ظهور دست‌های ناپاک در تاریکخانه‌های فوتبال

پیش از هر چیز نکته‌ای را صادقانه بگویم که موفقیت سپاهان را یک حرکت فردی، مقطعی و اتفاقی نمی‌دانم و فرآیند برنامه‌محور را زمینه موفقیت کار خود می‌دانیم. این‌که یک مجموعه هماهنگ، همفکر و همراه با رعایت تقسیم کار به گونه‌ای عمل کرده که زمینه‌های این موفقیت را فراهم آورد. در این حرکت برنامه‌محور، فعالیت‌های اقتصادی و درآمدزایی نیز مدنظر بوده است. از سوی دیگر تلاش کردیم خارج از ظرفیت‌های مالی خود قدم برنداریم و به عبارتی دنبال حرکت‌های ایده‌آلیستی نبوده و بر اساس واقعیت‌های ورزش گام برداریم.

منظور شما این است که پرهیز از حرکت ایده‌آلیستی و با حساب و کتاب حرکت کردن، مولفه اصلی موفقیت سپاهان است؟

به طور خلاصه بگویم برنامه‌محوری، حرکت و فعالیت بر اساس دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده باعث موفقیت بوده است، البته نمی‌گویم که هیچ وقت تصمیمات آنی نگرفته‌ایم، بلکه حرکت تیمی هماهنگ و در صحنه بودن خودم و معاونان به طوری که اداری با تشکیلاتمان برخورد می‌کنیم، (از 8 صبح کار را شروع کرده و بعضا تا 8 شب کار را ادامه می‌دهیم). طبیعتا این نکته باعث نظارت و کنترل کامل بر همه امور می‌شود. کار باشگاه، کار اول و آخر ماست و‌‌نه‌‌کار چندم. در نتیجه حضور در متن کار را یکی دیگر از عوامل موفقیت باشگاه می‌دانیم.

با توجه به این دیدگاه که موفقیت ورزش را در گرو ورزشی بودن مدیریت آن می‌دانند، اعضای هیات مدیره باشگاه سپاهان تا چه حد ورزشی هستند؟

در ترکیب اعضای هیات مدیره باشگاه سپاهان هم مدیران صنعتی و علمی و هم ورزشی وجود دارند؛ البته نه به این معنا که ورزشی مطلق باشند، بلکه کار ورزشی هم کرده‌اند و با الفبای ورزش آشنا هستند. در طول هفته همواره جلسات هیات مدیره را برگزار می‌کنیم و گاه در هفته‌ 2 بار هم این اتفاق می‌افتد. اینها همه بیانگر انسجام سازمانی باشگاه است.

در سیاست باشگاه استفاده از مربیان بومی جایگاه ویژه‌ای دارد و در صورتی نیز که از مربی بومی استفاده نشود، رویکرد به مربیان خارجی مورد توجه قرار گرفته است؛ اما امسال برای اولین بار شاهد هستیم که سپاهان این تابو را شکسته و سراغ یک مربی غیربومی به نام امیر قلعه‌نویی رفته است. به نظر می‌رسد از مدت‌ها پیش عملکرد او را زیرنظر داشته و بی‌گدار به آب نزده‌اید؟

صددرصد همین طور است. ما فعالیت همه مربیان کشور را رصد می‌کردیم. بله ما به مربیان خارجی علاقه‌مندیم، اما به هر حال مربیان خارجی تا با فضای ایران و فرهنگ بازیکنان آشنا شوند، این کار زمانبر است. در ضمن به هر حال بازیکنان هم زمان می‌خواهند تا با ایده‌ها و تفکرات سرمربی خارجی تیم‌شان هماهنگ شوند. امسال این فاکتور زمانی برای آشنایی طرفین در سپاهان نمی‌توانست اقدامی مطلوب به حساب آید، آن هم وقتی که در کوران مسابقه‌های مختلف بوده و باشگاهی پرطرفدار هستیم که انتظارات از آن بالاست؛ بنابراین نمی‌توانستیم دست به خطر زده و به نوعی سیاست آزمایش و خطا را مورد توجه قرار دهیم. در این شرایط امیر قلعه‌نویی به عنوان یک مربی موفق ایرانی که مدارج ورزشکاری را بخوبی پشت سر گذاشته و بهترین موقعیت‌های باشگاهی و ملی را در دوران بازیکنی داشته است و در حوزه مربیگری یک فرد پرکار، پرانرژی و اهل مطالعه است و دانش روز را هم دارد، حساب شده در کانون توجه باشگاه قرار گرفت.

