کشف هزاران فسیل دایناسور در استان کرمان

این منطقه فسیلی وسیع با قدمتی 200 میلیون ساله که در بخش‌هایی از شهرستان‌های زرند، کوهبنان و راور در شمال استان کرمان واقع شده از حدود 40‌سال پیش که نخستین آثار مربوط به حضور دایناسورها در ایران در بخشی از آن به نام ده‌علی‌رضا کشف شد تاکنون شاهد کشف حدود یکصد و پنجاه هزار فسیل ارزشمند چند صد میلیون ساله بوده که بعضی از آنها در دنیا منحصر به فرد هستند، به همین خاطر این منطقه از استان کرمان به بهشت زمین‌شناسان دنیا معروف شده است.

مدیر موزه دیرینه‌شناسی کرمان در گفتگو با «جام‌جم» درباره این منطقه فسیلی گفت: نخستین آثار کشف شده دایناسورها در این منطقه مربوط به دهستان دشت‌خاک زرند است که قدمت فسیل‌های کشف شده در آن مربوط به میلیون‌ها سال قبل می‌باشد.

محسن تجربه‌کار که حدود 40 سال است در این منطقه به تحقیق و کاوش مشغول است با اشاره به وسعت بسیار این منطقه و کشف فسیل‌های بسیار از گیاهان، بی‌مهرگان و دایناسورها افزود: وسعت بسیار این منطقه فسیلی با ارزش و تنوع آثار کشف شده باعث حیرت بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی شده است. وی با اشاره به وجود 3‌گورستان عظیم از جانوران مربوط به دوران ژوراسیک در این منطقه گفت: یکی از این مناطق گورستانی از لاک‌پشت‌های عظیم‌الجثه دریایی در اطراف منطقه (درگور)‌ دهستان دشت‌خاک است که در آن فسیل‌هایی با طول بیش از 4 متر کشف شده که مربوط به حدود میلیون‌ها سال قبل هستند.

تجربه‌کار با اشاره به بیرون آوردن فسیل 12‌لاک‌پشت افزود: متاسفانه به دلیل بزرگ بودن جثه لاک‌پشت‌ها و تعطیل بودن موزه دیرینه‌شناسی کرمان، تاکنون نتوانسته‌ایم آنها را به مکان مناسبی انتقال دهیم و این فسیل‌ها که در منطقه باقی مانده است به دلیل هوازدگی در معرض تخریب قرار دارند.

تخریب فسیل‌ها با لودر

وی همچنین به کشف منطقه‌ای عظیم از فسیل‌های خزندگان هم‌عصر با دایناسورها در محدوده شهر کرمان اشاره کرد و گفت: در این منطقه برای اولین بار در جهان قطعاتی از جانوران مربوط به یکصد میلیون سال قبل به دست آمده که با هیچ جانوری در روی زمین مطابقت نمی‌کند.

مدیر موزه دیرینه‌شناسی کرمان با اشاره به وجود منطقه‌ای منحصر به فرد در جنوب استان کرمان از فسیل‌های گوشتی و تخم‌هایی از خزندگان همعصر با دایناسورها که در داخل آنها جنین به‌خوبی نمایان است، گفت: متاسفانه 95 درصد این منطقه به دلیل اجرای یک پروژه عمرانی تخریب شده و بیش از یکصد هزار فسیل و تخم‌‌های دایناسورها توسط بیل لودرها از بین رفته است.

نخستین موزه دیرینه شناسی

نبود مکانی مناسب برای نگهداری فسیل‌های دایناسورها باعث شده است که بسیاری از آنها در شرایط نامناسب نگهداری و در معرض تخریب قرار گیرند.نخستین موزه دیرینه‌شناسی کشور در پارک انقلاب شهر کرمان نیز با 3 هزار فسیل ارزشمند به دلیل قطعی برق تعطیل شده و اکنون بیش از 100 هزار فسیل در انبار منزل شخصی مدیر موزه و انبار باغ موزه هرندی کرمان نگهداری می‌شود.وقتی که 4 ماه قبل ردپای دایناسورهایی با قدمت بیش از 190 میلیون سال در دیواره حوضچه خانه یکی از اهالی دهستان دشت خاک زرند کشف و به کرمان انتقال داده شد، مسوولان محلی به فکر افتادند تا با راه‌اندازی مکانی برای نگهداری این فسیل‌ها از تخریب آنها جلوگیری کنند. به همین خاطر حمام قدیمی روستا با هزینه‌ یک میلیون و 500‌هزار تومان بازسازی شد، تا ردپای دایناسورها همچنان در این منطقه باقی بماند.

مردم روستا نیز که بعد از خشکسالی‌های چند‌ساله و از رونق افتادن معادن ذغال‌سنگ، درآمد خود را از دست داده و چمدان‌ها را برای مهاجرت به شهر بسته بودند، اکنون با بازگشایی در حمام قدیمی روستا که به چهارمین موزه دیرینه‌شناسی کشور تبدیل شده امیدوار شده‌اند تا با حضور گردشگری برای دیدن فسیل‌ها، اقتصاد منطقه رونقی دوباره یابد.

مدیر موزه دیرینه‌شناسی کشور با اشاره به افتتاح موزه دشت خاک گفت: این موزه شامل 3 بخش فسیل‌های گیاهی، بی‌مهرگان و قطعاتی از دایناسورها می‌باشد که در آن 700 فسیل از بی‌مهرگان، ماهی‌ها، صدف‌های دوکله‌ای و مهره‌‌های دایناسورها به نمایش گذاشته شده است.

تجربه‌کار با اشاره به این که از زمان راه‌اندازی موزه تاکنون 2 هزار فسیل توسط مردم روستا به موزه اهدا شده است، افزود: مرجان‌های 400‌میلیون ساله یکی از قدیمی‌ترین آثاری هستند که در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

وی با اشاره به حجم زیاد آثار متعدد در این منطقه از ارائه طرح احداث دهکده توریستی دایناسورها خبر داد و گفت: در این طرح خانه‌ها و شهرک‌هایی که در گذشته توسط شرکت ذغال‌سنگ در منطقه احداث شده و اکنون به دلیل تعطیلی بعضی از معادن ذغال‌سنگ و خصوصی‌‌سازی تخلیه و متروکه شده است، بازسازی می‌شوند تا گردشگرانی که برای بازدید از دره دایناسورها به این منطقه می‌آیند، بتوانند در منطقه اسکان یابند.

وی افزود: با هماهنگی‌های به عمل آمده با شرکت ذغال‌سنگ، گردشگران با ترن‌های برقی که در نظر گرفته می‌شود به عمق 6 کیلومتری زمین می‌روند تا با شرایط کار کارگران در معادن ذغال‌سنگ آشنا شوند.

کرمان - حکمت قاسم‌خانی - خبرنگار جام‌جم