دانش آموزان و تکلیف عید

چند روزی بیشتر تا آغاز سال نو و تعطیلی مدارس نمانده بود. زنگ تفریح ، بابروبچه ها در کلاس جمع شده بودیم . هر کدام ، با ذوق و شوق از برنامه هایی که برای تعطیلات عید ریخته بودیم

کد خبر: ۲۱۸۸۰

، صحبت می کردیم : «تو عید دیگه راحت می شیم ! هر روز صبح تا شب می ریم عید دیدنی و جیبهامون رو از عیدی پر می کنیم و دهنامونم از آجیل و شیرینی و میوه». چه نقشه های زیبایی که ما مهندسان زبردست برای هر ثانیه تعطیلی سال جدید نکشیده بودیم . در همین هنگام ، اخبارگوی کلاسمان با خبرهای دسته اولی که از دفتر مدرسه به دست آورده بود، وارد کلاس شد. فکر می کردیم حداقل در این 13روز ناقابل ، ما را به حال خودمان می گذارند، اما نکته ای را فراموش کرده بودیم که می گویند «جوجه رو آخر پاییز می شمرن». طبق آخرین اطلاعاتی که مخبر کلاس به دست آورده بود، قرار بود ساعت بعد پیکهای نوروزی را میان کلاسها تقسیم کنند. والا ، ما از وقتی پیک شادی می گرفتیم بس که شکل و گل داشت ، ذوق می کردیم برای حل کردنش . شکلهایش را رنگ می کردیم و خوشمان می آمد. تازه حداکثر 60تا سوال می شد. با همه این حرفها، مشق عید به چه درد می خورد؛ جز این که عید دیدنی های ما را حرام کند و موجودی مان را کسر. والا ما که اسمش را گذاشتیم پیک غم . یکی از بچه ها، یکدفعه پرید وسط و گفت : بلند شید بابا، دنیا که به آخر نرسیده . چند روز اول عید، نفسشونو می گیریم و میندازیم تو کمد تا روز چهارده به در. ما هم شروع کردیم به سر دادن «عمو نوروز اومده ، عید نوروز اومده» و پایکوبی ، تا کدورت خاطرمان را به باد فراموشی بسپاریم ... . یکی ، دو هفته مانده به تعطیلات عید، وارد هر مدرسه ای که می شویم از گفتگوی معلمها با یکدیگر در دفتر مدرسه گرفته تا دانش آموزان در کلاس درس همه جا صحبت از تکالیف نوروزی است . بابای مهربان مدرسه هم از این قاعده مستثنا نیست . بازار چانه زنی میان دانش آموزان و آموزگاران بر سر میزان تکالیف نوروزی در هر کلاس و مدرسه داغ است . عده ای از بچه ها، پیکهای نوروزی را در تعطیلات عید، غم بزرگی می دانند و از معلمها می خواهند دست کم بچه ها را درک کنند و از دادن تکلیف اضافی منصرف شوند. عده ای هم نه پیک شادی می خواهند، نه تکالیف اضافی . فقط می خواهند این 2هفته را فارغ از هر درس و کتابی ، شادی کنند و از تعطیلات لذت ببرند. البته هستند عده ای از دانش آموزان که پیکهای نوروزی را کافی نمی دانند و دوست دارند آموزگاران ، تکالیف اضافه تری هم به آنها بدهند تا در ایام عید، بیهوده وقت تلف نکنند. عطیه حق الهی ، دانش آموز کلاس پنجم ، به گفته آموزگارش دانش آموز موفقی است و با سن کمش در نوشتن مطالب طنز مهارت خاصی دارد. وقتی نظر او را درباره تکلیف نوروزی می پرسیم ، می گوید: «اگرچه تعطیلات عید، فرصت خوبی برای تفریح و دید و بازدید با دوستان و اقوام است ، اما حتما باید چیزی به عنوان تکلیف نوروزی برای دانش آموزان باشد، چون ما نمی توانیم همه تعطیلات را به بازی و بطالت بگذرانیم و البته تفاوت چندانی ندارد این تکلیف ، فقط پیک شادی باشد یا تکالیف درسی که آموزگارانمان از کتابهای درسی برایمان می گویند. مهم این است که ما هر روز تعطیلات چند ساعتی را به مرور درسها اختصاص دهیم . اگر غیر از این باشد، مسلما بعد از 2هفته دوری از کتاب و مطالعه ، وقتی دوباره به مدرسه برویم ، همه آنچه پیش از تعطیلات آموختیم ، از یادمان رفته است .» زهرا اجلالی ، حل پیکهای نوروزی را به عنوان تکلیف عید کافی می داند و با دادن تکالیف اضافی دیگر، از سوی معلمان در کنار پیکهای شادی مخالف است ، او می گوید: «اگر قرار باشد در کنار پیک شادی به ما تکلیف درسی دیگری هم بدهند، باید بیشتر تعطیلات عید را صرف حل کردن پیک و انجام تکالیف اضافی بکنیم . پس کی از تعطیلات نوروز استفاده کنیم؛ چند ماه تحصیلی را به امید رسیدن عید نوروز درس می خوانیم ، تا دست کم تعطیلات عید بیشتر کنار خانواده باشیم و کنار آنها تفریح و استراحت کنیم و بعد از تعطیلات سرحال تر و آماده تر و با روحیه بهتر آماده یادگیری مطلب جدید درسی باشیم».
برای انجام تکالیف امتیازی قائل نمی شوند