جدا از این فاکتورها، قلعه‌نویی به نوعی در کار مربیگری حریص و تشنه موفقیت است.

همین‌طور است. قلعه‌نویی با تمام وجودش کار می‌کند و علاوه بر ظرفیت و دانش لازم، جاه‌طلبی مثبت برای موفقیت تیم دارد. موفقیت‌های بزرگ را جستجو می‌کند و به هیچ‌وجه قانع به وضع موجود نیست. این وضعیت روح برازندگی و برانگیختی را به بازیکن تزریق می‌کند. یعنی بازیکن درک می‌کند که مربی‌اش بهترین نقطه را می‌خواهد. این‌ فاکتورها در انتخاب وی مدنظر ما بودند.

نکته‌ای که حضور قلعه‌نویی در سپاهان را تعجب‌‌برانگیز کرد این بود که سپاهان معمولا وارد مسائل حاشیه‌ای نشده است، در حالی که با حضور قلعه‌نویی و مسائل پیرامونی او با باشگاه استقلال، سپاهان هم وارد این معرکه شد و حتی در حمایت از قلعه‌نویی بیانیه صادر کرد.

حمایت از اعضای خانواده سپاهان سیاست اصلی ماست و تنها شامل قلعه‌نویی نمی‌شود. ما با همه وجود از مجموعه سپاهان حمایت می‌کنیم. ما اگر احساس کنیم در حق مربی و بازیکن ما در هر رشته‌ای ظلم یا کم‌لطفی می‌شود، حمایت لازم را از وی خواهیم داشت. بنابراین قلعه‌نویی و مربیان و بازیکنان همه رشته‌ها بزرگ‌ترین سرمایه باشگاه سپاهان هستند و طبیعی است شرایط مناسب و آرامی را برای همه آنها ایجاد کنیم. در مورد قلعه‌نویی ما به حاشیه‌ها ورود نکردیم، بلکه خواستیم حاشیه‌ها را متوقف کرده، اعلام کنیم اجازه بدهند مربی ما کارش را انجام بدهد. الان شرایطی پیش آمده که قلعه‌نویی فقط به سپاهان فکر می‌کند و همه انرژی‌اش را در خدمت این تیم به کار می‌گیرد.

با توجه به این‌که تعطیلی‌های لیگ، برنامه فشرده ادامه مسابقه‌ها را به دنبال خواهد داشت این نکته با توجه به حضور همزمان سپاهان در لیگ، جام حذفی و آسیا، تهدیدی برای اهداف شما نیست؟

خوشبختانه قلعه‌نویی برای چنین روزهایی برنامه‌ریزی کرده است. امروز بازیکنان شایسته خوبی را در همه پست‌ها داریم و حتی نفرات ارزشمندی نیز روی نیمکت ذخیره‌ها داریم. دورنگری قلعه‌نویی و موافقت هیات مدیره با این نگاه باعث شده پتانسیل خوبی برای روزهای سخت و سنگین پیش روی داشته باشیم.

آمار نشان می‌دهد سالانه مبلغی بین 300 تا 400 میلیارد تومان در فوتبال هزینه می‌شود، در حالی که این هزینه هنگفت ثمر آنچنانی برای فوتبال و ورزش کشور ندارد، به نظر شما چه خلا‡هایی در این زمینه وجود دارد؟

در راه موفقیت فوتبال کشور 2 خلا بزرگ در بحث نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وجود دارد. من در بعد نرم‌افزاری مسائل علمی و ارتقای دانش مربیان را یک چالش می‌بینم. برنامه‌های درازمدتی که پایه‌ها را استوار کند در این رابطه به صورت واحد وجود ندارد. پیشنهاد ما این است که هم در حوزه علمی و هم در حوزه توسعه برنامه‌های فوتبال به صورت بلندمدت در باشگاه‌ها و فدراسیون مورد توجه قرار گیرد. بتازگی فدراسیون به تیم‌های پایه خوب توجه می‌کند اما باید توجه داشت در رویکرد علمی، دانش بالاتری می‌خواهیم و بسنده کردن به این کلاس‌های عمومی کافی نیست.

