پای بی‌قرار

کسی که مبتلا به این بیماری است این احساسات ناخوشایند را همیشه یا گاهی در پاها و حتی بازوها و دیگر قسمت‌های بدنش دارد، اما انگار علائم شبانه این بیماری آزاردهنده‌تر است چرا که فرد مبتلا به RLS به خاطر احساس نیاز به تکان دادن پاهایش خواب با کیفیتی ندارد و ناچار در طول روز نیز احساس خستگی زیاد می‌کند.

دکتر غلامرضا نادری ، متخصص مغز و اعصاب درباره این بیماری به جام‌‌جم می‌گوید: بیماری RLS یک احساس ناخوشایند در پاها به همراه تمایل و اجبار برای حرکت است؛ چرا که احساس حسی این بیماری ترکیبی از سوزش، مورمور شدن، درد یا وجود یک احساس خزشی است به طوری که فرد برای این‌که این علائم در پاهایش از بین برود باید مرتب آنها را حرکت بدهد.

وی در تشریح علت این بیماری می‌گوید: علت سندرم RLS دو فرم است یکی فرم اولیه و دیگری فرم ثانویه. در فرم اولیه گفته می‌شود که این بیماری علت مشخصی ندارد، ولی فرم ثانویه آن با یک‌سری از بیماری‌ها در ارتباط است. مثلا کسانی که مبتلا به کم‌خونی، فقرآهن، دیابت، نارسایی کلیه، کم‌کاری تیروئید، آرتریت روماتوئید، MS یا پارکینسون هستند احتمالا از این بیماری نیز رنج می‌برند.

دکتر نادری درخصوص میزان شیوع سندرم پای بی‌قرار نیز می‌گوید: درصد شیوع این بیماری در نژادهای مختلف فرق دارد ولی به طور کلی میزان شیوع آن 10 درصد اعلام می‌شود. این سندرم می‌تواند از زمان کودکی وجود داشته باشد، ولی در این سنین قابل تشخیص نیست. او در این میان به نقش ارث هم اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: کسانی که در میان بستگان درجه اولشان فردی مبتلا به این بیماری وجود دارد یا افرادی که جزو دوقلوهای تک تخمکی محسوب می‌شوند با درصد بالایی احتمال ابتلا به این سندرم را دارند.

این متخصص مغز و اعصاب در ادامه به تشریح روش‌های تشخیصی این بیماری می‌پردازد و می‌گوید: تشخیص RLS تشخیصی کلینیکی است و باید 4 خصوصیت وجود داشته باشد تا پزشک وجود این بیماری را تایید کند. یعنی فرد باید احساس ناخوشایند در پاها همراه تمایل و اجبار برای حرکت دادن آنها داشته باشد و این اجبار برای حرکت و احساس ناخوشایند باید در حالت استراحت مثل نشستن یا دراز کشیدن ایجاد شود. همچنین این احساس باید با حرکت دادن پاها از بین برود و در موقع غروب یا شب ایجاد یا برطرف شود.

وی در توضیح روش‌های درمان نیز به 2 مدل دارویی و غیردارویی اشاره می‌کند و می‌گوید: درمان غیردارویی برای موارد خفیف تجویز می‌شود؛ یعنی فرد مبتلا باید از مصرف موادی چون سیگار، کافئین، الکل، برخی داروها مثل آنتی‌هیستامین یا کم‌خوابی پرهیز کند. ضمن این‌که ورزش خفیف و متوسط، ماساژ پاها و حمام گرم پیش از خواب می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. این در حالی است که در موارد پیشرفته این بیماری قطعا روش‌های دارویی می‌تواند موثر باشد که تعیین نوع داروها باید زیر نظر پزشک معالج انجام شود.

نادری سندرم پای بی قرار را بیماری‌ طولانی‌مدتی می‌داند و می‌گوید: وقتی این بیماری ایجاد شد ما فقط می‌توانیم از طریق روش‌های درمانی آن را کنترل کنیم چراکه گاه این سندرم برای همیشه باقی می‌ماند البته در موارد خفیف، این بیماری ممکن است از بین برود ولی در موارد پیشرفته معمولا بهبود خود به خودی وجود ندارد و فرد تا پایان عمر درگیر است.