مهیا امینی ، دانش آموز کلاس پنجم است . او با عینکی که بر چشم زده و اعتماد به نفس بالایی که در صحبت کردنش دیده می شود، شبیه خانم معلمهای کوچک است و با منطق خودش تکلیف عید را برای دانش آموزان ضروری می داند و از مزایای تکالیف عید می گوید: «معتقدم دادن پیک شادی ، به عنوان تکلیف عید، کار بسیار مناسبی است . ما با انجام تکالیف نوروزی می توانیم خودمان را محک بزنیم و بر دانستنی های خودمان نیز اضافه کنیم . حتی بهتر است در کنار پیک نوروزی ، معلمهای عزیز از دروس مختلف سوالهایی طرح کنند و به صورت کپی دراختیار ما قرار دهند، تا ما در طول تعطیلات ، با حل کردن آنها اشکالاتی را که در درسها ممکن است داشته باشیم ، بر طرف کنیم و نیز بر کتابهای درسی مروری داشته باشیم تا در طول تعطیلات عید، ارتباط ما با درس و کتاب قطع نشود.» مهیا با لحنی گله مند می گوید: سوالی که برای من و بسیاری از دوستانم پیش می آید، این است که چرا ما که این همه برای حل تکالیف عید و مخصوصا پیک شادی زحمت می کشیم و با ذوق و شوق و وقت و حوصله زیاد، در ایام عید پیکمان را حل می کنیم ، بعد از پایان تعطیلات ، پیکها را از ما نمی گیرند و اگر کسی هم زحمتی کشیده باشد، بی نتیجه می ماند؛! به این ترتیب ، کسی که برای حل پیک خود وقت گذاشته ، بین خودش و کسی که در تمام عید لای پیک را هم باز نکرده است ، فرقی نمی بیند. نیلوفر نصیری نیز می گوید: «ما 9ماه تحصیلی درس می خوانیم . دلمان می خواهد در این تعطیلات نوروز، دست کم دست از سرمان بردارند و ما را راحت بگذارند ما می خواهیم عید، کنار پدر و مادر به دید و بازدید برویم و کمی خوش بگذرانیم . اگر بنا باشد به مسافرت برویم ، مجبوریم پیک و تکالیف درسی مان را همه جا با خودمان یدک بکشیم . پس اگر این طور است ، تعطیلات عید، چه فرقی با مدرسه رفتن دارد؛ شاید اگر در تعطیلات به مدرسه می رفتیم ، بیشتر خوش می گذشت و کمتر خسته می شدیم.»
چگونه تکلیف عید انجام دهیم