در حوزه سخت‌افزاری هم باید بپذیریم هنوز تاسیسات لازم را برای گسترش فوتبال نداریم. هنوز خیلی از ورزشگاه‌های ما استاندارد نیست، کمپ‌های تمرینی نداریم، امکانات بدنسازی، پزشکی ورزشی و روان‌شناسی ورزشی نداریم و این موارد همراه با فوتبال جلو نرفته است. در یک کلام ما توازن لازم را در همه ابعاد فوتبال نداشته‌ایم. ما در بخش‌های علمی، پزشکی، آموزشی و سازه‌های ورزشی و هماهنگ با مبحث فوتبال اقتصادی و حرفه‌ای، نتوانستیم هماهنگ جلو برویم. به نظر می‌رسد این کار شروع شده است، اما بخش‌هایی از آن را باید تسریع ببخشیم تا زمینه موفقیت افزایش یابد.

در همین بحث اقتصاد فوتبال از خصوصی‌سازی به عنوان راهکاری برای برون رفت از وضعیت فعلی یاد می‌شود، نظر شما در این رابطه چیست؟

باید پرسید بستر لازم برای این کار فراهم است؟ من می‌گویم نه. 3 سال است بحث تدوین طرح جامع خصوصی‌سازی مطرح است و ما به عنوان یک باشگاه بیشترین مقاله را ارئه کردیم و همیشه هم این مطالبه را داشتیم که فوتبال و ورزش ما به سمت خصوصی‌سازی حرکت کند، اما خصوصی‌سازی با شعار اتفاق نمی‌افتد. ابتدا باید زمینه‌های درآمدزایی و اقتصادی شدن فوتبال را برای باشگاه‌ها فراهم کرد. وقتی زمینه درآمدزایی فراهم نشده است، 4 فرد دلسوز هم مثل مدیران استقلال اهواز و ابومسلم ممکن است مدتی سرمایه‌گذاری کنند، اما نمی‌توانند ادامه دهند. باید برنامه جامع خود را در ارتباط با خصوصی‌سازی هر چه سریع‌تر و با استفاده از الگوهای تطبیقی کشورهای دیگر تدوین کنیم.

همیشه این انتقاد از باشگاه سپاهان مطرح بوده که مدیریت این باشگاه به واسطه دولتی بودن مدیریت هزینه است، آیا این را قبول دارید؟

به هیچ وجه، مگر تنها سپاهان دولتی است. در حال حاضر بیشتر باشگاه‌ها دولتی هستند. هر باشگاهی برای درآمدزایی تلاش می‌کند، اما ما موفق‌ترین باشگاه در این زمینه بودیم، به این سبب که ما 6 سال است در جام باشگاه‌های آسیا حضور داریم و پاداش‌ها و مبالغ دریافتی ما از کنفدراسیون‌ آسیا و فیفا بیشترین مبلغ در طول تاریخ فوتبال ایران بوده است. فیفا در یک دوره مبلغ یک و نیم میلیون دلار بابت حضور در جام باشگاه‌های جهان به ما پرداخت کرد. نایب قهرمانی لیگ قهرمانان هم 500 هزار دلار پاداش به همراه داشت، علاوه بر اینها از محل فروش بازیکن و همچنین ارائه خدمات ورزشی به شرکت‌های متقاضی هم درآمدزایی کرده‌ایم.

به عنوان آخرین سوال، از نتیجه‌گرایی و حاشیه به عنوان دوآفت اصلی فوتبال یاد می‌شود، شما چه مواردی را به این دو آفت اضافه می‌کنید؟

متاسفانه فوتبال ناپاک و دست‌های ناپاک هم وجود دارد چرا که هر جا تمرکز عملیات مالی باشد می‌توان ردهایی از دست‌های ناپاک، اندیشه‌های ناپاک و اقدامات ناپاک را هم دید. در این بخش هم هنوز قانون‌مندی مناسبی وجود ندارد. به این سبب که قوانین شفاف و فراگیری در این زمینه وجود ندارد تا همه مسائل را پوشش دهد. به همین دلیل در تاریکخانه‌های فوتبال می‌تواند اتفاقات نامبارک و ناپاکی بیفتد.

جزیره‌ای اداره شدن فوتبال آفت دیگری است. برآیند همه اجزای فوتبال از هیات‌ها گرفته تا تیم‌های ملی و حتی سازمان ورزش، به هدف واحد و متمرکزی منتهی نمی‌شوند. هر چند تفاوت در اهداف در کوتاه مدت طبیعی است، اما در بلندمدت باید به سوی هدف واحد در نظر گرفته شده حرکت کرد که متاسفانه این نکته وجود ندارد.

حجت‌اله اکبرآبادی - امید توفیقی