیر برنامه‌های قابل و توانمند، فضای دلالی و واسطه‌گری تقویت شده و همین عوامل پنهانی، ما را از رسیدن به هدف دور کرده است.