شیوه انجام تکالیف نوروزی مساله دیگری است که آن هم در جای خود قابل بحث است . در این میان ، نقش والدین را در روشن کردن ذهنیت بچه ها نسبت به تکالیف عید و نحوه انجام آنها نباید نادیده گرفت . هانیه حسینی می گوید: «هر وقت پیش از شروع تعطیلات به ما پیک شادی می دهند، پدر و مادرم می گویند سعی کن پیک را در این چند روز اول حل کنی تا بقیه عید راحت باشی و بتوانی با ما به دید و بازدید بیایی ، یا در خانه از برنامه های متنوع تلویزیون استفاده کنی . البته من دوست دارم تکالیف عید را قسمت بندی کنم و هر روز، مقداری از آنها را حل کنم . اما از طرفی ، به نظر بزرگترهایم احترام می گذارم و چون نمی خواهم آنها را از خودم ناراحت کنم ، مجبورم همه تکالیف را ظرف یکی دو روز اول عید انجام دهم .» علی رحمانی ، کلاس دوم راهنمایی می گوید: «ما در تعطیلات عید، اصلا فرصت این که پیک نوروزی حل کنیم ، یا تکالیف اضافه ای را که معلمها می دهند، انجام دهیم ، نداریم . دید و بازدیدها زیاد است . برنامه های تلویزیون هم که در جای خود بی تاثیر نیست . امید داوودی ، دانش آموز دیگری است که معتقد است کمتر کسی در تعطیلات نوروز، لای کتاب را بازمی کند. او می گوید: «هر وقت در طول تعطیلات عید به دوستانم تلفن می کردم و یا آنها را در خیابان می دیدم و درباره انجام تکالیف عید می پرسیدم ، گفته اند حتی لای پیک را باز نکرده اند، چه برسد به تکالیف اضافه ای که بعضی از معلمها برای درسهایشان می دهند. همه می گذارند دقیقه 90، یا در کلاس از روی هم کپی برمی دارند.» حسین هدایتی ، به اعتدال در دادن تکالیف عید اشاره می کند و می گوید: من و خیلی از دانش آموزان هم سن و سال من ، نمی گوییم اصلا نباید تکلیفی در تعطیلات نوروز باشد، چون خوب می دانیم اگر چند روز پشتمان باد بخورد، به یاد آوردن مطالبی که به زور در مغزمان فرو کردیم ، کار سختی خواهد بود، اما باید اعتدال را هم نگه داشت . بعضی معلمان ، متاسفانه بیش از حد تکلیف می دهند. و هر کدام فکر می کنند غیر از خودشان ، هیچ آموزگار دیگری به ما تکلیف نمی دهد و تا می تواند مطالب درسی را تکثیر می کنند و برای تعطیلات عید، به ما می دهند و برای این که از ما زهرچشم بگیرند، می گویند اولین جلسه بعد از تعطیلات ، امتحان می گیرند و نمره آن را مستقیما با نمره اصلی جمع می کنند. به این ترتیب ، می خواهند ما را وادار به درس خواندن در تعطیلات نوروز بکنند.
پیکها را نگاه هم نکردند

بابک محمدی ، دانش آموز کلاس سوم راهنمایی با اشاره به روال تکالیف نوروزی در سالهای گذشته می گوید: سال پیش ، به ما پیک نوروزی دادند و گفتند باید حتما حل کنید. در نمره مستمر کلاسی تاثیر دارد. باید تمیز نگه دارید، چون در نمره انضباط تاثیر دارد، اما بعد از عید، هیچ خبری نشد و ما هروقت می پرسیدیم چه وقت پیکها را جمع می کنید، جواب سربالا می دادند و می گفتند بعد خودمان اطلاع می دهیم . خانم صدیقه مژگان آموزگار معتقد است که تکالیف عید، باید طوری باشد که دانش آموزان را سر ذوق بیاورد. او به محتوای پیکهای شادی اشاره می کند و می گوید: متاسفانه ، محتوای پیکهای شادی ، به هیچ وجه با آموخته ها و دانسته های بچه ها مطابق نیست . بسیاری از سوالها برای دانش آموزان قابل درک نیست و به همین دلیل مجبورند برای حل آنها از پدر و مادر کمک بگیرند و به همین دلیل هم موقع دید و بازدید عید، دانش آموزان پیکها را با خودشان می برند و حتی بزرگترها راجع به جواب سوالهای پیک شادی بچه ها، از هم می پرسند! اگر دادن تکلیف عید رابه آموزگاران واگذار کنند، بهتر است تا از روی مطالبی که در کلاس گفته می شود، به صورت پلی کپی ، سوال طرح شود و در اثر تمرین و تکرار در ایام تعطیلی ، آموخته ها در ذهن بچه ها بماند.